Deze bijdrage is afkomstig van Beurshalte
Vrijdag 18 september begonnen in razend tempo inktzwarte wolken zich boven Volkswagen samen te trekken. The Environmental Protection Agency (EPA) – het Amerikaanse RIVM – eiste van de autofabrikant dat bijna een half miljoen VW ’s en Audi’s die sinds 2009 in de VS verkocht zijn, worden teruggeroepen. Deze auto’s bevatten naar alle waarschijnlijkheid defeat device’ software. Dat is software bedoeld om bij een test de werkelijke emissie te verdoezelen. De werkelijke uitstoot van stikstofoxide blijkt tot wel 40x boven het toegestane niveau te komen.
Het bedrog dat nu aan het licht is gekomen kan niet alleen verregaande consequenties hebben voor VW, maar voor de hele Europese automobielsector. De schade voor Volkswagen werd afgelopen maandag al pijnlijk duidelijk. Het bedrog kan de Duitsers op een boete komen te staan van maar liefst $18 miljard. Toen dat bericht naar buiten sijpelde, kelderde de koers met maar liefst 20% omlaag. Beleggers zijn niet alleen geschrokken van de dreiging van de enorme boete, maar waarschijnlijk meer nog van de nasleep en de imagoschade. Het ligt bijna voor de hand, dat bedrogen consumenten VW voor de rechter gaan slepen. Dat kunnen jaren durende kwesties worden die heel veel geld en managementaandacht gaan vragen. Dan is er ook nog de imago schade. Volkswagen heeft hard gewerkt om zich met het imago te sieren van betrouwbaarheid, zuinigheid in het brandstofverbruik en een technisch hoogstaand product. Dat zorgvuldig opgebouwde imago is in een klap weg. Het zal jaren duren voordat dit imago hersteld is.
Volkswagen incasseert harde klappen op de beurs
Het schandaal stelt ook de positie van ceo Martin Winterkorn ter discussie. Hij trad aan in 2007 als hoogste man bij Volkswagen. Dat is twee jaren voordat de auto’s met de betreffende software werden uitgerust. De prangende vraag is uiteraard of Winterkorn ervan wist of niet. De ceo zelf, een gekwalificeerde ingenieur, heeft er zich altijd op beroemd dat hem geen detail ontging. Maar het gaat er eigenlijk niet om of Winterkorn ervan wist of niet. In beide gevallen heeft hij gefaald en kan hij beter opstappen. Dat althans is de mening van veel analisten. Heeft de ceo bedrog gesanctioneerd, dan moet hij weg. Was hij er niet van op de hoogte, dan is er bij Volkswagen iets goed mis met the chain of control. Ook in dat geval moet de voorzitter opstappen.
Diesel
Behalve Volkswagen kan de hele Europese automobielsector veel nadeel gaan ondervinden van dit schandaal. Kenmerkend voor de automerken in kwestie is, dat ze allemaal op diesel rijden. De dieseltechnologie is een wezenlijk onderdeel van de Europese automobielindustrie. De industrie claimt dat de co2 uitstoot van de dieselmotor zeer laag is. Bovendien zijn dieselmotoren zeer energiezuinig. Dat heeft sommige landen, zoals het Verenigd Koninkrijk, ertoe aangezet de dieselmotor fiscaal te bevoordelen. De resultaten van dit fiscaal vriendelijke beleid zijn zeer duidelijk. Ongeveer een derde van alle auto’s op de Britse eilanden rijdt op diesel, tegenover minder dan 8% twintig jaar geleden.
Er kleven echter grote nadelen aan de dieselmotor. De uitstoot van stikstofoxide is veel hoger dan bij de benzinemotor. Producenten en beleidsmakers in Europa hebben dit aspect steeds weer weten te verdoezelen. De belangen zijn groot. Ongeveer 75% van alle dieselauto’s die wereldwijd verkocht worden zijn van Europese makelij. In dat licht bezien is het misschien niet eens zo vreemd dat het bedrog in de VS aan het licht kwam. Nog in 2014 stak Angela Merkel er persoonlijk een stokje voor, dat de emissie-eisen in Europa omhoog zouden gaan. Strenge emissienormen zouden de Duitse auto-industrie te zwaar treffen.
Strengere controles
Het schandaal zal ertoe leiden, dat beleidsmakers ook andere Europese producenten van dieselauto’s aan een striktere controle zullen onderwerpen. Meer in het algemeen komt de toekomst van de dieselmotor in het gedrang, ook in Europa. Daar zal het huidige testsysteem ter discussie komen te staan. In dit deel van de wereld worden auto’s in een laboratoriumomgeving getest en getoetst. Aan die uitkomsten, die altijd als zeer betrouwbaar geadverteerd zijn, lijkt echter een luchtje te zitten. Volgens de Britse Commissie on Climate Change, blijkt de uitstoot onder normale omstandigheden op de weg ongeveer 35% hoger te liggen dan geadverteerd. Het huidige schandaal zal Europese beleidsmakers en producenten dwingen om meer en betere testen te ontwikkelen.
De Europese automobielindustrie zal zich opnieuw op zijn toekomst moeten beraden. Consumenten buiten Europa zullen zeker vraagtekens zetten bij de claims van de Europeanen, dat hun auto’s zo milieuvriendelijk zijn! Niet alleen VW zal hier last van ondervinden, maar zeker ook Duitse concullega’s als Daimler en BMW. Ook zij zagen de koers van hun aandeel dalen na het uitbreken van het schandaal. Waar rook is, is vuur zullen veel beleggers denken! Het schandaal komt ook nog eens op een moment, dat het minder gaat met de sector. Groeimarkten als Brazilië, Rusland en vooral China dreigen te gaan stagneren of stagneren al. Vanaf 2017 moet de industrie er serieus rekening mee houden, dat de verkopen gaan krimpen! Een ongeluk komt nooit alleen!
Cor Wijtvliet
Hoofdredacteur Beurshalte.nl
Over Beurshalte:
Dagelijks publiceert Beurshalte nieuwsbrieven en columns van leden van de redactie en van gastauteurs over de wereld van beleggen en alles wat ermee samenhangt. Daarnaast publiceert beurshalte wekelijks een nieuwsbrief met unieke inhoud over relevante beleggingsthema’s. Belangstellende lezers kunnen een gratis abonnement nemen. Als u geïnteresseerd bent, kunt u zich hier aanmelden!
