Zetten Rusland en China de dollar op een zijspoor?

Er zijn steeds meer aanwijzingen dat China een einde wil maken aan het privilege dat Amerika heeft met de dollar. China is namelijk al druk bezig met het veiligstellen van alternatieve bronnen voor olie en gas, zodat het land minder kwetsbaar is voor onderbrekingen in de aanvoer van olie en gas uit het Midden-Oosten en voor schokken in de olieprijs. In haar zoektocht naar olie en gas zoeken de Chinezen steeds meer toenadering tot Rusland en Iran.

Pijpleidingen

Eerder deze maand sloot China een belangrijke overeenkomst met Rusland voor de levering van aanzienlijke hoeveelheden gas. Een onderdeel van deze overeenkomst is de bouw van een nieuwe gasleiding, die aardgas uit Russische gasvelden naar China kan brengen. Tegelijkertijd bouwt Rusland aan een nieuwe oliepijpleiding richting de Zuid-Oost Aziatische regio, waarmee de transportcapaciteit uitgebreid kan worden naar 80 miljoen ton per jaar. Zodra deze pijpleiding gereed is kan Rusland een derde wereldmarktprijs voor olie introduceren naast de bestaande WTI en Brent olieprijzen.

Ondertussen bespreken Chinese en Pakistaanse beleidsmakers de mogelijkheid om een gasleiding aan te leggen door Pakistan, zodat gas over land getransporteerd kan worden van Iran naar China. Ook Iran zou belang hebben bij de constructie van een dergelijke gasleiding. Ook onderzoeken China en Pakistan de mogelijkheden om een oliepijpleiding aan te leggen van de Iraanse naar de Chinese grens. Gwadar, de Pakistaanse havenstad die dicht tegen de Iraanse grens aan ligt, zou sterk kunnen profiteren van de bouw van nieuwe pijpleidingen voor olie en gas.

Investeringen

Naar verwachting wordt China in 2017 de grootste importeur van olie, een positie die nu nog ingenomen wordt door de Amerikanen. Met dat vooruitzicht investeert China ook steeds meer geld in de exploratie van olie- en gasvelden. Begin deze week werd bekend dat China dit jaar 80 miljard yuan (ruim $13 miljard) zal investeren in de zoektocht naar binnenlandse energievoorraden. In 2012 was China nog voor 58% afhankelijk van import van olie en voor 30% van de import van aardgas. China is van plan om tussen nu en 2020 een bedrag van $500 miljard te investeren in de binnenlandse productie van olie en gas.

Onafhankelijk

Met de bouw van deze nieuwe pijpleidingen maakt China zich niet alleen minder afhankelijk van het Midden-Oosten, maar ook van de Amerikaanse dollar als wereldreservemunt. Handelspartners als Rusland en Iran zullen er waarschijnlijk geen moeite mee hebben om olie en gas af te rekenen in een andere valuta dan Amerikaanse dollars. Eventueel kan China ook olie en gas afrekenen in goud, waardoor andere olieproducerende landen in de verleiding gebracht kunnen worden om ook af te stappen van de ‘petrodollar’.

Leveranciers van olie voor de Chinese markt