Volgens voormalig Fed-voorzitter Alan Greenspan gaat het nog steeds niet goed met de Amerikaanse economie. De productiviteit neemt amper toe en dat betekent dat we voorlopig ook geen sterke economische groei hoeven te verwachten. Ook blijven de investeringen achter, omdat de besparingen van de Amerikaanse huishoudens amper toenemen. Wat wel toeneemt is de omvang van de ongedekte sociale verplichtingen, de zogeheten ‘unfunded liabilities’. Die zijn volgens Greenspan inmiddels zo groot geworden dat ze een negatief effect hebben op de totale besparingen in de economie.
In een gesprek met Fox News benadrukt Greenspan dat de rente in de VS nog nooit zo lang zo laag is geweest. We hebben een deel van het interview voor u uitgeschreven:
“Millennia lang lag de rente gemiddeld rond de 4 a 5 procent. We hebben data tot het oude Griekenland en ook toen was de rente ongeveer op dat niveau. Het lijkt erop alsof die rente van 4 tot 5 procent de tijdswaarde vertegenwoordigt die de mensheid aan geld toekent. Maar nu hebben we de rente al een aanzienlijke periode ver onder dit niveau gebracht.”
En welk gevaar schuilt daar in?
“Het gevaar dat de rente ooit weer terugkeert naar het niveau waar het al millennia lang op terugkomt. En dat belooft niet veel goeds. Ik denk dan aan een bubbel in obligaties. Als er een bubbel is op de aandelenmarkt, dan denken we aan extreem hoge koers/winst verhoudingen. Als je dan kijkt naar de prijs van staatsobligaties en dat vergelijkt met de rente opbrengst uit die staatsobligaties, dat moeten we ons heel erg zorgen maken…”
Dus je voorziet een bubbel in obligaties?
“Er zijn twee mogelijkheden. Of we keren langzaam terug naar een normale situatie, of het gebeurt op een agressieve manier. De geschiedenis leert ons dat die laatste optie het meest waarschijnlijk is.”
De grote vraag is nu of deze markt in staat is verder te stijgen. Wat denkt u?
“De koers/winst ratio is in feite opgebouwd uit twee krachten. De ene is de equity premium. De andere is de rentestand. Wanneer de obligatiekoersen daling heeft dit een ernstig negatieve uitwerking op aandelenkoersen. En dat is waar de problemen zijn voor wat betreft aandelen. Ook die ontkomen niet aan het feit dat de rente historisch gezien te laag is en uiteindelijk weer zal moeten stijgen.”
