Banken verhogen hun marges omdat een aantal spelers de Nederlandse hypotheekmarkt verlaten hebben en omdat ze moeten voldoen aan strengere eisen ten aanzien van hun balans. Banken profiteren van de situatie dat collega's die staatssteun ontangen hebben niet te concurrerend mogen zijn met hun tarieven. Door de winstmarge op te schroeven kunnen banken sneller hun balans herstellen en de kapitaalbuffers uitbreiden, zoals de toezichthouders dat graag zien. Ook overheden en kredietbeoordelaars verwachten van banken dat ze meer reserves aanhouden om schokken beter op te kunnen vangen.
Het gevolg is dat een consument die een hypotheek van €200.000 afsluit nu elke maand €40 tot €123 meer bruto hypotheeklasten heeft dan vóór het uitbreken van de financiële crisis. De winstmarges van banken op de verstrekte hypotheken zijn sinds het uitbreken van de crisis gestegen van 0,24 naar 0,74 procentpunt. “Dat Nederlandse banken hun balansen moeten versterken om crisisbestendiger te worden, kost consumenten geld”, aldus bestuursvoorzitter Chris Fonteijn van de Autoriteit Consument & Markt. Deze nieuwe toezichthouder, die sinds 1 april de krachten van de Consumentenautoriteit, de NMa en de OPTA gebundeld heeft, constateert bovendien dat banken terughoudender zijn geworden met het verstrekken van hypotheken en dat ze de hypotheekrente aan het verhogen zijn.
Nauwelijks nieuwe toetreding
Aanwijzingen van kartelvorming op de hypotheekmarkt werden niet gevonden, maar uit de studie blijkt wel dat er nauwelijks sprake is geweest van nieuwe toetreding in de markt. De ACM heeft ook geen aanwijzingen dat er op korte termijn nieuwe toetreders in de markt zullen komen. De toezichthouder zal binnenkort inventariseren wat er nodig is om de drempel voor buitenlandse banken en andere aanbieders voor toetreding tot de Nederlandse hypotheekmarkt te verlagen.
Chris Fontein zei het volgende over de toestand op de Nederlandse hypotheekmarkt:
“De huidige situatie op de hypotheekmarkt is mede ontstaan doordat er nauwelijks nieuwe partijen toetreden, maar we weten onvoldoende waarom er geen nieuwe toetreders zijn en of je er iets aan kan doen. Dat gaan we onderzoeken, want nieuwe toetreding kan de problemen op de hypotheekmarkt helpen oplossen en concurrentie in de bancaire sector in zijn geheel verbeteren.”
Winstmarge op hypotheken sterk toegenomen sinds uitbreken financiële crisis
