De opluchting onder politici en beleidsmakers in het grootste deel van de eurozone was bijna voelbaar afgelopen weekend. De uitslag van de stresstest mocht op zijn minst bevredigend genoemd worden. Politici als onze eigen minister van financiën, Jeroen Dijsselbloem spraken optimistisch van een nieuwe start die de toch wel zwakke economie zou kunnen schragen.
Op het eerste gezicht is er inderdaad alle reden voor tevredenheid. De 130 grootste banken zijn een jaar lang binnenste buiten gekeerd en uiteindelijk zijn er slechts 8 voor het stressexamen gezakt. De betrokken banken werden gecontroleerd in hoeverre zij hun assets juist hadden gewaardeerd hebben, de zogeheten Asset Quality Review. Daar moest onder meer uit blijken of ze nog in staat waren drie jaar crisis op rij te doorstaan. De positieve uitslag heeft als consequentie, dat er door deze banken slechts € 6,35 miljard uit de markt gehaald hoeft te worden om aan de kapitaalseisen van de ECB te voldoen. Dat is een stuk minder dan het bedrag van € 50 miljard, waar de analisten van Goldman Sachs nog in augustus vanuit gingen. Vijf andere banken schoten weliswaar tekort, maar hadden in de loop van 2014 al voldoende stappen ondernomen om de gaten te dichten. Die vijf mochten op clementie van de ECB rekenen. Sinds het begin van 2014 hebben banken € 57,1 miljard uit de markt gehaald om hun Tier 1 kapitaal te versterken.
Kredietverlening blijft krap
De positieve uitslag betekent echter niet, dat de financiële hemel definitief is opgeklaard en dat banken inderdaad klaar zijn voor een nieuwe toekomst. Vanuit verschillende hoeken is gewezen op de informatie die verborgen was in de kleine lettertjes van de subparagrafen. Daarin viel wel degelijk verontrustende informatie te lezen. In een commentaar wijst KPMG erop, dat de winstgevendheid van banken nog steeds erg laag is en dat dit nog wel even kan voortduren. Volgens de accountants staat er op de Europese bankbalans nog steeds een bedrag open van € 879 miljard aan oninbare rekeningen. Daar moeten de banken zoveel voor reserveren, dat ze waarschijnlijk de komende jaren niet in staat zullen zijn een actievere rol in de kredietverlening te kunnen spelen. Een bancaire impuls vanuit de financiële sector is met andere woorden niet of amper te verwachten.
Wat in potentie een groot probleem kan worden, is de al genoemde Asset Quality Review. Het kan nog wel weken tot maanden duren voordat precies duidelijk is hoe waarderingen tot stand zijn gekomen. Analisten hebben nu toegang tot alle denkbare gegevens en die gaan de komende tijd uitvissen of de ECB zijn werk wel serieus en geloofwaardig heeft gedaan. Dat kan aan het einde van het jaar duidelijk worden, als banken moeten melden onverwachte grote afschrijvingen te moeten plegen. Al die data over leningen en portefeuilles met onderpanden kunnen bovendien nog onverwacht serieuze gesprekken tot gevolg hebben tussen de banken en hun toezichthouder.
Vooral de Italiaanse bankensector staat er slecht voor
Te weinig kernkapitaal
Critici wijzen erop dat er weliswaar slechts acht banken te kort schoten , maar dat ook hier de wens de vader van de gedachte is. Die acht banken hadden een Tier 1 kapitaal kleiner dan 5,5% van de omzet. Maar liefst 16 banken hebben een kernkapitaal variërend van 5,5% tot 7%. Tot deze groep behoren vier Duitse banken. In totaal zitten 31 banken tussen 5,5% – 10%. Voor veel beleggers is een kernkapitaal van 10% de feitelijke ondergrens voor een gezond eigen vermogen. Nog eens 28 zitten slechts 1% boven deze norm. Dat betekent dat in de komende jaren er meer banken in de problemen kunnen komen. De norm voor het Tier 1 kapitaal gaat over een poos immers verder omhoog. Boze tongen beweren, dat de ECB tot dusverre terug geschrokken is voor hogere kapitaalseisen om Duitsland niet voor het hoofd te stoten. Het is gemakkelijker banken uit zwakke landen al zak weg te zetten, dan mevrouw Merkel voor het hoofd te stoten. Bovendien zou de reactie in de markt heftiger geweest kunnen zijn als onomstotelijk bewezen was, dat grote Duitse banken feitelijk in de problemen zitten. Dat gevaar dreigt niet bij zwakke uit Zuid-Europa!
Cor Wijtvliet
Monte dei Paschi in de problemen na stresstest ECB
BELANGRIJK:
- Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected]
- Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen
- U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen!
- Ontvangt u het Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!
