Ondanks de extreem hoge schuldenlast van de Verenigde Staten is er geen enkele kans dat het land failliet gaat. Dat zegt niet alleen voormalig Fed-voorzitter Alan Greenspan, maar ook econoom Joseph Stiglitz en waardebelegger Warren Buffett. Het is eigenlijk heel simpel. De verplichtingen die de Amerikaanse overheid heeft zijn allemaal uitgedrukt in dollars, geld dat het land zelf kan beheren en uitgeven. De centrale bank kan altijd meer dollars aan de overheid verstrekken, bijvoorbeeld door staatsobligaties op te kopen (QE). Zo kunnen alle schuldeisers van de Amerikaanse overheid betaald worden.
Monetaire soevereiniteit
De Amerikaanse overheid kan dus altijd aan haar verplichtingen blijven voldoen, omdat het land zelf de beheerder van de munt is. Anders is het voor Amerikaanse staten, die slechts ‘gebruiker’ van de munt zijn. Een staat als Detroit of Californië kan dus wél bezwijken onder een zware schuldenlast. Als er niet genoeg belastinginkomsten binnenkomen en de tekorten niet meer gefinancierd kunnen worden met de uitgifte van nieuwe obligaties, dan kan een deel van de schuld simpelweg niet meer betaald worden. Een Amerikaanse staat kan dus failliet gaan, zonder dat het voortbestaan van de munt (dollar) wordt bedreigd.
Eurozone
De euro lijkt in een bepaald opzicht op de Amerikaanse dollar. Net als Amerikaanse staten als Californië en Detroit hebben ook lidstaten van de Europese muntunie geen monetaire soevereiniteit met een eigen centrale bank. Deze landen zijn gebruikers van de munt en zijn daarom gedwongen hun begroting enigszins op orde te houden. Heeft een land teveel schulden en te hoge begrotingstekorten (Griekenland), dan is het inderdaad mogelijk dat zo’n land failliet gaat.
Maar net zo min als het bankroet van een staat als Californië of Detroit het voortbestaan van de dollar bedreigt, zo heeft een bankroet van Griekenland of Spanje geen gevolgen voor het voortbestaan van de euro. Waarom zouden consumenten en bedrijven in de Europese muntunie opeens geen euro’s meer willen gebruiken als blijkt dat de Griekse overheid haar schuldeisers (banken, pensioenfondsen, beleggers) niet kan betalen?
Met de introductie van de Eurozone hebben landen hun monetaire soevereiniteit overgedragen naar een supranationaal niveau, conform het Amerikaanse model.
Hyperinflatie
Een bankroet van de Verenigde Staten is uitgesloten, omdat de VS altijd meer dollars in omloop kan brengen. Maar dat betekent niet dat ze dat ongestraft kunnen doen. Een roekeloos monetair beleid kan hyperinflatie tot gevolg hebben, wat betekent dat de VS haar verplichtingen kan voldoen met waardeloos geld. In dat scenario heeft de VS wel een groot probleem, omdat ze de import van goederen dan op een andere manier moet betalen. Met euro’s? Chinese yuan? Goud?
