U kent de uitdrukking vast wel: ‘laat je winsten oplopen en kap je verliezen tijdig af’. Het is net zoiets als een voetbalteam het veld in sturen met de boodschap dat ze meer goals moeten maken dan de tegenstander. Mooie dooddoeners waar theoretisch niets op af valt te dingen, maar die in de praktijk vaak tot grote frustraties lijden.
Natuurlijk willen we de winsten laten oplopen, maar tot hoever of hoe lang? En vanzelfsprekend willen we ook een verlies niet te groot laten worden, maar wat is te groot of wat valt nog binnen de marges van de redelijkheid?
Veel traders zullen de situatie herkennen dat een positie is ingenomen en dat er dan ineens een probleem voor de deur staat waar je mee blijft worstelen: wanneer pak ik winst en wanneer kap ik mijn verlies af? Dat probleem ontstaat echter alleen maar als er geen duidelijke spelregels zijn voor de exit-momenten. En de afwezigheid van die duidelijkheid lijdt niet zelden tot bizarre gebeurtenissen, in dat kader beschrijf ik hieronder een praktijkvoorbeeld wat ik met grote regelmaat heb zien gebeuren.
Na uitgebreide analyse wordt een goed instapmoment gezien en een positie ingenomen die snel naar winst loopt. De trader blijft zitten want het ging zo soepel, dat zal wel meer worden. De koers draait vervolgens toch en de positie gaat snel terug naar break-even. Grote frustratie is het gevolg: alle winst is verdampt terwijl de trader juist nog meer winst in het vizier dacht te hebben.
Maar het wordt nog erger. De positie is namelijk niet enkel naar break-even gelopen, hij komt zelfs onder water te staan. Er was eerst forse winst en nu ineens verlies, niet te accepteren. De trader weigert verlies te nemen want de koers zal wel weer terugkeren. De koers zakt echter nog verder, de frustratie neemt toe en de trader koopt bij om de gemiddelde aankoopprijs te verlagen.
Vervolgens gebeurt er dan vaak één van de volgende situaties:
- De koers daalt verder en met een dubbele positie in de min loopt de trader een flinke deuk op. Uiteindelijk wordt er met groot ongenoegen een stevig verlies genomen. Die rotbeurs ook!
- De koers loopt weer op en de trader besluit de emotionele achtbaan op break-even te verlaten. Na een lange periode van stress is er geen winst en geen verlies. Er zijn traders die op dit punt toch een beetje overwinningsgevoel hebben, al hebben ze niks verdiend!
- De koers loopt op en de positie komt weer in de buurt van het niveau waar die ooit geweest is. De trader neemt winst, dan heeft hij namelijk toch nog gepakt wat hij ooit in handen had. Hij is hier dus geëindigd op een punt wat hij tijden eerder al in alle rust bereikt had, hij koos er echter voor om eerst een langdurige periode onmachtig en in stress door te brengen. Lekker geregeld!
Ik weet dat velen onder ons soortgelijke situaties hebben meegemaakt, anderen moeten ze misschien nog meemaken (fietsen leer je namelijk pas als je er een paar keer vanaf bent gevallen). In ieder geval wil ik beschrijven hoe ik met de moeilijkheid van exit’s om ga.
Zodra een positie wordt ingenomen weet ik exact waar mijn doel en mijn stop-loss niveau liggen, daar hoef ik niet meer over te denken als ik in positie zit. Als ik long ga doe ik dat op een moment waarop vanuit mijn technische analyse een lage koers is bereikt, ik koop dus op zwakte. Stapsgewijs gebeurd er dan het volgende:
- Als ik op zwakte koop ben ik overtuigd van mijn TA en dan wil ik op dat moment de hele positie ook in één keer innemen. Dan wil ik geen gefaseerde aankopen doen, die zullen immers altijd op een hoger koersniveau plaatsvinden en een negatieve uitwerking op mijn positie hebben.
- Het stop-loss niveau ligt dan kort onder de laatste bodem. Ik koop immers op zwakte en de laatste bodem is het zwakste moment voorafgaand aan de inname van de positie. Als dat punt doorbroken wordt, is er geen reden meer om te volharden in de trade.
- Het winst nemen doe ik vervolgens gefaseerd, daar ligt namelijk de sleutel om de boven beschreven dilemma’s te voorkomen.
Een voorbeeld: ik koop 1.000 aandelen. Ik verdeel de targets voor de positie over 4 niveaus.
1e koersdoel ligt op 2% (verkopen 250 aandelen/750 over),
2e koersdoel op 4% (verkopen 250 aandelen/500 over),
3e koerdoel op 6% (verkopen 250 aandelen/250 over),
de laatste 250 aandelen laat ik trailen.
Als het eerste koersdoel is bereikt heb ik al winst verzilverd en ga ik de stop-loss een beetje optrekken (risico nog meer beperken). Zodra het 2e koersdoel is bereikt , is de helft van de positie al op gerealiseerde winst gekomen. De stop-loss mag nu zeker niet meer onder het break-even point staan en de trade kan dus ook nooit meer op verlies uitkomen, sterker nog er zal altijd een winst overblijven. De 3e en 4e positie zijn dan slagroom op de taart.
Het ergste scenario wat in deze had kunnen gebeuren is dat alle 1000 aandelen nog voor het bereiken van het 1e koersdoel door de stop-loss waren gezakt. Met een goede technische analyse is de kans daarop echter niet groot en zou het al gebeuren dan is het risico beperkt tot de laatste bodem.
Een dergelijke werkwijze voorkomt dat een handelaar onder spanning komt te staan en niet meer weet wat te doen. Achteraf bezien had je altijd alles beter kunnen doen, maar als de vooraf gestelde doelen gehaald worden ben je gewoon goed geslaagd als trader.
Patrick Koopman is een professionele trader die jarenlange ervaring heeft op de future markten en werkt op basis van technische analyse.
‘Gelijk krijgen over de koersrichting op termijn is mooi, maar nú geld verdienen met de bewegingen van vandaag is waar het om gaat.’
