Bron: NU.nl
Nederland had in 2020 een begrotingstekort van 34 miljard euro, tegenover een overschot van 14 miljard euro een jaar eerder. Het is de eerste keer in vijf jaar dat de Nederlandse overheid meer uitgeeft dan ze binnenkrijgt, meldt het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vrijdag op basis van voorlopige cijfers.
Het begrotingstekort komt daarmee uit op 4,3 procent van het bruto binnenlands product (bbp), de meest gebruikte maatstaf voor de economie van een land. De schuld groeide met 40 miljard euro naar 435 miljard euro. Dat is 54,5 procent van het bbp.
In normale tijden hamert de Europese Commissie erop dat het tekort niet groter mag zijn dan 3 procent van het bbp en dat de schuld onder 60 procent van het bbp moet blijven. Nederland heeft dus een groter tekort dan normaal gesproken is toegestaan, maar vanwege de coronacrisis heeft Brussel die regels opgeschort.
In de voorbije vijf jaar steeg het begrotingsoverschot jaarlijks, maar vorig jaar viel dat dramatisch terug. De overheid gaf in 2020 dan ook veel meer uit. De uitgaven stegen met 44 miljard euro naar 384 miljard euro. Het grootste deel van die stijging (30 miljard euro) was het gevolg van de verschillende steunpakketten naar aanleiding van de coronacrisis.
De helft van dat bedrag ging naar de NOW-steun die bedrijven kunnen aanvragen om hun loonkosten te kunnen betalen. De andere steunmaatregelen waren onder meer de Tozo-steun voor zelfstandige ondernemers en de TVL-steun voor vaste lasten van bedrijven.
Uitkeringen stegen minder snel
Door die steunmaatregelen verloren minder mensen hun werk en bleef de stijging van de uitkeringslasten beperkt. Die stegen wel met 4 miljard euro, maar dat kwam vooral door een stijging van de AOW-lasten. Bijna een derde van de stijging was het gevolg van hogere uitgaven aan toeslagen, zoals voor de zorg of voor kinderen. Bijstandsuitkeringen droegen amper bij aan de stijging.
De inkomsten gingen met 4 miljard euro omlaag. Dat komt vooral doordat overheidsbedrijven door de coronacrisis minder dividend uitkeerden, waardoor er minder geld in de schatkist terechtkwam. Bovendien verdiende de Staat door het monsterverlies van Air France-KLM 1 miljard euro minder als grootaandeelhouder van de vliegtuigmaatschappij.
Door dat forse overheidstekort en doordat veel bedrijven en particulieren vanwege de coronacrisis hun belastingen later mogen betalen, moest de Staat meer lenen. De schuld kwam uit op 40 miljard euro, of 54,5 procent van het bbp. Dat is bijna 6 procentpunten hoger dan in 2019, maar nog niet de hoogste schuldquote in de laatste twintig jaar. Die werd in 2014 bereikt, toen de schuld 68 procent van het bbp bedroeg.
