Afgelopen weekeinde kreeg de Raad van Bestuur van menig beursgenoteerd bedrijf een brief uit totaal onverwachte hoek. Niemand minder dan Larry Fink, oprichter van Blackrock en daarmee de grootste buitenlandse belegger in AEX-fondsen, spoorde in die brief de bedrijven aan minder van hun middelen te besteden aan het uitkeren van dividenden en inkoop van eigen aandelen en meer aan investeringen in het eigen bedrijf. Alleen op die manier stelde het management toekomstige groei van het bedrijf veilig en daarmee uiteraard ook de toekomstige beurswaarde van het bedrijf.
Heeft Larry Fink een punt en geven Nederlandse bedrijven teveel geld terug aan hun aandeelhouders en zetten ze daarmee impliciet de toekomst van hun bedrijf op het spel? Volgens het financieele dagblad boekten de 25 grootste Nederlandse beursfondsen in 2013 een gezamenlijke winst van € 26,4 miljard. Van dit bedrag werd maar liefst een bedrag van € 20,4 miljard terug gegeven aan aandeelhouders. Dat is 77,3%. De massieve uitkering is volgens de krant niet ten koste gegaan van de financiële positie van de bedrijven zelf. Bedrijven zijn sinds 1990 stelselmatig de kapitaalsinvesteringen verlaagd ten gunste van de aandeelhouder.
Is Nederland een uitzondering?
Loopt het Nederlands bedrijfsleven hiermee in de pas met de rest van de wereld? Volgens Citigroup is er al enkele jaren sprake van een rebalancing ten faveure van de aandeelhouder. Sinds 2010 is de uitkering aan aandeelhouders door het wereldwijd beursgenoteerd bedrijfsleven met maar liefst 40% gestegen tot een bedrag van $ 1,4 biljoen. Maar in tegenstelling tot de Nederlandse situatie is dat niet ten koste gegaan van de kapitaalsinvesteringen. Die zijn in dezelfde periode met 26% gestegen tot een bedrag van $ 1,6 biljoen. Ook de kapitaalsinvesteringen zijn dus gestegen.
Is Nederland daarmee een negatieve uitzondering? Dat is nog maar de vraag. Het is in ieder geval, duidelijk dat er in de ontwikkelde economieën een beweging gaande is, waarbij er geleidelijk meer en meer geld naar de aandeelhouder vloeit. Volgens Citigroup besteedde het grote Amerikaanse bedrijfsleven in 2001 tweemaal zoveel aan kapitaalsinvesteringen dan aan uitkeringen aan de aandeelhouder. In 2013 zijn de bestedingen in evenwicht. De bedrijven voldoen hiermee aan de wensen van de aandeelhouder. Die wijzen op het verband dat er bestaat tussen de uitkering aan aandeelhouders en waarderingen. Hoe meer er aan aandeelhouders wordt uitgekeerd, des te hoger is waarde die de markt aan een bedrijf toekent.
Figuur 1: Nederlandse beursgenoteerde fondsen zijn erg royaal
Die relatie bestaat niet tussen de omvang van de kapitaalsinvesteringen en de waardering door de markt. Hoe meer een bedrijf investeert, des te lager wordt de toekomstige winstgevendheid. Het beste bewijs voor deze stelling is misschien wel jet Japanse bedrijfsleven. Sinds jaar en dag besteden Japanse bedrijven tot wel vijfmaal zoveel aan kapitaalsinvesteringen dan aan dividenden. De winstgevendheid is desondanks steeds verder onder druk gekomen. De aandeelhouder heeft echter niet de mogelijkheid het management van bedrijven ter verantwoording te roepen om een einde te maken aan overinvesteringen. In de Verenigde Staten kan dat wel en dat houdt het management scherp. Toch stelt Citigroup vast, dat vandaag de dag de aandeelhouder wel erg wil beknibbelen op kapitaalsinvesteringen ten gunste van de eigen uitkering. Dat, stelt de bank vast, moet op den duur ten koste gaan van de winstgevendheid van het bedrijf, de economische groei en de werkgelegenheid. Op den duur is daar niemand bij gebaat, behalve misschien de aandeelhouder. Gelet op de toonzetting van zijn brief twijfelt Larry Fink in het Nederlandse geval ook daaraan. Nederland wil graag een gidsrol spelen in de wereld. Of we in dit geval hier zo blij mee moeten zijn, is nog maar de vraag!
Cor Wijtvliet
Figuur 2 Aandeelhouders zouden ook algemeen belang moeten meewegen
BELANGRIJK:
- Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected]
- Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen.
- U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen!
- U kunt zich hier abonneren voor het wekelijks Cor Wijtvliet Journaal, voor het geval u deze
- nog niet automatisch ontvangt.
