Oekraïne dreigt af te glijden naar een burgeroorlog

Op donderdag 17 april sloten de VS, de EU, Rusland en Oekraïne een overeenkomst in Geneve. De intentie was om de spanningen in het oosten van Oekraïne niet verder te laten escaleren. Rusland verklaarde plechtig zijn best te doen om de zogeheten separatisten in te tomen. Van meet af aan heerste er bij alle betrokken partijen scepsis over de waarde van het resultaat van de onderhandelingen. Uit Oost Oekraïne kwamen er onmiddellijk geluiden, dat men zich niet gebonden achtte aan de uitkomsten van Geneve.

De sceptici hebben gelijk gekregen. Zondag 20 april kwamen er berichten over een treffen tussen pro-Russische separatisten en een groepje onbekende individuen. Het vuurgevecht vond plaats bij het dorpje Bilbasivka, een dorpje onder de rook van de stad Slavyansk. Er vielen drie doden.

Verwijten

Zodra het nieuws bekend werd, kwam van beide zijden een verwijtenregen op gang. Volgens de Russen was het schietincident het beste bewijs, dat ‘Geneve’ naar de prullenbak verwezen kon worden. Het waren immers leden van de extreem rechtse groepering Rechtse Sector. Volgens het Russische ministerie waren er op de plaats delict wapens, luchtfoto’s en symbolen van Rechtse Sector gevonden. Het was volgens Moskou het bewijs van de onwil van Kiev om extreme krachten in te tomen. Uiteraard lieten regeringskringen in Kiev zich niet onbetuigd en beschuldigden op hun beurt Moskou ervan zelf het hele vuurgevecht in scene te hebben gezet om zo een aanleiding te creëren om alsnog Oekraïne binnen te marcheren.

Onrust in het Oosten van Oekraïne 

Spanningen Oekraïne nemen toe

Het ziet er voor de korte termijn naar uit, dat de spanningen eerder zullen toe- dan afnemen. Aan de vooravond van de aankomst van vicepresident Joe Biden in Kiev gaf Sergei Lavrov, de Russische minister van Buitenlandse Zaken, een schot voor de boeg. Hij wees erop, dat leidinggevende functionarissen uit Oostelijke steden een dringend beroep op Moskou hadden gedaan om de groeiende onrust en wetteloosheid in dat deel van het land de kop in te drukken. Volgens Lavrov waren er krachten in die regio actief, die het land in een burgeroorlog wensen te storten. Uiteraard ziet Moskou het als zijn plicht om deze misdadige pogingen niet alleen te veroordelen, maar ook om die krachten te bestrijden.

Lavrov (links) en Biden (rechts)

Spanningen

Het is nu al duidelijk, dat het aanbod dat Biden Kiev gaat doen de spanningen niet zullen doen verminderen. Hij zal in de eerste plaats de interim regering technische bijstand aanbieden. De VS beschikken over een technologie om gas vanuit het westen naar Kiev te laten stromen. Dat vermindert de afhankelijkheid van het land van het Russisch gas. Daarnaast zal Biden zijn steun uitspreken voor de onafhankelijkheid van het land en de integriteit van de landsgrenzen. Het is vooralsnog onduidelijk, maar niet onmogelijk dat Biden met plannen op de proppen komt voor verregaande sancties. Dat zal de verhoudingen niet verbeteren, zoveel is zeker.

Maar misschien is het ergste wel, dat er in Washington voorstellen leven om Kiev te garanderen, dat de VS zich verplichten om voor een langere periode al dan niet militair aanwezig te zijn. Een serieus voorstel zou de verhoudingen echt op scherp zetten. Het zou voor Moskou en voor Poetin het ultieme bewijs zijn, dat het Westen weigert in te zien, dat Moskou legitieme rechten in die regio heeft. Bovendien willen zich aan de Russische grenzen regimes vestigen die vijandig staan ten opzichte van Moskou. Daar komt nog bij, dat voor Rusland Oekraïne een wezenlijk onderdeel vormt van het eigen veiligheidsbeleid. In Kiev hoort in hun ogen een regime dat luistert naar Moskou. Die opvatting leeft al eeuwen en misschien heeft het Westen te weinig oog voor de Russische gevoeligheden op dat gebied. Het op de een of andere manier garanderen van de Oekraïense veiligheid door het Westen, zal als een regelrechte belediging opgevat worden.

Voor de markt is het inmiddels duidelijk, dat de spanningen eerder zullen oplopen dan wegebben. De prijs voor een vat Brentolie begint geleidelijk meer en meer op te lopen. Het kan nog steeds, dat Poetin een verscherping van de sancties zal beantwoorden met eigen sancties.

Figuur 1 Olieprijs gaat weer omhoog

Overigens stagneert de prijs voor West Texas Intermediate. De voorraden in de VS hebben waarschijnlijk een recordniveau van 397,1 miljoen vaten bereikt. Dat is het hoogste niveau sinds mei 2013.

Cor Wijtvliet

BELANGRIJK:

• Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected]
• Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen.
• U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen!
• U kunt zich hier abonneren voor het wekelijks Cor Wijtvliet Journaal, voor het geval u deze
• nog niet automatisch ontvangt.