Marketupdate

Categorie: Kredietcrisis

  • UniCredit overweegt duizenden banen te schrappen

    De Italiaanse bank UniCredit overweegt duizenden banen te schrappen om de kosten omlaag te brengen, zo meldt Bloomberg. Deze ontslagronde hoort bij een groot herstructureringsprogramma dat de bank naar verwachting in december naar buiten zal brengen. Hoeveel banen de grootste bank van Italië precies wil schrappen is niet duidelijk, maar het totaal zou volgens ingewijden kunnen oplopen tot 10.000. Het gaat dan niet alleen om personeel in Italië, maar ook bij vestigingen in andere landen.

    De directeur van UniCredit, Jean Pierre Mustier, heeft de afgelopen jaren geprobeerd het aantal slechte leningen af te bouwen en de bankbalans te versterken. De volgende stap is om te snijden in het personeelsbestand, door niet-essentiële activiteiten af te bouwen. Dit bezuinigingsprogramma moet de bank aantrekkelijker maken voor investeerders.

    Banken moet inkrimpen

    Verschillende grote Europese banken hebben al structurele hervormingen doorgevoerd om de kosten te verlagen. Deutsche Bank wil 18.000 banen schrappen, terwijl het Franse Société Générale in april een ontslagronde van 1.600 banen bekendmaakte. Banken moeten bezuinigen omdat hun verdienmodel onder druk staat. De negatieve rente drukt op de marges, net als de grote hoeveelheid slechte leningen op de bankbalansen. Dat laatste is vooral voor banken in de zuidelijke landen een probleem, waar de economische crisis het hardst is aangekomen.

    Op de beurs steeg het aandeel van de UniCredit licht na de bekendmaking van het nieuws. Sinds het begin van dit jaar is de beurswaarde van de bank met 14% gestegen, waarmee ze het veel beter deed dan de Europese index van bankaandelen. De Europe 600 Banks Index staat slechts twee procent hoger dan begin dit jaar.




  • Federal Reserve voedt speculaties voor forse renteverlaging

    Federal Reserve voedt speculaties voor forse renteverlaging

    De Amerikaanse centrale bank voedt speculaties dat er een grote renteverlaging aan zit te komen. De president van de Federal Reserve van New York, John Williams, zei onlangs in een toespraak dat het beter is om ‘preventieve maatregelen’ te nemen dan om te wachten tot het fout gaat. Daarmee wijst hij in de richting van een renteverlaging tijdens de eerstvolgende bijeenkomst van de centrale bank eind deze maand.

    Volgens Williams moet de Federal Reserve de rente direct verlagen als de eerste tekenen van economische zwakte zichtbaar worden. In plaats van het spreekwoordelijke kruit droog te houden zou de centrale bank pro-actief moeten optreden om zo een sterk signaal af te geven aan de markt. Hij zei daar het volgende over.

    “Wanneer de grens van nul procent nergens te bekennen is kun je je permitteren om langzaam stappen te nemen en een afwachtende houding aan te nemen. Maar dat kan niet als de rentes dicht bij het nulpunt liggen. In dat geval wil je het tegenovergestelde doen en vaccineren tegen verdere kwaaltjes. Als je maar een beperkte hoeveelheid stimulering tot je beschikking hebt, dan loont het om snel de rente te verlagen bij economische stress.”

    ‘Neutrale rente van 0,5%’

    De uitspraken van John Williams zorgen voor speculatie op de financiële markten. Gaat de Federal Reserve de rente later deze maand met meer dan 25 basispunten verlagen? Of volgen er later dit jaar meerdere renteverlagingen? Voor de toespraak van Williams werd de kans op een renteverlaging van 50 basispunten ingeschat op ongeveer 40%, maar nu is die kans opgelopen tot 66%. Beleggers houden er dus rekening mee dat de Federal Reserve de rente veel sneller zal verlagen.

    De centraal bankier zei in zijn toespraak ook dat de ‘neutrale’ rente voor de Federal Reserve op dit moment eigenlijk niet op 2,5% hoort te liggen, maar slechts op 0,5%. De neutrale rente is de rentestand die volgens de centrale bank geen stimulerend, maar ook geen remmend effect heeft op de economie. Ook deze uitspraken worden door de markt geïnterpreteerd als aanwijzing voor een verlaging van de rente. De vraag is dan ook niet meer of de Amerikaanse centrale bank deze maand de rente zal verlagen, maar in welk tempo.

