Verschillende centrale banken onderzoeken de mogelijkheid om een nieuw type geld op basis van de blockchain technologie in omloop te brengen. Dit nieuwe type geld kan rechtstreeks aan huishoudens en bedrijven verstrekt worden en geeft centrale banken meer mogelijkheden om de economie te stimuleren. Maar dat is niet het enige, want een geldsysteem op basis van de blockchain technologie maakt het ook mogelijk elektronische betalingen te verrichten zonder tussenkomst van banken.
Het huidige geldsysteem is al bijna volledig elektronisch, want de munten en bankbiljetten vertegenwoordigen nog maar een paar procent van al het geld in onze economie. Het grootste deel van ons geld bestaat uit tegoeden die alleen aanwezig zijn in de computersystemen van banken. Banken spelen daardoor een onmisbare rol in het elektronische betalingsverkeer, terwijl dat met de technologie van vandaag de dag helemaal niet nodig is. Met de blockchain technologie kan immers een nieuw type geld ontwikkeld worden waarvoor de gebruikers niet langer afhankelijk zijn van banken.
Blockchain
Blockchain is een systeem dat het mogelijk maakt om volledig automatisch informatie van de ene naar de andere partij over te brengen. Bij iedere transactie binnen dit systeem wordt een nieuw blokje informatie aan de informatieketen (blockchain) toegevoegd, die vervolgens gecontroleerd wordt door alle andere gebruikers van het systeem. Het is een decentraal geldsysteem, waarin het betalingsverkeer niet meer via een bank, maar rechtstreeks tussen gebruikers plaatsvindt. Je zou het kunnen vergelijken met contant geld, maar dan via de digitale snelweg.
Blockchain kan banken overbodig maken voor het betalingsverkeer (Illustratie door Deloitte)
Geld als bezit
Een nieuw geldsysteem op basis van deze blockchain technologie heeft grote implicaties voor banken en centrale banken. Momenteel wordt bijna al het geld via fractioneel bankieren door commerciële banken in omloop gebracht. Geld is binnen het huidige geldsysteem een schuld, omdat je verplicht bent het volledige bedrag binnen een bepaalde termijn weer terug te geven aan de bank. Zou iedereen zijn schuld aan de bank aflossen, dan zou er geen geld meer overblijven. Dit principe zorgt ervoor dat de geldhoeveelheid van tijd tot tijd kan groeien en krimpen.
Geld op basis van de blockchain technologie is geen schuld, maar een bezit. Iedere eenheid van het geld heeft een eigen identiteit en zal permanent in omloop blijven. Centrale banken kunnen dit geld in omloop brengen, waarna men het onderling kan gebruiken in het betalingsverkeer. Dit nieuwe geld zal dan uitsluitend van eigenaar veranderen, maar zal nooit uit omloop gehaald worden zoals ons huidige fiatgeld. En omdat het decentraal bewaard kan worden is de impact van een omvallende bank voor het betalingsverkeer en voor de spaartegoeden van burgers en bedrijven met dit nieuwe geldsysteem mogelijk veel kleiner dan onder ons huidige fractionele geldsysteem, waarin geld een schuldverplichting is.
Full reserve
Centrale banken kunnen het geldsysteem herkapitaliseren door nieuw geld op basis van de blockchain technologie in omloop te brengen. Daarmee krijgt de centrale bank de volledige controle op de geldhoeveelheid in de economie, iets wat ze nu alleen indirect kan beïnvloeden via rentebeleid en monetaire verruiming. Een geldsysteem op basis van blockchain – waarin geld bezit is – heeft dus veel weg van full reserve banking.
Een geldsysteem waarin geld niet langer een schuld, maar een stukje bezit is klinkt aantrekkelijk. Met blockchain kan een betrouwbaar, veilig en integer geldsysteem gebouwd worden dat volledig aansluit bij een tijdperk waarin een groot deel van het betalingsverkeer al elektronisch verwerkt wordt. Toch zijn er een aantal uitdagingen waar men rekening mee dient te houden.
Bezwaren
Als eerste is het natuurlijk de vraag of je de controle van de geldhoeveelheid wel aan centrale banken over moet laten. We weten allemaal dat centrale banken niet zo onafhankelijk zijn als zelf beweren en dat ze beïnvloedbaar zijn. Hoe kan een centrale bank weten wat de juiste geldhoeveelheid is voor een economie? En zullen centrale banken, wanneer ze zelf mogen bepalen hoeveel geld er in omloop wordt gebracht, niet automatisch de neiging hebben teveel geld in omloop te brengen? Er is nu al veel kritiek op het monetaire beleid van centrale banken. Waarom zouden we ze dan nog meer controle over ons geldsysteem willen geven?
Een decentraal geldsysteem op basis van de blockchain vereist ook dat particulieren en bedrijven zelf de verantwoordelijkheid dragen voor hun elektronische portemonnee (wallet). Raak je als gevolg van een menselijke fout of een elektronische storing je elektronische portemonnee kwijt, dan heb je opeens geen geld meer. Net als in de geschiedenis zal er opnieuw de behoefte ontstaan om geld onder te brengen bij een partij die daarin gespecialiseerd is. Vroeger was dat de goudsmid en later werd dat de bank. Wanneer mensen hun elektronische portemonnee weer in beheer geven bij een paar grote bedrijven, ben je dan niet weer terug bij af?
Deze bijdrage wordt u aangeboden door Goudstandaard, uw adres voor de aankoop en opslag van fysiek edelmetaal.
