In de financiële markten staat Warren Buffett bekend als een belegger die vol voor de aandelen gaat. Door aandelen te kopen deelt een belegger in de winst die een bedrijf produceert, in de vorm van mogelijk koersrendement en de terugkerende dividenduitkeringen. Sinds 1971, het jaar waarop alle belangrijke valuta in de wereld hun koppeling aan goud via de Amerikaanse dollar verloren, is de Amerikaanse Dow Jones beursindex ruim 14 keer over de kop gegaan. Stond deze index van dertig grote Amerikaanse bedrijven in 1971 nog op minder dan 900 punten, vandaag de dag noteert de index ongeveer 12.900 punten. Naast deze spectaculaire koersontwikkeling van aandelen moeten ook de dividenduitkeringen worden meegerekend, waardoor we niet anders concluderen dan dat aandelen inderdaad een geweldige belegging waren van de afgelopen decennia.
De laatste tien jaar hebben de aandelenmarkten het duidelijk minder goed gedaan, zeker als we de waarde van aandelen gaan uitdrukken in ounces goud en zilver. Desondanks blijft Warren Buffett zeer optimistisch over aandelen, want in zijn recente brief aan de aandeelhouders maakt hij duidelijk dat ook 2012 een jaar wordt waarin hij met zijn beleggingsbedrijf Berkshire Hathaway vol voor de aandelen gaat.
Valutarisico's
Tegelijkertijd waarschuwt Buffett voor de valutarisico's, die met name betrekking hebben op beleggingen in geldmarktfondsen, obligaties en hypotheekportefeuilles. “De meeste van deze beleggingen worden als veilig gezien, maar in werkelijkheid zijn het de meest gevaarlijke”, aldus de beleggingsexpert. Hij wijst daarbij op het proces van geldontwaarding, een proces waar ook wij regelmatig voor waarschuwen. Warren Buffett verwijst naar de Amerikaanse dollar, die sinds 1965 al 86% van haar waarde heeft verloren. Ook Warren Buffett ziet in dat het monetaire beleid van de centrale banken over de hele wereld erop gericht is om de waarde van het geld (en daarmee ook de schulden en spaartegoeden) te ondermijnen.
Warren Buffett boekte met zijn beleggingsbedrijf Berkshire Hathaway sinds 1965 een gemiddeld jaarlijks rendement van 20,2%, tegenover 9,4% voor de S&P 500 index in diezelfde periode. Het succes dankt Warren Buffett aan zijn beleggingsstrategie, die bedrijven selecteert die een sterke marktpositie hebben en die een goed management hebben. Door de aandelen van deze bedrijven te kopen als ze door de markt gunstig gewaardeerd worden weet Warren Buffett steeds een goed koersrendement te behalen.
'Goud is een bubbel'
Maar zo ervaren als Buffett is met aandelen, zo weinig begrijpt hij van goud. Opnieuw waarschuwt hij voor beleggen in goud, omdat het glimmende gele metaal geen cashflow produceert en dus niets oplevert. Het is een onproductieve belegging die volgens Buffett alleen rendabel is zo lang andere beleggers bereid zijn er nog meer geld voor te betalen. Warren Buffett refereert hierbij naar de Nederlandse tulpenmanie in de 17e eeuw, waar de prijs van een tulpenbol zijn eigen leven begon te leiden. Door speculatie werd de prijs van een tulpenbol opgedreven tot ongekende hoogte, totdat mensen weer tot bezinning kwamen en de laatste koper was verdwenen van de markt. Volgens Warren Buffett stapt de wijze man in het begin in en komt de gek aan het eind, een situatie die zich volgens Buffett opnieuw zal herhalen met goud.
Helaas vergeet Warren Buffett een essentieel onderscheid te maken tussen tulpenbollen en goud. Goud was gedurende de hele menselijke geschiedenis een waardevol bezit, waardoor het werd gebruikt voor zowel sieraden als muntgeld. Centrale banken bezitten grote hoeveelheden goud, een reserve die volgens de gedachtengang van Warren Buffett ook maar beter ingeruild kan worden voor aandelen in goed renderende bedrijven. Toch houden centrale banken vast aan hun goudreserve, omdat ze weten dat het de ultieme reserve is die geen zogeheten 'counterparty risk' kent. In een crisissituatie, waarin het geldsysteem niet meer naar behoren functioneert en de waarde van het geld ter discussie staat, is fysiek goud het anker dat gebruikt kan worden om de economie weer opnieuw op te starten. Volgens Jim Rickards, de auteur van het boek 'Currency Wars', moet goud door beleggers niet worden gezien als een grondstof of een investering. Het is gewoon geld, dat vrij circuleert tussen verschillende valuta's en dat een blijvend karakter heeft tussen het komen en gaan van ongedekte geldsystemen.
Goud is geen belegging
Beleggers die een deel van hun vermogen in goud stoppen doen dat vooamelijk met het doel van waardebehoud, niet met het doel om geld te verdienen. Wie geld wil verdienen aan het bezitten van goud speculeert, omdat het goud zelf niet verandert. Beleggers in fysiek goud zien een geldsysteem dat op zijn laatste benen loopt en dat met injecties van honderden miljarden euro's en dollars overeind wordt gehouden. De geldontwaarding, waar Warren Buffett zelf ook al voor waarschuwt, pleit juist vóór het aanhouden van een positie in fysiek goud.
Het trackrecord van aandelen, waarop Warren Buffett zich baseert, is veel korter dan de duizenden jaren waarin goud een rol gespeeld heeft. En ook op de aandelenbeurs hebben genoeg mensen veel geld verloren, door te beleggen in de verkeerde bedrijven of door op het verkeerde moment in te stappen. Wat timing betreft kan ook een belegger in goud pech hebben, maar uiteindelijk zal fysiek goud nooit waardeloos worden. Dit in tegenstelling tot aandelen van bedrijven die failliet gaan, aandelen die compleet waardeloos kunnen worden.
Of goud een bubbel wordt die gaat barsten is ook nog maar de vraag. Mogelijk krijgt goud in de toekomst weer een actieve rol in ons geldsysteem, waarin het op één of andere manier gekoppeld wordt aan de valuta. In dat geval blijft goud waardevast, net zoals het van 1944 tot 1971 altijd een waarde had van $35 per troy ounce. Dit keer is er een veel hogere goudprijs nodig, om te corrigeren voor de geldhoeveelheid die sinds 1971 explosief is toegenomen.
Over de waarde van goud en de visie van Charlie Munger, de zakenpartner van Warren Buffett, op goud, verwijzen we graag naar twee interessante analyses van FOFOA:
Warren Buffett profiteert mee van de stijgende aandelenkoersen