    Beleggers houden al rekening met een renteverlaging van 50 basispunten (Bron: Financial Times, Bloomberg)

    Dit artikel verscheen eerder op Holland Gold




  • Griekenland leent tegen dezelfde rente als de VS

    Griekenland leent op dit moment tegen dezelfde rente als de Verenigde Staten. Deze week zakte de rente op een Griekse staatslening met een looptijd van tien jaar naar 2,08%, hetzelfde percentage dat beleggers vragen voor een Amerikaanse lening met dezelfde looptijd. Dat was vijf jaar geleden nog zo goed als ondenkbaar, toen de rente op Grieks schuldpapier boven de 10% lag. De laatste jaren kon Griekenland steeds goedkoper lenen, terwijl de Amerikaanse rente nauwelijks daalde.

    Hoe heeft de rente op Griekse staatsleningen zo snel kunnen dalen? Daar zijn verschillende verklaringen voor te vinden. In de afgelopen vijf jaar heeft het land onder druk van de Europese Commissie, de ECB en het IMF drastische hervormingen doorgevoerd, waardoor het structurele tekort van meer dan 10% per jaar werd omgebogen naar een klein overschot. Daardoor heeft de markt meer vertrouwen in de houdbaarheid van de staatsschuld. De staatsschuld van Griekenland is met ongeveer 180% van het bbp nog steeds vrij hoog, maar stijgt niet meer. Ook laat de Griekse economie na jaren van krimp weer tekenen van groei zien.

    Naast deze fundamentele verbeteringen profiteert Griekenland ook van het ruime monetaire beleid. De ECB heeft de afgelopen jaren niet alleen staatsobligaties opgekocht om de rente laag te houden, ook heeft de centrale bank noodliquiditeit verstrekt om de Griekse bankensector te ondersteunen. De recente uitspraken van Draghi dat hij bereid is opnieuw in te grijpen heeft beleggers ervan verzekerd dat ze hun geld veilig in staatsobligaties van eurolanden kunnen parkeren.

    Rente op staatsobligaties verder omlaag

    De rente op staatsobligaties is de laatste jaren verder gedaald door een vlucht naar veilige havens en een wereldwijd spaaroverschot. Ook in de Verenigde Staten daalt de rente weer, ook al is die daling minder spectaculair dan die van Griekenland. Misschien dat de Amerikaanse regering een voorbeeld kan nemen aan Griekenland, want het Amerikaanse begrotingstekort lijkt onder de regering van Trump alleen maar verder toe te nemen. Volgens het Congressional Budget Office zal het begrotingstekort de komende jaren verder oplopen tot meer dan $1 biljoen in 2022.

    Verenigde Staten en Griekenland betalen dezelfde rente voor een 10-jaars lening (Bron: Bloomberg)

    Griekse economie groeit weer (Bron: Trading Economics)

    Staatsschuld blijft hoog, maar stijgt niet meer (Bron: Trading Economics)

    Griekenland heeft tekort weten om te buigen naar een klein overschot (Bron: Trading Economics)

    Dit artikel verscheen eerder op Holland Gold




  • Duitse spaarbank introduceert negatieve spaarrente

    Een van de grootste spaarbanken van Duitsland, de Nassauische Sparkasse in Wiesbaden, heeft deze maand een negatieve spaarrente geïntroduceerd. Vermogende particulieren die meer dan €500.000 op hun bankrekening hebben staan moeten vanaf deze maand 0,4% rente op jaarbasis betalen. Daarmee wordt de negatieve rente van de ECB volledig doorberekend aan de spaarder.

    Volgens de bank zullen een paar honderd klanten door deze maatregel worden getroffen. Volgens een woordvoerder van de bank kunnen spaarders deze boeterente ontlopen door hun vermogen te investeren in één van de beleggingsproducten die door de bank wordt aangeboden.

