Washington is de laatste weken in rep en roer. Ontwikkelingen gaan in razend tempo. Het is amper nog bij te benen. Hoogtepunten, zo u wil dieptepunten, zijn de aankondiging van plannen om $60 miljard aan Chinese export te belasten met een tarief van 25%. Van misschien nog groter belang is de benoeming van John Bolton tot zijn belangrijkste veiligheidsadviseur. Bolton is zondermeer een conservatieve ijzervreter en zijn benoeming onderstreept misschien nog wel het best de agressieve handelsagenda van president Trump.
Wat de president precies beoogt met zijn agressieve opstelling jegens China is vooralsnog onduidelijk. Wil hij een halt toe roepen aan bijvoorbeeld de niet te verloochenen diefstal van Amerikaans intellectueel eigendom of gaan de ambities verder? De president omschrijft China als een strategische concurrent. Is hij van zins om de technologische vooruitgang van China te blokkeren, dan is dat een mission impossible. Zoiets is voor China uiteraard onaanvaardbaar. Wat eveneens onhaalbaar zal blijken, is de wens van de president dat de bilaterale handel in evenwicht gebracht wordt. China heeft een overschot van $100 miljard in zijn handel met de VS.
Handelsoorlog?
Meer optimistisch gestemde commentatoren denken dat al het sabelgekletter uit zal draaien op een overeenkomst tussen de kemphanen. Pessimisten denken dat dit het begin is van eindeloos durende onderhandelingen die nergens toe leiden. De echte sombermannen vrezen ervoor dat de gesprekken zullen uitmonden in een cyclus van actie en reactie wat uiteindelijk in een breder kader van vijandelijkheden kan eindigen.
Wat precies de uitkomst zal zijn, hangt ook af van de opstelling van China. Het land moet beseffen dat de Verenigde Staten veranderd zijn en dat de verkiezing van president Trump symbool staat voor die veranderingen. Er zijn verschillende oorzaken aan te wijzen voor die veranderingen. Het land vreest zijn dominerende rol te verliezen aan een ambitieus China. Daarnaast is China een autocratisch geregeerd land en dat valt moeilijk te rijmen met de democratie in de VS. En tenslotte is er de zogeheten China shock. De handel met China heeft verkeerd uitgepakt voor miljoenen Amerikaanse werknemers in de industrie. Het is dan ook niet vreemd dat Trump steun ondervindt voor zijn pleidooi om het WTO-verdrag uit 2001 te herzien en meer reciprociteit te verlangen. Het Amerikaans bedrijfsleven klaagt steen en been over de bedrieglijke praktijken van China bij het najagen van zijn industriële ambities.
Structureel probleem
Daar staat tegenover dat de Amerikanen er wel een handje van hebben om veel te klagen. Tien jaar geleden deden ze hun beklag over onrechtvaardige wisselkoersen en veel te grote overschotten op de lopende rekening. Nu gaat het om de bilaterale handelsbetrekkingen en al dan niet gedwongen overdracht van technologieën. De onderliggende klacht is natuurlijk, dat China groot, anders en succesvol is. En dat is voldoende reden om alsmaar te blijven klagen.
Dat neemt niet weg dat de bezorgdheid er diep in zit bij de Amerikanen. Daar doet het karakter van de president niets aan af. Als China tegenmaatregelen neemt, dan kunnen die beter beperkt van omvang zijn en juist gericht. Dat wekt het idee van krachtdadigheid en een hork als Trump is onder de indruk van krachtdadigheid. Ook moet het land legitieme klachten serieus nemen. Zo zou het niet onverstandig zijn om het proces van liberalisering voort te zetten en zijn thuismarkt daadwerkelijk openstellen. Buitenlandse partijen klagen er terecht over dat ze hun kennis en kunde moeten overdragen, als ze actief willen worden op de Chinese markt. Dat is strijdig met de regels van de WTO, de Wereldhandelsorganisatie.
Internationale samenwerking
China zou er tenslotte verstandig aan doen om te proberen de discussies naar een hoger plan te tillen. Bilaterale gesprekken zijn bijna gedoemd te mislukken, omdat concessies als een teken van zwakte en/of vernedering beschouwd worden. Door meerdere partijen bij de gesprekken te betrekken vermijd je dit struikelblok. Het zou een opkomende macht als China bovendien sieren om een meer centrale rol te spelen in het bevorderen van de verdere liberalisering van de wereldhandel. Dat zou het huidig systeem versterken en het zou het belang van een gezonde Chinese economie voor de rest van de wereld vergroten.
Door een grotere rol te gaan spelen binnen de WTO zet China tegelijkertijd Europa voor het blok. De Europeanen onderschrijven grotendeels de klachten van de Verenigde Staten, zeker als ze het intellectueel eigendom betreffen. Anders dan de VS hebben de Europeanen nog veel vertrouwen in de WTO. Als China het spel meer volgens de regels van de WTO gaat spelen, dan moeten de Europeanen hier wel in meegaan. President Trump wil het spel hard spelen. Het is te hopen dat China verder kijkt dan de waan van de dag. Zo niet, dan zal heel de wereld daaronder lijden.
Cor Wijtvliet
Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl
Tot slot:
- Hebt u opmerkingen en/of vragen? Mail ze gerust aan: [email protected]
- Of via mijn twitteraccount: @wijtvliet
- Voor meer door mij geschreven artikelen bezoekt u mijn website: www.corwijtvliet.nl
- Of bezoek www.Beurshalte.nl
- Ontvangt u het Cor Wijtvliet Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!
Deze column verscheen eerder in het CorWijtvlietJournaal en wordt u gratis aangeboden door Marketupdate. Vindt u deze columns interessant, dan kunt voor €25 per jaar donateur worden van het CorWijtvlietJournaal. Ook kunt u een geheel vrijwillige bijdrage overmaken naar NL14RABO0156073676, ten name van Wijtvliet Research.
Donateurs krijgen niet alleen zonder vertraging het CorWijtvlietJournaal in hun mailbox, maar kunnen ook rekenen op een wekelijkse extra nieuwsbrief met vijf beleggingstips van Cor Wijtvliet. Neem voor meer informatie contact op met Cor Wijtvliet via het hierboven genoemde mailadres.
