De Europese Centrale Bank gaat haar mandaat ver te buiten en riskeert daarmee dat het europroject als een kaartenhuis in elkaar zal storten. Daarvoor waarschuwt Otmar Issing, de voormalig hoofdeconoom van de ECB die ook betrokken was bij de oprichting van de euro. Volgens Issing zijn de problemen in de muntunie ontstaan doordat politici zich niet aan de afspraken hielden. Daardoor moest de ECB uiteindelijk ingrijpen en buiten haar mandaat treden om de muntunie bij elkaar te houden.
Het ging volgens Otmar Issing direct bij de introductie van de euro al mis, omdat landen het streven om naar elkaar te te groeien (convergentie) loslieten. Sterker nog, de verschillen tussen de eurolanden werden juist groter.“In de eerste acht jaar stegen de loonkosten in Portugal 30% sneller dan in Duitsland. In het verleden zou de Portugese munt met 30% gedevalueerd worden en zou men weer terug zijn op de beginsituatie. Nogal een aantal landen – waaronder Ierland, Italië en Griekenland – gedroegen zich alsof ze hun munt nog konden devalueren.”
Verschillende landen lapten de regels ten aanzien van het begrotingstekort en de staatsschuld aan hun laars, omdat er geen controlemechanisme was om politici tot de orde te roepen. Ook zagen beleggers geen gevaren, gezien het feit dat de zuidelijke landen al die jaren bijna even goedkoop konden lenen als Duitsland. Dat veranderde pas in 2008 bij het uitbreken van de kredietcrisis.
Griekenland
Issing uitte ook kritiek op het reddingspakket voor Griekenland, dat achteraf vooral een bail-out bleek te zijn voor Franse en Duitse banken. Het was volgens de voormalig ECB-econoom beter geweest als Griekenland uit de euro was gezet, om als waarschuwing te dienen voor andere landen. Dat had Griekenland ook de mogelijkheid gegeven om de munt te devalueren. “De no-bailout clausule wordt iedere dag overtreden”, aldus Issing.
ECB
De kritiek van Issing heeft niet alleen betrekking op de politiek, maar ook op het beleid van de centrale bank waar hij zelf werkte. De ECB heeft meer dan €1 biljoen aan obligaties op haar balans staan die bij een kunstmatig lage of zelfs negatieve rente gekocht zijn. Het zal zo goed als onmogelijk zijn om deze stimuleringsprogramma’s terug te draaien, omdat een rentestijging tot grote verliezen zal leiden.
Volgens Issing is de ECB op glad ijs terechtgekomen door staatsobligaties van failliete overheden op te kopen. Het zal niet makkelijk worden om dat terug te draaien.
Lees meer:
