We lezen maar al te vaak op het internet dat centrale banken ongekende hoeveelheden geld bijdrukken en dat deze strategie op termijn tot een zeer hoge inflatie zal leiden. Al dat nieuwe ‘geld’ hoopt zich op in de bankensector en men vreest dat deze reserves vroeg of laat door zullen sijpelen in de reële economie. Er zijn een aantal misvattingen omtrent deze theorie die we graag voor u rechtzetten.
Het eerste is dat centrale banken niet feitelijk geld aan het drukken zijn. Als een centrale bank staatsobligaties of hypotheekleningen koopt van een commerciële bank, dan is er geen enkele noodzaak om daar pallets vol met contant geld voor terug te geven. Contant geld is alleen nodig voor zover de klanten van een commerciële bank daar behoefte aan hebben. In plaats daarvan verstrekt de centrale bank een boekhoudkundig tegoed aan de bank, de zogeheten excess reserves. Deze reserves komen als bezitting terecht op de activazijde van de balans, maar bestaan dus in feite alleen in de boekhouding. Banken kunnen deze reserves aanspreken om contant geld op te vragen bij de centrale bank, maar dat zullen ze alleen doen voor zover er vanuit de maatschappij behoefte is aan contant geld.
Kredieten komen niet uit reserves
Een commerciële bank heeft deze reserves niet nodig om een lening te kunnen verstrekken. Dat betekent tegelijkertijd dat een bank niet beperkt wordt door de hoeveelheid reserves die ze op haar balans heeft staan. Met de reserves gebeurt namelijk niets als iemand een lening komt afsluiten bij een bank. Het maakt dus niet uit hoeveel staatsobligaties en hypotheekleningen een centrale bank uit het banksysteem opzuigt, want het zijn niet deze bezittingen die de bank nodig heeft om een krediet te verlenen. Er komt nieuw geld in circulatie zodra een bank een lening verstrekt. Met de omvang van de reserves gebeurt helemaal niets, tenzij de lener het geld in contanten wil hebben en dat contante geld als zodanig in de economie blijft circuleren.
De gedachte dat de miljarden aan reserves in het Europese en Amerikaanse banksysteem vroeg of laat voor inflatie zullen zorgen is niet gegrond. Banken worden in hun mogelijkheid om kredieten te verlenen doorgaans niet beperkt in de hoeveelheid reserves die ze hebben. Dit is ook de reden waarom de inflatie in de VS en in Europa nog steeds niet uit de hand is gelopen.
Lees ook:
Centrale banken drukken niet massaal geld
3 gedachten over “Centrale banken drukken niet massaal geld”
De toe- of afname van geldhoeveelheid is het verschil tussen geldschepping dmv kredietverstrekking en geldvernietiging dmv afbetaling van krediet. Wanneer er lange tijd een te groot verschil tussen deze beide ontstaat, door te weinig aflossing of door te veel kredietverstrekking, wordt de totale geldhoeveelheid te veel vergroot. Waar de kredieten dan tussentijds geparkeerd staan is dan niet relevant. Die kredieten zijn immers ooit verstrekt om daarmee uitgaven te bekostingen of investeringen te doen (De huidige kredieten zijn vooral verstrekt om de overheidstekorten te financieren en de huizenbubbel op te blazen). Het was op dat moment dat dit geld in de economie terecht kwam. Of er inflatie optreedt is dan ook nog afhankelijk van de omloopsnelheid van dat geld; niet de verhandelbaarheid van de schuldbekentenis of waar die schuldbekentenissen geparkeerd staan. Het uitblijven van een hoge omloopsnelheid is in feite een teken van deflatie die gecompenseerd wordt met een vergroting van de geldhoeveelheid. Je mag hopen dat de economie ooit weer zo aantrekt dat de enorme hoeveelheid geld weer gaat rollen. Het is op dat moment dat de inflatie zal gaan toenemen.
Een gezonde economie heeft niet alleen geldgroei nodig maar ook het aflossen van krediet (=geld vernietiging).
“Een commerciële bank heeft deze reserves niet nodig om een lening te kunnen verstrekken.”
Een bank moet wel degelijk aan bepaalde reserve-voorwaarden voldoen (=Required Reserves). Als een bank toch reserves tekort heeft dan kan zij die gaan lenen bij een andere bank of de centrale bank. Zoniet kan zij geen lening afsluiten. De bank krijgt wel een bepaalde tijd om deze reserve-voorwaarden in orde te brengen maw dit gebeurt achteraf, na de lening. De banken lenen deze reserves zelf niet uit maar ze zijn wel belangrijk.
Aangezien er nu een groot overschot is aan reserves kunnen de banken hiermee wel teveel leningen gaan uitgeven en inflatie veroorzaken. De centrale banken moeten dan deze reserves uit het systeem halen. Als dat niet lukt kunnen ze nog altijd de regels aanpassen of de overheid kan ingrijpen door een begrotingsoverschot te creëren of (nog) meer belastingen te heffen.
De banken lenen deze reserves zelf niet uit (als ze een lening creëren) maar ze zijn wel belangrijk.