Afgelopen week moest Ian Read, ceo van Pfizer spitsroeden lopen, toen hij naar Londen kwam om de overname van AstraZeneca door zijn bedrijf te bepleiten voor een bedrag van £ 63 miljard. De ontvangst in de media en onder politici was op zijn zachtst gezegd sceptisch en soms gewoon vijandig. Dat is niet vreemd. Toen Ian Read in 2010 aantrad als de nieuwe sterke man van Pfizer was een van zijn eerste daden de sluiting van het onderzoekscentrum in Sandwich, in Kent. Meer dan 2.000 medewerkers verloren hun baan en de Britse ambitie om een internationaal powerhouse op het gebied van life sciences te worden, kreeg een stevige knauw te verduren.
Pfizer weer op overnamepad
Overname
De scepsis en de vijandigheid zijn daarom goed te begrijpen. De afgelopen 15 jaar heeft Pfizer een dubieuze reputatie opgebouwd als het gaat om overnames. Het bedrijf gaat zeer agressief in de weer met de medicijnenportfolio die het verwerft. Ook zet ze het mes stevig in de kosten. Daarbij wordt het budget allerminst ontzien. Die reputatie van nietsontziende acquisiteur dateert al weer van 1999. In dat jaar deden de Amerikanen een vijandig bod van maar liefst $112 miljard op Warner Lambert. Concurrent American Home Products had ook zijn oog ook laten vallen op Warner Lambert. Pfizer wilde ten koste van alles die overname voorkomen. Het bedrijf exploiteerde immers samen met Warner Lambert het zeer succesvolle medicijn Lipitor. Dat belang moest ten koste van alles verdedigd worden. Vanaf dat moment hadden de Amerikanen de smaak te pakken. Steeds als het wat minder goed ging met de verkoop en omzet deden opeenvolgende ceo’s een greep in de altijd zeer goed gevulde buidel om zich uit de problemen te kopen.
Grootste overnames door Pfizer sinds 1999
Met de komst van Ian Read zou het allemaal anders worden. Pfizer was ondertussen een schoolvoorbeeld geworden van hoe het niet moest. Tussen 2000 en 2010 gaf Pfizer $200 miljard uit aan acquisities, maar de koers van het aandeel daalde in dezelfde periode van $ 49 naar $ 13. Ondanks de omvang van het bedrijf en de enorme bedragen die naar Research & Development gingen, bleven de onderzoeksuccessen achter bij de van de vaak veel kleinere concurrentie. Het bedrijf slaagde er maar niet in om op eigen kracht een blockbuster in de markt te zetten.
Read beloofde zijn beleggers dan ook dat het afgelopen was met de geldsmijterij. Pfizer moest nodig afslanken en het management zou zich bezinnen op het afstoten van bedrijfsonderdelen. Uitgerekend deze man toont zich nu bereid om ruim $100 miljard op tafel te leggen voor AstraZeneca, een bedrijf dat het door gebrek aan commerciële successen ook al niet voor de wind gaat. Er is echter een groot verschil met Pfizer. De pijplijn van AstraZeneca is goed gevuld met veelbelovende producten. Die van Pfizer is nagenoeg leeg. In die zin verschilt het huidig overnamebod van alle eerdere overnames. Toen nam Pfizer kant en klare successen over en nu een veelbelovende pijplijn.
Astrazeneca integreren in Pfizer
De overname zou echter nog wel eens een ander doel kunnen dienen dan puur succes kopen. Hardnekkige geruchten willen, dat Read AstraZeneca wil overnemen en integreren in Pfizer om het in tweede instantie in twee of drie delen op te splitsen. Er zijn argumenten voor handen voor deze argumentatie. Read heeft het bedrijf opgesplitst in drie grote divisies: de eerste bevat medicijnen die nog door patent beschermd zijn. In de tweede zijn de oudere, generieke medicijnen ondergebracht. De derde is min of meer een samenraapsel van wat er dan nog resteert. Het bijzondere is verder, dat Pfizer bij de presentatie van de kwartaalcijfers voor elk van de drie divisies een afzonderlijke winst- en verliesrekening presenteerde. Door AstraZeneca over te nemen, zou iedere afzonderlijke divisie de massa krijgen, die het nodig heeft voor een afzonderlijke beursgang.
Voor beleggers is een dergelijke constructie zeer aantrekkelijk. Ze zijn van mening, dat vooral de portefeuille generieke medicijnen de koers drukt. Er is nog maar weinig aan te verdienen. Door die nu apart te plaatsen van de twee andere divisies is dat probleem opgelost.
Bij AstraZeneca moet men vooralsnog niets weten van de vrijage van Pfizer. Het management wantrouwt de motieven en dat is begrijpelijk, gelet op het verleden. Bovendien is het bang, dat de acquisitie door Pfizer, de daaropvolgende integratie en ten slotte opsplitsing tot jaren van navelstaren zal leiden. Dat zal ten koste gaan van de commercialisering van de pijplijn van de Britten en die zijn hard toe aan een nieuw succes. Het resultaat is, dat ondanks zijn inspanningen, Ian Read een blauwtje gelopen heeft. Of hij nu definitief afdruipt, is nog maar zeer de vraag!
BELANGRIJK:
- Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected]
- Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen.
- U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen!
- U kunt zich hier abonneren voor het wekelijks Cor Wijtvliet Journaal, voor het geval u deze
- nog niet automatisch ontvangt.