    Negatieve rente op spaargeld

    De centrale bank van Duitsland heeft onlangs een enquête over negatieve rente gehouden onder alle spaarbanken. Daaruit bleek dat ongeveer de helft van alle banken in Duitsland al een vorm van negatieve rente hanteren. In de meeste gevallen gaat het alleen om zakelijke rekeningen of om particuliere spaarrekeningen waar veel geld op staat.

    De boeterente voor vermogende spaarders is een gevolg van het rentebeleid van de ECB. De centrale bank hanteert een rente van -0,4% voor tegoeden die banken bij de centrale bank parkeren. Daar staat het geld veilig, maar voor die veiligheid betalen ze een prijs.

    Banken zijn terughoudend om deze rekening door te schuiven naar de spaarder, maar dat is geen houdbare situatie. Veel Duitse spaarbanken maken door de lage rente weinig winst en brengen de boeterente in rekening bij vermogende spaarders. Als de negatieve rente nog langer aanhoudt, dan krijgen meer spaarders er in de toekomst mee te maken.

    Banken onder druk

    De vice-president van de ECB, Luis de Guindos, zei deze week in een toespraak dat de winstgevendheid van de banken in de eurozone nog steeds onder druk staat. Dat is problematisch, omdat banken die weinig winst maken hun buffers niet kunnen versterken. Ook kan het lastiger worden om geld op te halen op de kapitaalmarkt. Het doorberekenen van negatieve rente is een manier om die winstgevendheid te verbeteren.

    Het invoeren van negatieve spaarrente ligt gevoelig, omdat men vreest dat spaarders hun geld dan van de bank zullen halen. Bij een negatieve rente word je als spaarder bij gedwongen om te gaan beleggen, bijvoorbeeld in aandelen, vastgoed of edelmetalen. Ook kunnen mensen hun toevlucht nemen in contant geld, dat niet met negatieve rente wordt belast.

    Dit artikel verscheen eerder op Goudstandaard




  • Negatieve rente op $13 biljoen aan obligaties

    Afgelopen week steeg het totaal aan obligaties met een negatieve rente met $1,2 biljoen, nadat centrale banken in Europa en de Verenigde Staten de deur hadden opgezet voor meer monetaire stimulering. Nadat de Federal Reserve en de ECB bekend hadden gemaakt dat ze open staan voor een verlaging van de rente zakte ook de rente op staatsobligaties naar een nieuw dieptepunt.

    Op dit moment heeft meer dan $13 biljoen aan obligaties wereldwijd een negatieve rente, het hoogste niveau ooit. Het aanbod van negatief renderende obligaties groeide doordat de rente voor 10-jaars leningen van Oostenrijk, Zweden en Frankrijk negatief werd. De rente op Duitse en Japanse staatsobligaties, die al wat langer negatief is, bereikte deze week zelfs een nieuw dieptepunt.

    In Denemarken zakte ook de rente op schuldpapier met een looptijd van 20 jaar onder nul, waardoor bijna de volledige rentecurve daar negatief is. Alleen beleggers die voor 30 jaar hun geld uitlenen aan de Deens overheid krijgen nog een positief rendement, maar dat is nog zonder correctie voor de inflatie. Het reële rendement is dus nog veel lager.

    Meer dan $13 biljoen aan obligaties met negatieve rente (Bron: Bloomberg)

    Record aan obligaties met negatieve rente

    Volgens cijfers van Bloomberg heeft 40% van alle staatsobligaties in de wereld inmiddels een rente die lager ligt dan 1%. Maar het zijn niet alleen overheden die steeds goedkoper kunnen lenen, ook grote bedrijven krijgen vaker geld toe als ze geld willen ophalen. Volgens Bloomberg bestaat bijna een kwart van de totale markt voor bedrijfsobligaties op dit moment uit schuldpapier met een negatieve rente.

    Door de lage rente kunnen ook de minder kredietwaardige bedrijven makkelijk aan geld komen. Zo groeit ook de markt voor zogeheten ‘junk bonds’ de laatste jaren in een hoog tempo. Op dit moment heeft deze markt voor risicovol schuldpapier een omvang van $1,23 biljoen. Volgens cijfers van Bloomberg is dat een verdubbeling ten opzichte van het niveau van tien jaar geleden.

