De Duitse verkiezingen zullen weinig veranderen

Over enkele weken zijn er Duitse verkiezingen. Het is verre van een overdrijving om te beweren, dat heel Europa hier reikhalzend naar uitkijkt. Beleidsmakers gaan ervan uit, dat pas na deze cruciale verkiezingen er in Europa politieke spijkers met koppen kunnen worden geslagen. Pa na 22 september zal er een definitief beslissing genomen kunnen worden over bijvoorbeeld de inrichting van een bankenunie.

Liberale coalitie

Over een ding is bijna iedereen het eens. Mevrouw Merkel zal herkozen worden en dat zal haar van een hoop kopzorgen verlossen. Een tweede populair idee is, dat ze opnieuw een grote coalitie zal vormen met de SPD.

Het kan echter goed, dat deze communis opinio er volledig naast zal blijken te zitten. Natuurlijk is het zeer waarschijnlijk, dat mevrouw Merkel de verkiezingen royaal gaat winnen, maar dat hoeft niet per se voor haar huidige coalitie op te gaan. Het kan best zijn, dat ze samen met de liberale FDP kan doorregeren met een marginale meerderheid. Dat zal haar dan min of meer de gevangene maken van dissidente politici en stromingen binnen haar eigen achterban. Dan wordt ze kwetsbaar en dat zal haar politieke bewegingsruimte beperken.

De socialisten

Als deze coalitie geen doorgang kan vinden, dan ligt een grote coalitie met de socialistische SPD voor de hand. De kans op een dergelijke coalitie wordt wel heel groot, als de anti-Europapartij, Alternative für Deutschland, de kiesdrempel haalt van 5%. Die winst zal waarschijnlijk ten koste gaan van de FDP.

Het probleem met de nieuwe Grote Coalitie is echter, dat de SPD er eigenlijk niet aan wil. Beide partijen verschillen op heel veel terreinen van politiek en samenleving diepgaand van elkaar. Samenwerken met de SPD betekent voor Merkel, dat ze op het vlak van de binnenlandse politiek spitsroeden zal moeten lopen. Ze weet, dat de socialisten erop uit zullen zijn om de Grote Coalitie zo snel mogelijk te laten struikelen.

Eenstemmigheid

Maar als het om Europa gaat zijn ze het verrassend eens. Beide partijen onderschrijven het mantra van Merkel: solidariteit door soliditeit. Dat betekent dat de balans van elk lid van de eurozone in evenwicht moet zijn en dat schulden maken dient vermeden te worden.

Daarnaast zijn beide partijen het er eveneens over eens, dat de € 500 miljoen van het Europese Stabiliteitsmechanisme (ESM) niet gebruikt mag worden om noodlijdende banken overeind te houden. Dat moet de sector zelf maar doen of de aandeel- en obligatiehouders, maar niet de Duitse belastingbetalers.

Het is deze eenstemmigheid, die de SPD ervan weerhouden heeft, om Merkel in de verkiezingscampagne over het impopulaire Europa aan te vallen. Teveel Duisters ondersteunen haar insteek om weliswaar pro-Europa te zijn zonder daarbij het Duitse eigenbelang uit het oog te verliezen. Merkel aanvallen staat gelijk met de Duitse kiezer schofferen.

Misschien dat de affaire Griekenland de SPD nog enig soelaas gaat bieden. Minister van financiën, Wolfgang Schäuble, heeft onomwonden toegegeven, dat Griekenland in 2014 opnieuw financiële steun nodig heeft. Veel Duitsers gruwen alleen al van het idee.

Toch moet het ondanks het oplaaiende relletje over Griekenland wel gek gaan wil Merkel niet herkozen worden. Het vervelende is echter, dat het wel heel gek moet gaan, wil de oude en nieuwe kanselier haar beleid fundamenteel gaan wijzigen.

Cor Wijtvliet

Bron:
Quentin Peel, Do not expect a Merkel win to be Europe’s game changer. Financial Times August 26 2013

>> Wilt u de dagelijkse column van Cor Wijtvliet zonder een dag vertraging ontvangen? Klik hier om u aan te melden voor de gratis Wijtvliets Investment Insider nieuwsbrief! <<