Amerikaanse media hebben er een handje van om de vinger naar Europa te wijzen als het economisch tegenzit. Vaak wordt de Europese schuldencrisis aangedragen als reden voor een daling van de Amerikaanse aandelenmarkt, ook als er niet direct een verband zichtbaar is. Nu slaat David Böcking terug met een artikel op Der Spiegel. De Verenigde Staten hebben meer gemeenschappelijk met de ‘probleemlanden’ in de eurozone dan menigeen denkt.
David Böcking schreef naar aanleiding van de discussie rondom de fiscal cliff een artikel over de problemen die men in de VS niet kan negeren. In de verkiezingscampagne maakten de Democraten en de Republikeinen elkaar zwart in verkiezingsspotjes, die de indruk wekten dat vier jaren Obama het land socialistisch maken, terwijl vier jaar Romney zou leiden tot uitbuiting van de middenklasse en de groep mensen met lagere inkomens.
Maar nu het toneelstuk van de verkiezingen voorbij is en duidelijk is geworden dat Obama nog vier jaar mag zitten komt het volgende probleem om de hoek kijken; de fiscal cliff. Na de jaarwisseling zal er een groot pakket aan bezuinigingsmaatregelen ingevoerd worden, mogelijk met grote gevolgen. Volgens Böcking kan het zomaar gebeuren dat er over een aantal weken duizenden kinderen geen toegang mee krijgen tot vaccinaties, dat scholen gesloten worden en dat subsidies voor huizenbezitters komen te vervallen. Zelfs in de luchtvaartbegeleiding, bij de FBI en bij de grensbewaking zouden bezuinigingen grote gevolgen kunnen hebben.
Verenigde Staten naderen fiscal cliff
De fiscal cliff in de Verenigde Staten is geen probleem van 2013, want er moet in negen jaar tijd in totaal tot $1,2 biljoen bezuinigd worden. De helft daarvan moet bezuinigd worden op het leger, de andere helft van alle andere overheidsprogramma’s. In het eerste jaar moet er al $65 miljard bezuinigd worden conform de Budget Control Act van 2011, waarin ook de verhoging van het schuldenplafond is vastgesteld. De bezuinigingen die vanaf 2013 ingaan zijn in augustus van 2011 besproken, toen er een impasse dreigde te ontstaan over de verhoging van het schuldenplafond. De Republikeinen gingen pas akkoord nadat er op papier was gezet dat er in de toekomst stappen gezet zouden worden om de begroting weer in evenwicht te brengen.
Door een einde te maken aan belastingverlaging voor de allerrijksten kan er in 2013 ongeveer $221 miljard extra belastinggeld worden opgehaald. Een ander belastingvoordeel dat stopgezet wordt zou nog eens $95 miljard moeten toevoegen aan de staatskas. Met het gezondheidsprogramma van Obama komen er nog eens $18 miljard aan lastenverzwaringen bij, terwijl er met bezuinigingen op uitkeringen $26 miljard bespaard zal worden. In totaal zou het tekort over 2013 als gevolg van de automatische bezuinigingen halveren tot $560 miljard.
Volgens Böcking klinkt een halvering van het tekort in 2013 als een stap in de goede richting, maar zal het wel tot gevolg hebben dat de economie in een recessie gestort wordt. Het Congressional Budget Office (CBO) becijferde een krimp van 4 procentpunt in de groei van de Amerikaanse economie, indien alle maatregelen doorgevoerd worden. Volgens een rapport van het IMF uit oktober zou de terugval van de Amerikaanse economie direct gevolgen hebben voor haar belangrijkste handelspartners. Volgens een panel van Duitse topeconomen kan de fiscal cliff zelfs zorgen voor een structureel verlies van vertrouwen op de financiële markten. Maar met de enorme staatsschuld van de Verenigde Staten lijkt er geen alternatief te zijn. Dan moeten we niet vergeten dat de fiscal cliff 2x zo ingrijpend zou moeten zijn, wil het de begroting van Amerika in evenwicht brengen. Dat lijkt een onhaalbaar streven onder de huidige omstandigheden.
Percentage overheidsuitgaven gefinancierd met leningen in de VS en Griekenland (Via Fortressgoldgroup)
Griekenland
Böcking stelt dat Amerika in dezelfde situatie zal belanden als Griekenland, waar drastisch bezuinigd moet worden om het schuldenprobleem beheersbaar te houden. In politieke campagnes tijdens de Amerikaanse presidentsverkiezingen werd vaak verwezen naar het doemscenario van Europa, maar Amerika staat er in feite niet veel beter voor. Een belangrijk verschil volgens Böcking is dat Griekenland kon rekenen op hulp uit het buitenland (lees: Europa), terwijl Amerika niet op hulp hoeft te rekenen in de aanpak van haar schuldenprobleem.
De Republikeinen, die in de VS hun meerderheid hebben weten te behouden in het Huis van Afgevaardigden, kunnen simpelweg wachten op de fiscal cliff en vervolgens Obama de schuld geven van de gevolgen die de bezuinigingen zullen hebben op de economie. In Griekenland hebben de bezuinigingen die vanuit Europa zijn afgedwongen gezorgd voor een recessie die inmiddels al vijf jaar duurt. Door de bezuinigingen zijn mensen al vele malen de straat op gegaan om te demonstreren, met alle negatieve publiciteit van dien. Het is te hopen dat Amerika niet een soortgelijk probleem te wachten staat als het haar tekorten wil terugdringen. De Amerikaanse overheid heeft sinds het uitbreken van de crisis in 2008 jaarlijks meer dan $1 biljoen moeten bijlenen om alle uitgaven te kunnen doen.
Het Amerikaanse Congres dwingt bezuinigingen af, welke gevolgen zal dat hebben vanaf 2013? (Foto van AP)
