Hij had het zich waarschijnlijk allemaal anders voorgesteld. De start van de nieuwe Europese Commissie onder leiding van de Luxemburger Jean-Claude Juncker is niet bepaald glorieus te noemen. Zo staat de integriteit van de voorzitter zelf ter discussie. In de vele jaren dat hij minister-president was, ontwikkelde Luxemburg zich tot een waar paradijs voor de bedrijven die graag wat minder belasting betalen. Juncker ontkent elke directe betrokkenheid, maar zijn optreden tegen bedrijven die te weinig belasting betalen zal met argusogen gevolgd worden. Het blazoen van Juncker is hoe dan ook besmeurd.
Maar dat is niet de enige faut pas die Juncker en zijn Commissie zijn aan te rekenen. De tweede is ernstiger van aard, waarbij de reputatie van de Europese Commissie op het spel staat. In oktober kwamen Italië en Frankrijk doodleuk in Brussel melden, dat hun budgetten niet binnen de voorgeschreven kaders zouden blijven. Kortom, ze zouden minder bezuinigen dan nodig was om binnen de befaamde 3% norm te blijven. Daarmee overtraden ze moedwillig de voorschriften van het Stabiliteits- en Groeipact (SGP). Natuurlijk klonken er van alle kanten protesten, die maar die hielden maar heel kort aan. De beide landen brachten enkele minimale wijzigingen aan ter waarde van 0,2 procentpunt van het budget en alle protesten en geluiden verstomden. De Commissie wekte daarbij de indruk, dat het laatste woord dus aan de ministers van financiën zijn en niet aan de Commissie.
Wat is het Stabiliteits en Groeipact nog waard?
Met deze schijnbare lankmoedigheid zet de Europese Commissie veel op het spel: haar geloofwaardigheid. Al eerder zijn de regels van de SGP door Europese politici met veel succes aangevochten. Bij de aanpassing werd bepaald, dat tekorten toegestaan waren als ze min of meer in lijn zouden zijn met de fase van de conjunctuur. Dat betekent wel, dat er een sterke institutie nodig is die bepaald of een tekort in lijn met de conjunctuur is en of dit extra tekort bijvoorbeeld 0,5% of 0,8% mag bedragen en of een land daarmee zal kunnen blijven voldoen aan de middellange norm voor uitgaven. De Europese Commissie zou deze rol met veel verve moeten en kunnen vervullen. In oktober heeft zij echter allerminst op haar rechten gestaan en heeft zij bij de minste tegenwind al de vlag gestreken. Dat kan nooit de bedoeling zijn geweest van het SGP.
Naheffing
Dit stilzwijgen steekt schril af bij het rumoer dat is ontstaan over de naheffing die landen als het Verenigd Koninkrijk en Nederland treft. Beide landen moeten honderden miljoenen euro’s extra naar Brussel overmaken, omdat hun economie harder is gegroeid dan eerder was aangenomen. Vooral David Cameron heeft zwaar met de Europese Commissie gebotst en weigert vooralsnog te betalen.
Het is de vraag hoe deze krachtmeting gaat uitpakken. Als de Commissie toegeeft aan de Britse eisen, dan is opnieuw de indruk gevestigd dat grote landen binnen de Eurozone feitelijk hun eigen beleid kunnen uitstippelen. Als de Commissie tot tweemaal toe in een zeer kort tijdsbestek zwicht, dan is zij haar politiek en intellectueel leiderschap kwijt. Maar ook de grote landen verliezen door hun eigenzinnigheid aan aanzien en geloofwaardigheid. In beide gevallen gaat dat ten koste van de ontwikkeling en integratie van de Eurozone. Van een man met een jarenlange Brusselse ervaring had meer en beter verwacht mogen worden!
Cor Wijtvliet
Bron: Daniel Gros, Europe’s dog in nighttime. Project-syndicate, November 10 2014
Over Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD).
Meer informatie:
- Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected]
- Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen
- U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen!
- Ontvangt u het Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!
- Volg Cor Wijtvliet op twitter: @wijtvliet
