In de aanloop naar een renteverhoging, de markt wordt hier via de media op voorbereid, dalen edelmetalen meestal. Onderzoek heeft uitgewezen dat de kans erg groot is dat edelmetalen na de renteverhoging weer een goede performance laten zien.
Helaas is dat deze keer vooralsnog niet het geval. Meteen na de renteverhoging maakte de Federal Reserve het voornemen bekend om volgend jaar de rente drie keer te verhogen in plaats van de verwachte twee keer.
Ook vorig jaar rond deze tijd liet de Amerikaanse centrale bank weten dat we in 2016 geconfronteerd zouden worden met meerdere renteverhogingen. Destijds werd er zelfs gesproken over vier renteverhogingen. Maar het afgelopen jaar heeft er uiteindelijk slechts één renteverhoging plaatsgevonden. Dat was ook nog eens tijdens de laatste maand van het jaar.
Mijn mening is dat de Federal Reserve in een spagaat zit. Het optrekken van de rente zal alleen maar zorgen voor een sterkere dollar. Dit zal volgend jaar naar mijn inziens wereldwijd allerlei problemen opleveren. Het staat dus zeker niet vast dat deze renteverhogingen er zullen gaan komen. In principe zou dit goed nieuws moeten zijn voor de koersvorming van edelmetalen. Ik zal dit volgend jaar voor u gaan volgen en ik zal er dan ook uitgebreid op terugkomen.
Schulden
Nu wat duizelingwekkende bedragen over de schulden van de landen binnen de Eurozone. Deze schulden zijn inmiddels opgelopen tot ruim €9,8 biljoen (dat is 91,5% van het gezamenlijke bbp), terwijl in het Verdrag van Maastricht een maximum van 60% was afgesproken. Italië is koploper met een schuld van €2,2 biljoen, gevolgd door Frankrijk met €2,1 biljoen. Spanje noteert €1,1 biljoen.
Ter vergelijk: Griekenland had in 2010 ‘slechts’ €380 miljard aan schulden en dat zorgde toen al bijna voor de instorting van de hele eurozone (en nog steeds zit het land diep in de problemen). Daarnaast hebben alle banken samen voor €1,7 biljoen leningen en €1,1 biljoen aan kredieten uitstaan. Momenteel zijn deze schulden enigszins beheersbaar, maar dat komt natuurlijk door de historisch zéér lage (of negatieve) rente.
U kunt zich voorstellen dat er een groot probleem dreigt als de rentevoeten weer op het historisch gemiddelde van 4% noteren. Het theoretische eindpunt van ons Keynesiaanse systeem volgt zodra de gehele belastingopbrengst van een land opgaat aan betaling van de rente (dus niet eens afbetaling hiervan) op de staatsschulden. Bij een stijgende rente, wat in de VS al aan het plaatsvinden is, komt dit punt angstvallig dichtbij.
ECB president Draghi verdedigt zijn beleid doorgaans door te beweren dat hij door het opkopen van (staats)schulden de banken ontlast, zodat die meer aan bedrijven kunnen lenen en de economische groei wordt aangewakkerd. Probleem: dat gebeurt al jaren niet. Sterker nog; banken lenen steeds minder geld uit aan ondernemingen. De ECB geldkraan komt dan ook niet ten goede aan de economie, het bedrijfsleven en de burgers, maar enkel aan banken, hedge funds en overige financiële partijen. Overigens vormt de lage rente wel weer een probleem voor institutionele beleggers, zoals de pensioenfondsen en de verzekeraars.
India
Nu even naar de dramatische situatie in India; ik las afgelopen week in een grote krant dat een cycloon twee mensen had gedood. Maar nog steeds heb ik de afgelopen weken niets gelezen over de dramatische toestanden aldaar. Er zijn zelfs schattingen dat er al tienduizenden mensen van de honger zouden zijn omgekomen.
Hieronder een korte samenvatting, zodat u enigszins geïnformeerd bent. Begin november werden van de ene op de andere dag de twee belangrijkste bankbiljetten ongeldig verklaard. Mensen konden dit geld alleen inwisselen bij banken, terwijl een groot deel van de Indiase bevolking helemaal geen bankrekening heeft. Sterker nog: de helft van de bevolking heeft zelfs geen legitimatie om een bankrekening te kunnen openen. Dit gaat om 650 miljoen mensen!
Het enige dat zij kunnen doen, is gebruikmaken van stromannen (tegen een hoge prijs uiteraard) om toch hun geld via het banksysteem omgewisseld te krijgen. En dat terwijl de maatregel juist als doel had de corruptie terug te dringen.
De formele doelstelling van de overheid was om de misdaad te bestrijden. In de praktijk blijkt dat er nauwelijks geprobeerd is valse bankbiljetten in te leveren, terwijl de situatie totaal anders is met de nieuwe bankbiljetten. Daar zijn er veel te weinig van. Omdat de meeste mensen geen flauwe benul hebben hoe deze biljetten er eigenlijk uit horen te zien, zijn er door heel India volop drukpersen in de weer die grote hoeveelheden valse nieuwe bankbiljetten drukken. Deze worden vrijwel overal geaccepteerd, omdat niemand weet welke kenmerken bij de echte biljetten horen.
In India gaat 97% van alle transacties met contant geld. De uitbanning van twee populaire biljetten zorgt er dus voor dat de gehele economie tot stilstand is gekomen en dat vrijwel alle winkels maar mondjesmaat worden bevoorraad.
We hebben het dus over een land dat geheel digitaal moet worden, maar waar een groot deel van de bevolking van 1,3 miljard mensen niet of nauwelijks in staat is zijn of haar eigen naam te schrijven en waar een miljard mensen van een paar dollar per dag moeten proberen te leven. Zeker tijdens de feestdagen gaan mijn gedachten uit naar al deze mensen die in grote moeilijkheden verkeren, maar waar wereldwijd vrijwel geen aandacht voor is, simpelweg omdat de grote media hier niet over berichten.
Sander Noordhof
Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen weekend in de nieuwsbrief van Goudstandaard. Goudstandaard is gespecialiseerd in de verkoop en opslag van fysiek edelmetaal. Wilt u meer informatie over beleggen in edelmetalen? Bel dan +31(0)88 46 88 488 of mail naar [email protected].
