Centrale bankiers laten ook in 2014 de geldpers draaien

Het jaar 2013 ijlt ten einde en daarmee breekt ook het tijdstip aan om even terug, maar vooral om alvast vooruit te kijken. Terug kijkend kun je concluderen, dat de euro en de Chinese yuan met een stijging van respectievelijk 3% en 2% tot de winnaars van 2013 behoren. De grootste verliezers zijn de Indiase roepie en de Japanse Yen. Die verloren respectievelijk 19% en 15% ten opzichte van de dollar. Voor 2014 zullen drie thema’s de valutamarkten domineren. De eerste is het beleid van centrale banken, de tweede zijn de groeiverwachtingen en de derde is die van de internationale politiek.

Verenigde Staten

De wereldwijde groei blijft ook in 2014 met 3,5% aan de magere kant. Ze blijft bovendien fragiel van aard. Dat laat beleidsmakers eigenlijk weinig ruimte om fundamenteel af te wijken van huidig stimulerend beleid. Gelet op het groeiend gevaar van disinflatie lijkt het voor de hand te liggen, dat de belangrijke centrale banken in het westen het verruimend beleid tot in 2014 zullen handhaven. Het lijkt bovendien niet aannemelijk, dat de Fed haar beleid gaat veranderen voordat Janet Yellen in maart de scepter overneemt van Ben Bernanke. Toch lijkt het logisch, dat nog in 2014 de Fed met taperen begint. De verwachting is nog steeds, dat de groei in de loop van 2014 gaat aantrekken naar 2,5%. Met deze groei steken de VS met kop en schouders uit boven de rest van de westerse wereld. Dat betekent wel, dat de US$ in de loop van 2014 meer en meer aan kracht gaat winnen ten opzichte van concurrerende valuta’s. De stijging wordt echter beperkt door de dreiging van oplopende rentevoeten. Daarnaast zal een duurdere dollar drukken op de economische groei en ook dat feit beperkt de kansen op een te sterke stijging van de dollar.

Eurozone

Voor Europa zijn de Amerikaanse problemen luxe problemen. Van een vorm van tapering zal in 2014 nog geen sprake zijn met als uitzondering het Verenigd Koninkrijk. In dit land trekt de economie momenteel erg sterk aan.

Van de Europese Centrale Bank is dit jaar weinig vuurwerk meer te verwachten. De renteverlaging in november heeft weliswaar geen enkel effect gehad, maar een verdere verlaging is in 2013 niet meer te verwachten. Niet alleen omdat beleidsmakers er maar weinig heil van verwachten, maar ook om de Bundesbank niet nodeloos op de tenen te gaan staan. Draghi zal daarom terugvallen in zijn gebruikelijke strategie. Hij kan gaan suggereren, dat de ECB begin 2014 met een negatieve depositorente op de proppen gaat komen. Dat zou waarschijnlijk meer effect op de euro hebben dan een verdere renteverlaging. Het zou bovendien een stimulans kunnen betekenen voor de kredietverlening aan de reële economie. Het meest waarschijnlijke is, dat de ECB misschien al in januari zal beslissen tot een nieuwe ronde Long-term Refancing Operation (LTrO). Gelet op de fragiele staat van de Europese economie lijkt deze aanpak voor 2014 de meeste kans te maken. Die zou dan vooral bedoeld moeten zijn om het proces van disinflatie te stoppen.

Verenigd Koninkrijk

Van de Bank of England is op korte termijn evenmin veel te verwachten. De Bank heeft onder de nieuwe bankpresident aangegeven haar beleid niet te veranderen totdat de werkloosheid in de buurt van 7% komt. Zij houdt zich tot nu toe stipt aan deze forward guidance en ze heeft bij herhaling toegezegd haar opkoopprogramma in stand te houden en de rente laag. Tegelijkertijd zal ze met meer dan een schuin oog kijken naar het economisch herstel van het land. Dat verloopt voorspoedig, maar de BoE zal ervoor willen waken in te grijpen voordat het herstel zichzelf in stand kan houden. De economie is nog steeds 2,5% kleiner dan in 2008 en er zijn nog steeds 1 miljoen minder banen dan destijds. Dat betekent dat de rente nog voor langere tijd op een niveau van 0,5% zal blijven. Toch zit er wel een duidelijk gevaar in het huidig beleid. De lage rente van 0,5% is een bedreiging voor de huizenmarkt. Daar is al sprake van oververhitting.