Reuters schrijft dat verschillende Europese landen die afhankelijk waren van Iraanse olie in de afgelopen maanden al naar alteatieve leveranciers hebben gezocht. Zo deed Frankrijk al geen zaken meer met Iran voor haar oliebehoefte en hebben ook landen als Italië en Griekenland, die via de Middellandse Zee veel olie uit Iran aangevoerd kregen hun afhankelijkheid voorafgaand aan de aankondiging van het olie-embargo tot een minimum beperkt. Daarmee hebben ze voorgesorteerd op het embargo, dat de import van olie uit Iran per ingang van 1 juli volledig verbiedt.
De Iraanse minister van olie ontkende eerdere berichten dat de olie-export aan zes Europese landen, waaronder ook Nederland, was afgesloten. Maar de handelsblokkade tegenover Frankrijk en Groot-Brittannië zijn nu wel bevestigd, waarbij de Iraanse minister in een toelichting duidelijk maakte dat het 'nieuwe klanten' heeft gevonden voor haar olie. In 2011 gingen er nog 700.000 vaten ruwe olie per dag van Iran naar Europa (inclusief Turkije), inmiddels zijn dat er ongeveer 300.000 minder per dag. Voorafgaand aan de officiële verklaring van het olie-embargo was de vraag naar olie al met 50.000 vaten per dag gezakt tot in totaal 650.000 vaten per dag.
Saoedi-Arabië heeft kenbaar gemaakt haar productie te zullen verhogen om de Europese vraag naar olie op te vangen, door bestaande contracten uit te breiden en rechtstreeks olie te verkopen tegen de spotprijzen (die van dag tot dag verschillen). Of Saoedi-Arabië daadwerkelijk in staat is om aan de extra vraag te kunnen voldoen is nog maar de vraag. Beleggers wereldwijd houden rekening met een toenemende onzekerheid, want de prijs van een vat Brent olie steeg met meer dan $1 en staat op het moment van schrijven op $119,67. De onrust rondom Iran heeft ook zijn weerslag op Amerikaanse WTI olie, want daarvoor rekent men op zondagavond een prijs van $104,06.
Hoge brandstofprijzen in Europa
De hoge prijzen zorgen, gecombineerd met een verzwakte EUR/USD wisselkoers, voor recordprijzen aan de pomp. Een liter benzine bereikte deze week een piek van €1,80 en zal mogelijk nog verder stijgen. De Europese Commissie heeft kenbaar gemaakt dat Europa haar olie-embargo op Iran nog lang vol kan houden, ook als andere olieproducerende landen de vraag niet volledig kunnen opvangen met extra productie. In Europa zouden namelijk nog voldoende voorraden olie aanwezig zijn om het 120 dagen zonder nieuwe aanvoer vol te houden.
De Iraanse economie leunt zwaar op de olie-export en het embargo van Europa en Amerika was er dan ook met name op gericht om Iran economische schade toe te brengen. Het isoleren van Iran heeft zijn uitwerking niet gemist, want de Iraanse valuta verloor in een paar maanden tijd de helft van haar waarde ten opzichte van de Amerikaanse dollar. Vooral producten die Iran invoert worden door de zwakke valuta erg duur, waardoor de kosten van levensonderhoud voor de Iraanse bevolking snel gestegen zijn.
Olie-embargo nog niet succesvol?
Het effect van het olie-embargo lijkt minder sterk, omdat Iran haar olie nog steeds kwijt kan aan klanten in Azië. Landen als China, India, Japan en Zuid-Korea nemen ook veel olie af en zouden niet van plan zijn om zich achter de Amerikaanse strategie te scharen. India sloot onlangs al in het geheim een verdrag met Iran om olie af te nemen tegen een betaling in goud, terwijl er nog steeds geen bewijzen zijn dat China daadwerkelijk haar import van Iraanse olie gaat terugschroeven. China probeert, net als Amerika, haar toekomstige behoefte aan energie en grondstoffen veilig te stellen. Amerika kiest daarbij een aanpak van harde confrontatie in het Midden-Oosten, terwijl de Chinezen juist hun intee voorraden aan grondstoffen (en zeldzame aardmetalen) aan het uitbreiden zijn en hun reserves aanspreken om natuurlijke bronnen in het buitenland weg te kopen. Vooral in Afrika is China erg actief met de winning van grondstoffen.
Europa lijkt, als bondgenoot van Amerika, nog de minste garen te spinnen bij de oorlogspropaganda tegen Iran. Europa is veel meer dan Amerika afhankelijk van anderen voor haar energiebehoefte en betaalt daar nu al een hogere prijs voor. Rusland spint ondertussen garen bij de hoge olieprijs, want ook dit land heeft grote reserves die het ook naar Europa exporteert.
Iran sluit olietoevoer naar Frankrijk en Groot-Brittannië af
