De schrik zit er goed in bij de gevestigde politieke partijen in de diverse hoofdsteden in Europa en in Brussel. Populistische partijen ter linker en ter rechterzijde van het politieke spectrum hebben het politieke landschap op zijn kop gezet. In Frankrijk en in het Verenigd Koninkrijk zijn Front National en UKIP als grootste partijen uit de stembus gekomen.
Het is daarmee onmogelijk geworden om het populisme af te doen als de woede van een enkele ontevreden laagopgeleide met extremistische opvattingen. Het wordt tijd, dat de gevestigde partijen van het centrum eindelijk de moed vinden om in de spiegel te kijken en iets aan zelfonderzoek gaan doen. Daar is alle reden en noodzaak toe, want veel te veel Europeanen vinden, dat ze gefaald hebben. Ze zijn er in ieder geval niet of onvoldoende in geslaagd om hun intellectueel en moreel gedachtegoed aan te passen aan de wereld van de Europese Unie. Als ze daar niet snel in slagen, dan staan de populisten nog maar aan het begin van een lange opmars.
Het beste voorbeeld van een gedachtegoed dat is blijven steken in de 20ste eeuw, is dat van de sociaal democraten. Van begin af aan leefde er onder de socialisten het morele goed van de herverdeling van welvaart en welzijn. Dit proces heeft ook in menig Europees land plaatsgevonden. Maar in een integrerende Eurozone wordt dit steeds moeilijker. Bedrijven en burgers kunnen steeds gemakkelijker hun boeltje pakken en naar een ander land verhuizen als hen bijvoorbeeld het heersende belastingregime niet aanstaat. Om op Europees niveau met succes een welvaartstaat te bouwen, is het een vereiste dat er grote sommen geld van het Noorden naar het Zuiden overgemaakt worden. Dat is onder de huidige omstandigheden volstrekt onmogelijk.
Het tweede grote blok, dat van de Christen democraten, kan evenmin bogen op een grote intellectuele aantrekkingskracht. Het gedachtegoed van de Christen democraten is vooral gebaseerd op dat van de Katholieke Kerk. In een steeds verder seculariserende wereld wordt dat gedachtegoed steeds meer een ver van mijn bed show. De Christen democraten worden vooral gezien als behoudend en intellectueel volstrekt oninteressant. Dat geldt misschien nog meer voor de liberalen. Hun economisch laissez faire, laisser passer wordt algemeen gezien als een van de oorzaken van de crisis. Daarmee is de liberale visie min of meer failliet verklaard.
Europa heeft behoefte aan nieuwe visie
Een nieuwe visie en nieuwe ideeën zijn broodnodig. De vraag is waar die vandaan moeten komen. Dat laat zich niet dwingen. We zouden al een stuk verder zijn, als de nieuwe ideeën gebaseerd zouden worden op opvattingen en gedachtegoed van Frankrijk en Duitsland. Hoe je het ook wendt of keert, dat zijn wel de twee belangrijkste en grootste landen in de eurozone. Daarbij kan het gedachtegoed van Thomas Piketty, Capital in the Twenty-First Century als uitgangsbasis dienen. Dit boek analyseert de snel toenemende ongelijkheid in een economie die nagenoeg niet groeit. Die moeten we volgens Piketty niet bestrijden door hogere belastingen op inkomen, maar op vermogen! Dat laatste zal veel Duitsers als muziek in de oren klinken. De Duitsers willen niet opdraaien voor de schuldenlasten van de perifere landen. Een overdracht van financiële middelen van noord naar zuid is in hun ogen niet wenselijk, nee, zelfs onverdedigbaar.
Het verzet is vooral ingegeven door de opvatting dat veel Zuidelijke gezinnen en families over meer vermogen beschikken, dan de Duitsers zelf. Een belasting op vermogen zou in het Zuiden zelfs positieve gevolgen kunnen hebben. Teveel vermogen zit verstopt in onroerend goed en land, waar niets mee gebeurt. Een hogere belasting zou de eigenaar tot actie kunnen aanzetten. Hij kan besluiten zijn bezit te verkopen of er economisch mee aan de slag te gaan. In beide gevallen groeit er iets van een economische stimulans. Een vermogensbelasting op onroerend goed en land heeft nog enkele voordelen. Je kunt het in elk afzonderlijk land toepassen en je jaagt er bedrijven mee over de grens.
Of de gevestigde partijen bereid en in staat zijn tot zelfonderzoek mag betwijfeld worden. Nu al klinken stemmen, dat de populistische stem verbrokkeld is in het Europese parlement en er weinig toe zal doen. Dat zou een grote fout zijn. De groei van het populisme is niet alleen het falen van Brussel, maar ook het falen van de nationale politiek. Ook die is niet in staat gebleken een effectief antwoord te formuleren op de grote problemen van de 21ste eeuw. De uitkomst van de Europese verkiezingen mag en moet gezien worden als een schot voor de boeg voor Cameron, Holande, Merkel, maar ook voor onze eigen premier Rutte. Negeren van deze waarschuwing zal ontaarden in een nog grotere afstraffing bij de volgende verkiezingen.
Cor Wijtvliet
De politiek van Europa vraagt om nieuwe visie
Bron: the Reconstruction of European Politics. Project-Syndicate, May 15 2014
BELANGRIJK:
– Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected]
– Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen
– U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen!
– U kunt zich hier abonneren voor het wekelijks Cor Wijtvliet Journaal, voor het geval u deze
nog niet automatisch ontvangt.
– Maak ook kennis met de nieuwsbrief Crash Investor.
Een gedachte over “Politiek van Europa moet zich herpakken”
Nog steeds hebben de anti Europa partijen geen meerderheid in Brussel de pro Europa beweging heeft de meerderheid en kunnen alle weten als ze dit willen er zo door drukken.
De anti Europa partijen hebben maar een ding gemeen uittreden uit de uni voor de rest verschillen ze totaal in hun opvattingen en het zal dan ook nog een hele klus worden om hier een fractie mee te vormen(wat volgens mij niet gaat lukken).
De kans dat Europa uitelkaar valt is volgens mij kleiner dan dat men de verenigde staten van Europa uit gaat roepen, in de komende vier jaar.