    Ook meer bedrijfsobligaties hebben nu negatieve rente (Bron: Bloomberg)

    Vlucht naar veilige havens

    De rente op staatsobligaties daalt door een vlucht naar veilige havens. Institutionele beleggers als pensioenfondsen en verzekeraars, maar ook de grote beleggingsfondsen, parkeren een deel van hun vermogen in staatsleningen. Die zijn het meest liquide in tijden van crisis en zijn minder risicovol dan beleggingen in bijvoorbeeld aandelen.

    Beleggers zien de uitspraken van de Federal Reserve en de ECB eerder deze week als een aanwijzing dat de economie er niet zo sterk voor staat als eerder werd gedacht. Sommige analisten verwachten zelfs dat de ECB volgend jaar haar opkoopprogramma zal hervatten. Dat betekent dat de schaarste aan schuldpapier toeneemt en dat de rente nog verder zal dalen.

    Dit artikel verscheen eerder op Goudstandaard

  • Rente Europese staatsobligaties naar nieuw dieptepunt

    De rente op Europese staatsobligaties is de laatste dagen naar een nieuw dieptepunt gezakt. Door een oplaaiende handelsoorlog, toegenomen geopolitieke spanningen en de plannen van Italië om een eigen munt in omloop te brengen zoeken beleggers hun toevlucht in de veiligheid en liquiditeit van staatsobligaties. Vorige week wist Duitsland een 10-jaars obligatie te plaatsen tegen een rente van -0,24%, terwijl ook Nederland voor het eerst sinds 2016 weer tegen een negatieve rente kan lenen.

    Ook elders in Europa zien we de rente op staatsobligaties dalen. Portugal wist vorige week voor tien jaar geld op te halen tegen minder dan 1%, terwijl ze tijdens de Europese schuldencrisis in 2012 nog meer dan tien procent betaalde voor dezelfde lening. Ook Griekenland en Spanje hebben in jaren niet meer zo goedkoop kunnen lenen als nu. Het enige buitenbeentje is Italië, dat vanwege haar gewaagde begrotingsplannen en speculaties over de invoering van een eigen munt meer rente moet betalen over haar staatsschuld.

    Italië profiteert minder van daling rente (Bron: Bloomberg)

    Rente naar nieuw dieptepunt

    De extreme daling van de rente is zorgwekkend, omdat het als een graadmeter is voor het vertrouwen in de economie. Dat grote financiële instellingen en institutionele beleggers bereid zijn tegen een negatieve rente geld weg te zeggen laat zien dat ze weinig andere mogelijkheden zien om in te beleggen. Een ander probleem is de schaarste aan schuldpapier met de hoogste kredietstatus, een probleem waar ook de Bank for International Settlements de afgelopen jaren over heeft geschreven.

    Zorgen over een afnemende economische groei hebben niet alleen effect op de financiële markten, maar ook op het beleid van centrale banken. De Federal Reserve overweegt de rente weer te verlagen, terwijl ze deze tot eind vorig jaar nog stapsgewijs verhoogde. De ECB heeft op haar beurt toegezegd dat ze de rente tenminste tot de eerste helft van volgend jaar niet meer zal verhogen en dat ze bereid is nieuwe maatregelen te nemen als de economische situatie verslechtert.

    Rente op staatsleningen in Eurozone naar nieuw dieptepunt (Via Holger Schaepitz)

    Olieprijs lager, goudprijs stijgt

    Het is allemaal niet hoopgevend, dat centrale banken na jaren van monetaire stimulering nog steeds niet in staat zijn hun beleid te normaliseren. Het ziet er naar uit dat we na een lange opwaartse cyclus opnieuw een periode van onzekerheid tegemoet gaan. Dat zien we ook terug in een daling van de olieprijs en een stijging van de goudprijs. De prijs van het edelmetaal staat op het moment van schrijven boven de €1.200 per troy ounce en €38.600 per kilo, het hoogste niveau in twee jaar. In dollars staat de prijs van goud weer dicht bij een belangrijk weerstandsniveau van $1.365 per troy ounce. Breekt de koers door deze weerstand heen, dan kunnen we de hoogste koers in vijf jaar noteren.

