Het moet nagenoeg iedereen opgevallen zijn, dat uitgerekend de Bundesbank in Duitsland de afgelopen weken gepleit heeft voor een verhoudingsgewijs forse loonsverhoging van 3%. Als de grootmeesters van een zuinig beleid hiertoe oproepen, dan moet er iets goed mis zijn en dat is er natuurlijk ook. Inflatie in Europa is laag, blijft laag en heeft de neiging nog lager te worden. In juli was het inflatieniveau 0,4%, waar 2% de doelstelling is. Het lijkt er bovendien op, dat die inflatie eerder verder zal wegzakken dan oplopen nu de toch al zeer lage groei in dit deel van de wereld nog verder lijkt te verzwakken.
Ook in Duitsland is van inflatie amper sprake. In 2013 daalden de reële lonen zelfs met 0,2% volgens het Federale Statistische bureau. Tegen deze achtergrond van een hardnekkig lage dalende inflatie en dalende reële lonen pleit de Bundesbank nu voor een loonstijging van 3%. Traditioneel is een loonstijging in Duitsland opgebouwd uit twee componenten. De eerste is het inflatiepeil en het tweede is een deel van de productiviteitsstijging. Als aan die voorwaarden is voldaan, kunnen lonen nooit reëel dalen, zo is het idee.
Lonen stijgen
Aan dat op zich mooie uitgangspunt kleven dit keer wat nadelen. Waarom zou een werkgever zijn werknemers een inflatievergoeding van 2% geven, als die vandaag de dag ver onder 1% ligt? De tweede is, dat werkgevers waarschijnlijk helemaal niet geneigd zijn de productiviteitsstijging geheel of gedeeltelijk aan de werknemers te geven. De hervormingen van de arbeidsmarkt, die ongeveer tien jaar geleden hun beslag kregen, zijn er op gericht de loonstijging gematigd te houden. Ook in Duitsland is de arbeidsmarkt veranderd en zijn de vakbonden amper nog een partij voor de werkgeversbonden. De angst voor werkloosheid en de daarmee gepaard gaande inkomensdaling maakt het voor werkgevers steeds gemakkelijker om op het niveau van de werkvloer de afspraken op nationaal niveau te omzeilen.
Personeel eist meer loon
Deflatie
Al dit soort zaken en ontwikkelingen zijn ongetwijfeld bekend binnen de burelen in Frankfurt. Waarom doen de centrale bankiers dan toch een poging de lonen met 3% te laten stijgen? Is het een slimme zet om zo te voorkomen, dat de ECB op Europees niveau overgaat tot een politiek van monetaire stimulering? Het kan ook zijn, dat de Bundesbank het spoor bijster aan het raken is. Sinds de crisis kampt Europa met een inzakken van de vraag. Dat is niet alleen de schuld van de crisis, maar ook van het gevoerde beleid van alsmaar bezuinigen. Dat is de standaard oplossing van de Bundesbank voor elke crisis. Het resultaat is een al jaren aanhoudende economische stagnatie in bijna alle landen van de eurozone en een inflatie die wel eens kan omslaan in deflatie. Europa lijkt af te stevenen op een Japanisering van haar problemen met alle bekende gevolgen van dien. Een erkenning van Europese beleidsmakers, dat een groot deel van de problemen van eigen makelij is, lijkt vooralsnog een brug te ver. Vandaar dat de Bundesbank met voorstellen komt, die ogenschijnlijk redelijk zijn maar op voorhand onhaalbaar zullen blijken. Het blijft aanmodderen in Europa met onze beleidsmakers.
Cor Wijtvliet
BELANGRIJK:
– Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected]
– Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen
– U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen!
– U kunt zich hier abonneren voor het wekelijks Cor Wijtvliet Journaal, voor het geval u deze
nog niet automatisch ontvangt.
– Maak ook kennis met de nieuwsbrief Crash Investor, een vrijwel onmisbaar document voor de actieve belegger!
