De Federal Reserve stopt met het maandelijks opkopen van nieuwe staatsobligaties en hypotheekleningen, zo maakte de centrale bank vandaag bekend. De stap kwam niet onverwachts, want eerder dit jaar was al duidelijk dat het stimuleringsprogramma in stappen van $10 miljard afgebouwd zou worden. Dat betekent overigens niet dat de Federal Reserve de schuldmarkt helemaal met rust laat. Aflossingen van bestaande leningen op de balans van de centrale bank worden opnieuw geïnvesteerd in soortgelijk schuldpapier, waardoor de omvang van de totale balans niet zal krimpen.
De rente blijft overigens gehandhaafd op het historisch lage bodemniveau van 0 tot 0,25 procent, een keuze die breed gedragen werd binnen de centrale bank.
Werkloosheid
In de FOMC verklaring stelt de centrale bank dat de economie tekenen van herstel laat zien en dat deze gepaard gaat met een robuuste banengroei. De officiële werkloosheid is inderdaad in een zeer rap tempo gedaald van tien naar minder dan zes procent, maar dat zien we niet terug in de participatiegraad. Die is sinds het uitbreken van de crisis nauwelijks hersteld, zoals onderstaande grafiek laat zien. De verklaring daarvoor is dat de langdurig werklozen in het officiële werkloosheidscijfer niet meer worden aangemerkt als werkzoekend. Deze mensen komen terecht in de categorie ‘Not in Labor Force‘.
Werkloosheid is gedaald… (Bron: St. Louis Fed)
… maar de participatiegraad laat vrijwel geen herstel zien (Bron: St. Louis Fed)
Kredietverlening
Hoewel de Federal Reserve anders doet vermoeden was het herstel van de arbeidsmarkt de laatste jaren helemaal niet zo sterk. Dat weet de centrale bank zelf ook, want ze houden de rente bewust nog een lange periode heel erg laag. De aanhoudend lage rente is noodzakelijk, omdat de kredietverlening nog niet op gang wil komen. Het QE-programma heeft weliswaar gezorgd voor een lage rente en een hogere waardering van financiële activa zoals aandelen en obligaties, maar de kredietverlening wil nog steeds niet echt op gang komen.
Eerder deze maand schreef Bloomberg nog over de historisch lage rente op hypotheken in de VS, waardoor het nu zeer aantrekkelijk zou moeten zijn om een huis te kopen. Toch lijkt die lage rente nauwelijks wat uit te halen, getuige het historisch lage aantal hypotheekaanvragen in de VS. De Federal Reserve heeft er alles aan gedaan om lenen goedkoper te maken, maar ondanks dat blijven Amerikaanse huishoudens uitermate terughoudend met het afsluiten van een lening. Kennelijk is er nog te veel onzekerheid over de economie onder de Amerikaanse bevolking.
Ondanks historisch lage rente is het aantal hypotheekaanvragen uitzonderlijk laag
Greenspan
Ook Alan Greenspan, voormalig voorzitter van de Federal Reserve, is kritisch over de koers die de centrale bank vaart. Volgens hem is er vrijwel geen effectieve vraag vanuit de markt en heeft het opkopen van schuldpapier daar geen positieve bijdrage aan kunnen leveren. Wel was Greenspan positief over het effect dat QE gehad heeft op het verhogen van de koersen van financiële activa. Dat was volgens hem een “waanzinnig groot succes”.
De komende jaren zal de Amerikaanse centrale bank het ook niet makkelijk hebben. Greenspan wees op de grote volatiliteit die ontstond op de financiële markten, nadat de eerste aanwijzingen over een mogelijke renteverhoging naar buiten kwamen. Wanneer de rente daadwerkelijk verhoogd worden moet de centrale bank er rekening mee houden dat die volatiliteit nog groter kan worden. Greenspan benadrukt dat de huidige situatie ongekend is en dat ook hij niet weet wat ons nog te wachten staat. Wel sprak de voormalig centraal-bankier de verwachting uit dat het uiteindelijk de financiële markten zijn die de druk op de Federal Reserve zullen opvoeren en niet omgekeerd. Als banken weer meer kredieten beginnen te verlenen moet de centrale bank op tijd ingrijpen met een renteverhoging, zodat de inflatie niet uit de hand loopt.
Goud
Hoewel de FOMC verklaring weinig opzienbarend nieuws bevatte ging de goudprijs opnieuw onderuit. Een duikeling van ruim $17 brengt de goudprijs terug naar $1.211 per troy ounce, een daling van omgerekend 1,44%. Dat lijkt ernstig, maar het is vooral een wisselkoerseffect. In euro’s zakte de goudkoers met slechts 0,2% tot €959 per troy ounce.
Ook Greenspan had iets te zeggen over het beleggen in goud. Hij zei tegenover de Wall Street Journal dat het gele edelmetaal een goede plaats is om vermogen in te parkeren, omdat het volgens hem een vorm van geld is die los staat van het beleid van overheden.
Goudprijs in dollars ging opnieuw hard onderuit