    Goudprijs is terug op het niveau van begin 2017

    Dit artikel is afkomstig van Goudstandaard

  • Deflatoire schok bedreigt wereldeconomie

    Ariel Bezalel, hoofdstrateeg fixed income bij Jupiter Asset Management, gaat in op de factoren die achter de de rally’s op de aandelen- en obligatiemarkten van dit jaar zitten. Hij gelooft dat de wereldeconomie kwetsbaar is voor een deflatoire schok.

    Discrepantie markten en indicatoren

    Er is een opvallend verschil in de signalen die dit jaar door zowel de aandelen- als obligatiemarkten gegeven worden. Beide hebben zich hersteld – aandelenmarkten hebben de verliezen van eind 2018 ingelopen, terwijl de markten voor staatsobligaties hebben geprofiteerd van lagere rendementen. Maar economische indicatoren schetsen een gematigde kijk op de wereldeconomie. De Chinese economie vertraagt en in landen rond China, zoals Taiwan, Zuid-Korea en Singapore daalt de export. Daarnaast blijft de economische activiteit in Europa achter.

    Het is de moeite waard om wat dieper in te gaan op de aandelenrally. De prestaties van cyclische sectoren zoals energie, industrie, materialen en financials blijven achter, en zijn dus eigenlijk een weerspiegeling van de macro-economische zorgen in de obligatiemarkten. De olie- en ijzerertsprijzen stijgen dit jaar sterk, maar dat lijkt meer gedreven te worden door aanbod dan door vraag.

    Zwakkere inflatiecijfers, een vertraging in de groei van de geldhoeveelheid en het afvlakken of omkeren van de rentecurves vormen nu wereldwijd de uitdaging voor centrale banken. Canada, Australië, Nieuw-Zeeland en Duitsland kondigen nu – net als de VS – pauzes aan bij rentestijgingen, of gaan over tot renteverlagingen. In maart gaf Duitsland zelfs voor het eerst een negatief renderende 10-jarige Bund uit.

    Omgekeerde wereld met omgekeerde rentecurve

    De vraag komt weer op hoe betrouwbaar de rentecurve is om een recessie te voorspellen (of zelfs te veroorzaken). Historisch gezien heeft een omgekeerde rentecurve in 85% van de keren dat het is voorgekomen een recessie voorspeld. Bezalel denkt dat het op zijn minst een afspiegeling is van hoe vergevorderd de cyclus van vele ontwikkelde markteconomieën is. We bevinden ons in wat in juli de langste bullmarkt in de naoorlogse geschiedenis kan worden. Dat op zichzelf rechtvaardigt al voorzichtigheid en is een sterk signaal om risico’s in de portefeuille af te bouwen.

    Bezalel denkt dat de wereld kwetsbaar is voor een deflatoire schok. Daarom positioneert hij de portefeuille defensief en rekent op een verdere vertraging van de groei, met het vooruitzicht dat de wereldeconomie zucht onder het gewicht van te veel schulden en een verslechterende demografische situatie, vooral in de ontwikkelde landen. Hij is er al lang van overtuigd dat toenemende bezorgdheid over een wereldwijde vertraging onvermijdelijk een einde zal maken aan kwantitatieve verkrapping in de VS en dat renteverlagingen wellicht op de agenda staan ​​in de tweede helft van 2019.

    Lees meer in het meegestuurde artikel “Why is the Global economy vulnerable to a deflationary shock?“, van Ariel Bezalel, hoofdstrateeg fixed income bij Jupiter Asset Management.




  • Federal Reserve overweegt nieuwe variant van monetaire stimulering

    Federal Reserve overweegt nieuwe variant van monetaire stimulering

    De Federal Reserve overweegt een nieuwe vorm van monetaire verruiming. Twee economen van de Amerikaanse centrale bank schreven nieuwe papers, waarin ze pleiten voor een versoepeling van het opkoopprogramma. Zo moeten banken zelf de mogelijkheid krijgen om staatsobligaties om te wisselen voor reserves en vice versa. Dit betekent dat de centrale bank in goede tijden sneller haar balanstotaal kan terugdringen, terwijl banken in onzekere tijden makkelijker staatsobligaties met de centrale bank kunnen ruilen voor nieuwe reserves.

