Het lopende jaar 2014 is voor Afrika het Jaar van de Landbouw en de Voedselveiligheid. Het is het jaar dat beleidsmakers meer aandacht zullen hebben voor investeringen en nieuwe technologie in de landbouw, zodat Afrikaanse boeren hun productie over een periode van vijf jaar kunnen verdubbelen.
Extra aandacht voor de landbouw in dit deel van de wereld is hard nodig. Het is sowieso moeilijk om in Afrika iets gedaan te krijgen, maar voor de landbouw lijkt het nog dubbel zo moeilijk. Daarmee is extra aandacht meer dan gerechtvaardigd en de winst lijkt voor het oprapen op economisch en sociaal vlak. Hoewel het zwarte continent zeer vruchtbare gronden telt, moet het toch jaarlijks voor $ 35 miljard aan voedsel importeren. Voor het zogeheten Africa Progress Panel is de oorzaak duidelijk. De boeren hebben het tij niet mee, maar krachtig tegen.
Er is veel wat niet klopt in Afrika. Zo zijn er veel teveel keuterboeren, vaak vrouwen, die maar een of twee hectares hebben om te bewerken. Dat is veel te weinig om bijvoorbeeld voor adequate irrigatie te zorgen, of om kunstmest te kunnen aankopen of kwalitatief goed zaaigoed. Laat staan dat ze genoeg verdienen om zelfs maar een begin te maken met mechanisering of om bij de bank een krediet voor innovatie los te krijgen. Of dat allemaal nog niet genoeg ellende is, krijgen deze kleinenboeren ook nog eens te maken met een volatiele weersomstandigheden. Nu al voelen boeren de eerste negatieve effecten daarvan. De opbrengst van de maisoogst gaat de komende jaren bij ongewijzigd beleid zeker 25% dalen. Tenslotte is de krakkemikkige infrastructuur geen pre voor boertjes die hun oogst op de markt willen verkopen.
Al die tegenslag neemt niet weg, dat de Afrikaanse boer koppig zijn best blijft doen om zijn oogstopbrengst te verhogen. De keuterboer doet daarin niet onder voor de grootgrondbezitter. Het is echter bij uitstek de 
overheid die al zijn inspanningen teniet doet door te hoge belastingen en door amper in de landbouwstructuur te investeren. Het goede nieuws is, dat er eindelijk ook positieve trends te ontwaren zijn, die de positieve belangstelling trekken van zowel private als publieke sectoren. Dat is te danken aan de snelle groei van de Afrikaanse steden, maar ook aan de aanhoudende stijging van de voedselprijzen in de wereld. Vooral de private sector begint in de landbouwsector te investeren. Die investeringen zijn vooral bedoeld om de productiviteit te verbeteren en de opbrengsten te verhogen. Afrikaanse overheden raken er op hun beurt van overtuigd, dat een gezonde landbouw wel eens de sleutel kan zijn voor economische ontwikkeling. Sterker nog, dankzij een gezonde landbouw kan de armoede het snelst verminderen. En dus, na decennia van verwaarlozing raken individuele overheden weer overtuigd, dat investeren in landbouw zo verkeerd nog niet is. Het brengt welvaart en banen op het arme platteland!
Dat klinkt allemaal erg opwekkend, maar alle vooruitgang is nog steeds heel erg fragiel en kwetsbaar! De aanzetten tot beter beleid moeten echt nadrukkelijk verankerd worden, zodat ze duurzamer worden. Overheden moeten zich verplicht voelende declaratie van de Afrikaanse Unie voor Landbouw en Voedselveiligheid in de praktijk te brengen. Dat betekent dat jaarlijks 10% van het overheidsbudget naar de landbouw gaat en dat er metterdaad meer aandacht komt voor een betere infrastructuur, energie en alles wat boeren in staat stelt een betere oogst naar de markt te brengen. Dat betekent ook financiële steun in de vorm van betere toegang tot krediet en soms regelrechte subsidie om boeren in staat te stellen goed zaaigoed aan te kopen, zaaigoed dat beter bestand is bijvoorbeeld tegen de nukken van het klimaat. Als in ieder geval aan een deel van die voorwaarden voldaan wordt, dan heeft Afrika alles in zich om de nieuwe graanschuur van de wereld te worden. Dat moet een prettige zekerheid zijn in een tijd dat wereldwijd de beschikbare landbouwgrond en de opbrengt per hectare drastisch beginnen terug te lopen.
Cor Wijtvliet
Bron:
Strive Masiyiwa, Africa’s farms of the future. Project syndicate, June 23 2014
BELANGRIJK:
– Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected]
– Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen
– U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen!
– U kunt zich hier abonneren voor het wekelijks Cor Wijtvliet Journaal, voor het geval u deze
nog niet automatisch ontvangt.
– Maak ook kennis met de nieuwsbrief Crash Investor, een vrijwel onmisbaar document voor de actieve belegger!
