Bijna €490 miljard aan goedkope leningen
Vorige week verstrekte de ECB voor in totaal €489,2 miljard aan goedkope leningen aan tal van Europese banken. De leningen hebben een looptijd van drie jaar, een termijn die de ECB nog niet eerder beschikbaar heeft gesteld aan banken. De rente op deze leningen is een gemiddelde van het belangrijkste rentetarief van de ECB over de komende drie jaar en zal naar verwachting dicht bij 1% liggen. Met het geld probeert de ECB de banken te stimuleren om meer obligaties te kopen van zwakkere Eurolanden en meer geld uit te lenen aan particulieren en het MKB. Vooral de obligatiemarkt is voor de banken een interessant instrument, want door de leningen van de ECB direct om te zetten in Spaanse, Italiaanse of Portugese staatsobligaties met looptijden van maximaal drie jaar kunnen ze zonder enige inspanning het renteverschil van een procent of vijf opstrijken en aan hun kapitaalbuffers toevoegen.
In ruil voor de goedkope 3-jaars lening van de ECB moeten banken onderpand inleggen, waarvoor de eisen overigens niet hoog zijn. Zelfs obligaties van zwakke Eurolanden en aandelenportefeuilles zouden door de ECB geaccepteerd worden. Het risico wordt van de banken wordt op deze manier overgedragen naar de ECB, een handige manier om de bankbalansen te versterken. De ECB zal naar verwachting nog vaker met dit soort leenprogramma's (officieel Long Term Refinancing Operations (LTRO) genoemd) komen, want eind februari 2012 staat er alweer eentje gepland waar banken op in kunnen schrijven.
Goedkope leningen ook in de toekomst
De ECB laat het aankopen van staatsobligaties dus aan de Europese banken over, maar pas nadat die banken door diezelfde ECB zijn voorzien van honderden miljarden aan zeer goedkoop en bijna risicovrij geld. Door ook in de toekomst de kredietkraan voor banken wagenwijd open te houden weet de ECB de Europese obligatiemarkt te stimuleren, want een overvloed aan geld dat op zoek is naar rendement zal op die manier ook richting de obligaties van de minder goed gefinancierde Eurolanden stromen. Banken die de staatsobligaties kopen hoeven zich niet veel zorgen te maken, want ze kunnen diezelfde staatsobligaties bij de volgende LTRO over drie maanden weer naar de ECB brengen als onderpand voor nog meer nieuwe leningen. Met dit geld kunnen banken vervolgens opnieuw staatsobligaties aankopen.
Europese QE via de achterdeur?
De contouren van dit spelletje worden langzaam zichtbaar: De ECB voegt nog steeds obligaties toe aan haar portefuille in de vorm van onderpand op 3-jaars leningen. Door ook in de toekomst weer geld beschikbaar te stellen in de vorm van 3-jaars leningen kunnen banken nóg meer staatsobligaties aanschaffen, terwijl ze de eerder gekochte staatspapieren naar de ECB brengen als het onderpand. Maar keert dit proces zich niet vroeg of laat om als de banken het geld na drie jaar terug moeten betalen aan de ECB en het onderpand (de staatsobligaties) weer terugkrijgen? Niet zo lang de ECB van plan is om de banken van liquiditeit te blijven voorzien, een proces dat nog jaren stand kan houden en dat vooral de Europese banken zal helpen bij het versterken van hun eigen vermogen en zwakke Eurolanden kan helpen bij het (her)financieren van hun schulden.
Volgens Avery Goodman, lid van de Financial Industry Regulatory Authority (FINRA), kan het LTRO programma van de ECB met de goedkope leningen aan banken worden gezien als een vorm van ''quantitatieve verruiming via de achterdeur''. Het is zeer winstgevend voor de banken en helpt tegelijkertijd de Europese landen bij hun schuldfinanciering, maar ondertussen stapelt de ECB op deze manier steeds meer risico's op haar eigen balans. Volgens Goodman zijn talloze analisten naief om te denken dat de banken de leningen van de ECB niet zullen gebruiken om staatsobligaties van zwakke Eurolanden aan te kopen. Volgens Goodman vindt er intensieve communicatie plaats tussen de Europese banken en de ECB, voorafgaand aan de lancering van een nieuw leenprogramma met de omvang van het LTRO. Als banken niet bereid waren geweest om mee te werken aan het ondersteunen van de Europese obligatiemarkt zou de ECB dit nieuwe leenprogramma nooit hebben opgestart, aldus Goodman in zijn analyse op Seekingalpha.
Veel liquiditeit zal problemen verhullen en acute crisis uitstellen
Door de financiële markt de komende drie jaar van ongekende hoeveelheden liquiditeit te voorzien via het Europese banksysteem hoeft er in elk geval in de komende jaren geen land meer om te vallen, zo schrijft Goodman. Of daarmee de problemen zijn opgelost is nog niet zeker, maar in de komende drie jaar zal Europa door extra liquiditeitssteun van de ECB nog wel economische groei kunnen laten zien. Een deflatoire crisis is volgens Goodman voorlopig ook geen bedreiging. Ook is hij van mening dat over drie jaar, als de eerste LTRO leningen afgelost moeten worden, er een wijziging zal komen in het EMU verdrag dat de extra liquiditeit permanent maakt.
Door de geldgroei die gepaard gaat met het nieuwe leenprogramma van de ECB zullen goud en zilver volgens Goodman goede tijden tegemoet gaan. Een aantrekkende economie, gebaseerd op de beschikbaarheid van een overvloedige hoeveelheid geld, zal de behoefte aan goud, zilver en platina doen versterken. Niet alleen omdat deze bescherming bieden tegen de inflatie die Goodman verwacht, maar ook door de industriële vraag naar zilver en platina in verschillende sectoren.
Goud en zilver zullen volgens Avery Goodman blijven stijgen als gevolg van de Europese schuldencrisis
