Het ESM noodfonds zal vanaf 2013 in werking worden gesteld en moet het huidige EFSF en het minder bekende EFSM noodfonds opvolgen. Alle eurolanden zullen lid worden van het ESM en moeten daarvoor geld inleggen in een pot die in eerste instantie maximaal €700 miljard groot zal zijn. Het nieuwe noodfonds zal nauw samenwerken met het IMF en kan ingrijpen zodra een land met ESM lidmaatschap in de financiële problemen dreigt te komen.
Het nieuwe ESM noodfonds moet meer slagkracht hebben dan het EFSF, waarvoor onconventionele maatregelen in het verdrag werden opgenomen. Zo lezen we in artikel 27 van het ESM verdrag dat de eigendommen van het ESM volledig immuun zijn voor elke vorm van gerechtelijke procedure, tenzij het ESM zelf besluit afstand te nemen van deze immuniteit. Ook zijn de eigendommen en de financiering van het ESM, ongeacht waar ze zich bevinden en wie er zicht op houdt, immuun voor confiscatie, doorzoeking of onteigening. Ook kan het ESM, ongeacht de vereisten die daarvoor gelden, een licentie krijgen om krediet te verstrekken. Volgens artikel 30 van het ESM zullen verschillende personen binnen het ESM een status van legale ondschendbaarheid krijgen ten aanzien van de acties die zij verrichten vanuit hun officiële functie binnen het ESM. Ook genieten zij onschendbaarheid in hun officiële papieren en documenten, waardoor niemand het ESM kan verplichten om openheid van zaken te geven over bepaalde intee documenten.
In artikel 31 lezen we dat de bezittingen, inkomsten en transacties van het ESM ook vrij zijn van enige vorm van directe belasting. Voor het opbrengen van de indirecte belastingen moeten de leden van het ESM (de lidstaten van de Eurozone) zorgen. Een ander opvallend gegeven is dat het ESM naar eigen inzicht de maximale capaciteit van haar noodfonds kan verhogen, door middel van uitgifte van nieuwe obligaties die aangekocht moeten worden door de leden van het ESM middels een vooral vastgestelde verdeelsleutel. De leden van het ESM zijn vervolgens verplicht om het benodigde geld in te brengen in het nieuwe noodfonds, waarvoor ze maximaal zeven dagen de tijd krijgen volgens artikel 9 van het verdrag.
Zelfs overheden zijn volgens het verdrag niet in staat de acties van het ESM ter discussie te stellen. Wel kunnen ze als lid van het ESM een stem uitbrengen, maar als een meerderheid van tenminste 80% van de leden een bepaald besluit neemt wordt het voor een land erg moeilijk om daar onderuit te komen. Onderstaande video vat het verhaal samen, maar wie zelf in de feiten wil duiken kan ook het complete 55 pagina's tellende document zelf inzien (klik hier voor PDF). De online versie van het document is ook onderaan dit bericht te vinden.
Al met al lijkt het er dus op dat Europa de weg van de fiscale unie kiest, een weg die blijkbaar alleen succesvol bewandeld kan worden als er hier en daar wat democratische besluitvorming en toezicht wordt uitgeschakeld. De Nederlandse bijdrage aan het ESM noodfonds is in eerste instantie €40 miljard groot. Voor de bijdrage die de overige leden van het ESM moeten maken; onder de video staat het overzicht (afkomstig uit de bijlages van het verdrag).
Bovenstaande video vat de buitengewone bevoegdheden en rechten van het ESM samen
De totale bijdrage van de verschillende landen uit de Eurozone aan het ESM noodfonds