    Deze nieuwe vorm van QE wordt door de centrale bank uitgelegd als een instrument om het balanstotaal van de Federal Reserve sneller af te bouwen, maar het werkt natuurlijk ook de andere kant op. Het zou namelijk betekenen dat de centrale bank op ieder gewenst moment banken van liquiditeit kan voorzien en niet alleen in tijden van crisis. Een gevaarlijke ontwikkeling, omdat beleggers dan niet meer goed kunnen inschatten of de financiële markten zelfstandig kunnen blijven opereren. Het kan een vals signaal van liquiditeit afgeven, omdat de centrale bank dan garant staat als ‘lender of last resort’.

    Tijdens eerder stimuleringsprogramma’s bepaalde de Federal Reserve de omvang en de timing van haar opkoopprogramma, maar bij dit nieuwe voorstel komt het initiatief bij de banken te liggen. Zij kunnen dan op ieder gewenst moment staatsobligaties omwisselen voor reserves en omgekeerd. Het is een marktgedreven vorm van quantitative easing, dat in tijden van crisis zeer onvoorspelbare effecten kan hebben.

    Balanstotaal Federal Reserve sinds 2004

    Federal Reserve verliest de controle?

    De Federal Reserve begon in 2017 met het afbouwen van haar balanstotaal, door een deel van het schuldpapier op de balans niet opnieuw door te rollen. Tot op heden heeft de centrale bank op die manier haar balans met bijna $500 miljard weten terug te brengen tot ongeveer $4 biljoen.

    Deze ontwikkeling liep parallel aan de oplopende spanningen in het financiële systeem, maar was niet de belangrijkste oorzaak voor de plotselinge crisis. Toen de dollarliquiditeit eind vorig jaar opdroogde zorgde dat voor een acute stress op de financiële markten. De Federal Reserve besloot daarom af te zien van de geplande renteverhoging. Ook werd besloten om met ingang van september te stoppen met het afbouwen van de balans. De laatste geruchten wijzen nu op een renteverlaging bij de Amerikaanse centrale bank.

    Ook opvallend is dat de effectieve Federal Funds rate al een paar weken hoger is dan de rente die de centrale bank betaalt over de overtollige reserves (Interest on Excess Reserves). De rente op overtollige reserves is een instrument dat de centrale bank gebruikt om de rente binnen de door haar gewenste bandbreedte te houden. Volgens Sander Boon van Geotrendlines kunnen we hieruit afleiden dat dit beleidsinstrument van de Federal Reserve niet meer naar behoren werkt.

    “De Interest on Excess Reserves wordt door de Fed gepresenteerd als een renteplafond. Het is dus opmerkelijk dat de Fed Funds zich al een tijdje boven het plafond bevindt. Het duidt erop dat de Federal Reserve geen echte controle meer heeft over de korte rente.”

    Federal Funds rate ligt al weken hoger dan rente op overtollige reserves (Bron: Bank of America Merrill Lynch, Bloomberg)

    Dit artikel verscheen eerder op Goudstandaard




  • Moeten overheden meer doen voor de middenklasse?

    Moeten overheden meer doen voor de middenklasse?

    De crisis van 2008 ligt alweer ver achter ons, maar dat wil niet zeggen dat alles weer goed gaat. Het is waar dat de werkloosheid daalt en de economie weer groei laat zien, maar lang niet iedereen lijkt daarvan te profiteren. Vorig jaar concludeerde de Rabobank al dat het besteedbare inkomen van de meeste huishoudens de afgelopen decennia amper is gestegen.

    We zijn weliswaar meer gaan verdienen, maar door stijgende vaste lasten en een hogere belastingdruk blijft er onderaan de streep niet veel meer koopkracht over. Het is een trend die we niet alleen in Nederland zien, maar in de hele Westerse wereld. Ook in andere landen blijven lonen achter bij de arbeidsproductiviteit en bij de groei van de economie als geheel. Voeg daar een alsmaar stijgende belastingdruk aan toe en je begrijpt dat de middenklasse steeds verder uitdunt.

    Middenklasse krimpt

    Onlangs waarschuwde ook de Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) voor deze zorgwekkende trend. In een nieuw onderzoek laten ze zien dat de middenklasse in steeds meer ontwikkelde economieën krimpt. Van de millennials kan ongeveer 60% tot de middenklasse gerekend worden, terwijl dat bij de babyboom generatie op dezelfde leeftijd nog 70% was. De OESO schreef daar het volgende over.

    “De kosten van een levensstijl in de middenklasse zijn sneller gestegen dan de inflatie. Huisvesting is met ongeveer een derde van het besteedbare inkomen de grootste uitgave voor huishoudens met een gemiddeld inkomen, ten opzichte van een kwart van het besteedbare inkomen in de jaren negentig. De huizenprijzen zijn de afgelopen twintig jaar driemaal sneller gegroeid dan het mediaan inkomen van huishoudens.

    Meer dan één op de vijf huishoudens met een middeninkomen geeft meer uit dan zij verdienen. Een te hoge schuldenlast komt bij deze groep vaker voor dan bij huishoudens met een laag inkomen of een hoog inkomen. Bovendien zijn de vooruitzichten voor de arbeidsmarkt steeds onzekerder geworden. Zo heeft één op de zes werknemers met een gemiddeld inkomen een baan met een hoog automatiseringsrisico, vergeleken met één op de vijf werknemers met een laag inkomen en één op de tien met een hoog inkomen.”

    Huizenprijzen zijn veel harder gestegen dan de middeninkomens (Bron: OESO)

    Stijgende lastendruk

    Dat de stijgende belastingdruk en hogere woonlasten een negatief effect hebben op het besteedbare inkomen mag duidelijk zijn, maar de vraag is wat we kunnen doen om de situatie te verbeteren. Als het aan de OESO ligt moeten overheden deze taak op zich nemen, bijvoorbeeld door een beter sociaal vangnet te creëren. Ook moet ze maatregelen nemen om wonen betaalbaar te maken, bijvoorbeeld met financiële ondersteuning, schuldverlichting of belastingvoordelen.

    De suggestie dat de overheid meer moet doen om wonen betaalbaar te maken roept natuurlijk ook vragen op. Laten we als voorbeeld Nederland nemen. De hypotheekrenteaftrek was bedoeld om het kopen van een huis te stimuleren, maar inmiddels kunnen we concluderen dat deze maatregel vooral een prijsopdrijvend effect heeft gehad. Het voordeel van de renteaftrek ben je kwijt in de vorm van hogere maandlasten, terwijl de bank de lachende derde is.

    Hetzelfde probleem is er met de huursubsidie. Deze maatregel is bedoeld om huren betaalbaar te maken voor lagere inkomens, maar in een land waar het aanbod van huurwoningen schaars is leidt het vooral tot veel hogere huren. Verhuurders hebben een machtspositie en kunnen dankzij de huursubsidie veel meer huur vragen dan anders het geval zou zijn geweest. Zo kunnen verhuurders de huursubsidie grotendeels of zelfs volledig naar zich toe trekken. De samenleving betaalt daar de rekening voor.

    Minder overheid?

    Wanneer de overheid de taak op zich neemt om wonen betaalbaar te maken en het resultaat is dat de woonlasten juist steeds hoger worden, dan moeten we ons afvragen of méér overheid wel de oplossing is. Misschien zijn middeninkomens wel veel meer gebaat bij minder overheidsinterventie op de woningmarkt en een verlaging van de belastingdruk. Laten we marktverstorende maatregelen als de hypotheekrenteaftrek en huursubsidie geleidelijk afbouwen, zodat de woonlasten op termijn weer kunnen dalen en huishoudens met hun inkomen meer geld overhouden voor andere dingen.

    Deze column verscheen eerder op Goudstandaard




  • Schulden eurolanden sterk gestegen sinds crisis

    De schulden van de meeste eurolanden zijn sinds het uitbreken van de crisis in 2007 sterk gestegen, zo blijkt uit nieuwe cijfers van Eurostat. Elf eurolanden hebben inmiddels meer dan 60% staatsschuld ten opzichte van het bbp, waarmee ze de regels van het Stabiliteits- en Groeipact overschrijden. Door de groei van de economie daalt in verschillende landen de schuldenquote, maar over de hele linie zijn de schulden toegenomen.

    De landen met de hoogste staatsschulden zijn Griekenland, Italië en Portugal. In Spanje en Ierland ligt het schuldniveau wat lager, maar wel twee keer zo hoog als voor de crisis. Alleen Duitsland heeft haar begroting op orde weten te houden, want daar is de schuld nu lager dan in 2007. Hieronder een overzicht van Bloomberg.

    Schulden Eurolanden sterk gestegen sinds crisis (Bron: Bloomberg)

    Volg Marketupdate nu ook via Telegram

    Waardeert u de artikelen en analyses op onze site, steun ons dan met een eenmalige of periodieke donatie. Met uw donatie kunnen we mooie artikelen blijven schrijven en worden we minder afhankelijk van inkomsten uit advertenties. Klik hier om te doneren!




  • Bank of Japan wordt grootste aandeelhouder op Japanse beurs

    Bank of Japan wordt grootste aandeelhouder op Japanse beurs

    De Bank of Japan zal volgend jaar de grootste aandeelhouder worden op de Japanse aandelenmarkt. Blijft de centrale bank in dit tempo aandelen opkopen, dan zal ze volgend jaar het grootste pensioenfonds inhalen. De Bank of Japan heeft al voor ¥28 biljoen aan aandelen op haar balans staan, maar wil daar jaarlijks nog eens ¥6 biljoen aan toevoegen. Dat betekent dat de centrale bank eind 2020 voor ongeveer ¥40 biljoen aan aandelen bezit, meer dan het nationale pensioenfonds.

    De Japanse centrale bank koopt de laatste jaren naast staatsobligaties ook aandelen van bedrijven om de inflatie aan te jagen. Tot op heden zonder veel succes, want de inflatie in Japan is nog steeds hardnekkig laag. De economie heeft zoveel schulden dat er weinig economische groei is, dus probeert de centrale bank groei te bewerkstelligen door meer geld in de economie te pompen. Zo is het balanstotaal van de centrale bank sinds 2012 spectaculair toegenomen, van ¥150 naar ¥560 biljoen . Daarmee is het balanstotaal inmiddels groter dan het bruto binnenlands product van Japan.

    De Bank of Japan is nu al de grootste aandeelhouder van 23 beursgenoteerde bedrijven, waaronder Nidec, Fanuc en Omron. Van bijna de helft van alle beursgenoteerde bedrijven behoort de centrale bank tot de tien grootste aandeelhouders. De centrale bank koopt niet rechtstreeks aandelen, maar doet dat via zogeheten exchange traded funds (ETF’s).

    Balanstotaal Bank of Japan (Bron: Trading Economics)

    Centrale bank wordt grootste aandeelhouder

    De centrale bank van Japan is op weg om de grootste aandeelhouder te worden, terwijl ze ook al een groot deel van de staatsschuld heeft overgenomen. In februari stond er namelijk voor ¥465,8 biljoen aan staatsleningen op de balans, meer dan de helft van alle staatsleningen die momenteel in omloop zijn. De centrale bank koopt obligaties en aandelen om de markt ‘stabiel’ te houden, maar het beleid is zeker niet zonder risico’s. In het verleden draaide het vaak uit op hyperinflatie, omdat het vertrouwen in het geld verdampte.

    Internationaal komt er ook meer kritiek op het agressieve monetaire beleid in Japan. De Organisatie voor Economische Samenwerking en Ontwikkeling (OESO) waarschuwt dat het opkoopprogramma de marktdiscipline wegneemt. Bedrijven worden beloond voor het feit dat ze in een aandelenindex zijn opgenomen, in plaats van dat ze een bedrijfsstrategie volgen die rendement oplevert. Door ingrijpen van de centrale bank stijgen de aandelenkoersen, ook van bedrijven die het slecht doen. Daardoor wordt het voor beleggers moeilijker om een rationele afweging te maken.

    Een ander risico is dat de Japanse centrale bank de ingeslagen koers niet zomaar kan veranderen. Alleen al de aankondiging dat ze minder aandelen gaat kopen kan de beurskoersen doen kelderen. Hetzelfde geldt voor het opkoopprogramma voor staatsobligaties. Er is geen weg meer terug, zonder de financiële stabiliteit in gevaar te brengen.

    Lees ook:

    Dit artikel verscheen eerder op Holland Gold