De wet verbiedt Amerikaanse banken om actief te zijn op niet-financiële markten. Het gevaar van belangenverstrengeling is dan te groot, omdat banken al de geldstromen op die markten controleren. Er is een uitzondering op deze regel. Als banken kunnen aantonen, dat hun werkterrein toch al vervlochten is met segmenten van bijvoorbeeld de markt voor commodities.
Toestemming
En zo kon het gebeuren, dat Citigroup in 2003 toestemming van de Fed kreeg voor fysieke levering van commodities om zo derivate transacties af te dekken, waarbij de fysieke levering fungeert als onderpand voor de financiële transactie. Daarmee was het hek van de dam. In 2008 kreeg the Royal Bank of Scotland toestemming om actief te worden op de fysieke markt voor commodities. Goldman Sachs en Morgan Stanley waren al sinds de jaren dat ze nog geen bank waren actief op deze markten. Een wet uit 1997 bepaalde, dat ze alle activiteiten, die stamden uit de jaren voor 1997, mochten blijven voortzetten.
In de loop der jaren is echter de grens gaan vervagen tussen wat nu wel en niet tot het kernbedrijf van de banken behoort. Morgan Stanley controleert nu een tankervloot en Goldman controleert nu 34 van 39 opslagfaciliteiten onder licentie van de London Metal Exchange.
Machtspositie
Banken hebben sinds 2003 hun tentakels steeds verder over de reële economie verspreid. Dat begint nu voor maatschappelijke onrust te zorgen, zoveel onrust zelfs dat de Fed gaat bezien of het niet beter is de vergunning uit 2003 in te trekken.
Aanleiding is een klacht van bierbrouwer MillerCoors. De brouwer beweert, dat een bank als Goldman Sachs misbruik maakt van zijn bezit van opslagfaciliteiten. Sinds Goldman in 2010 deze faciliteiten overnam van Metro International Trade zijn de voorraden daar met 66% toegenomen. Ongeveer 80% van de voorraden in de VS zijn nu min of meer in handen van de bankiers. Ze gebruiken die zeer sterke machtspositie door vraag en aanbod te sturen. En zo kan het gebeuren, dat MillerCoors 18 maanden moet wachten op zijn aluminiumleverantie of bereid moet zijn een extra premie te betalen voor een snelle levering en dat in een tijd dat er eigenlijk sprake is van overaanbod.
Manipulatie
Dankzij de juridische klacht van MillerCoors en verschillende andere partijen zijn Amerikaanse instellingen, zoals de Commodities Futures Trading Commission en de Securities Exchange Commission (SEC) in het geweer gekomen. Ze gaan onderzoek instellen naar de handel en wandel van banken op markten van commodities. In het najaar gaat het Congres zogeheten hearings organiseren naar het gedrag van banken. De aanklacht luidt vooralsnog dat banken zich schuldig hebben gemaakt aan prijsafspraken, verstoring van vraag en aanbod en van manipulatie van futuresmarkten. Door het bezit van zoveel opslagfaciliteiten is het een fluitje van een cent om zelf de richting van de prijs te bepalen.
Schikking
Tot nu toe hebben banken zich aan eerdere aanklachten weten te ontworstelen door een schikking te treffen zonder schuld te hoeven bekennen. Recentelijk betaalde JP Morgan $ 410 miljoen om de beschuldiging van marktmanipulatie af te kopen. Of dat dit keer ook zo gaat aflopen? Vooral de SEC onder leiding van Mary Jo White, een verklaard tegenstander van de grote banken, wil dit keer de banken voor de rechter brengen op beschuldiging van marktmanipulatie.
Reacties
Banken hebben tot dusverre wisselend gereageerd op de juridische aanklachten en de dreiging van een Congres hearing met alle mogelijke risico’s van dien. Goldman Sachs houdt bij hoog en bij laag vol, dat er van manipulatie geen sprake is. JP Morgan Chase daarentegen maakt zich op om zich volledig terug te trekken uit deze markten. Dat doet ze uiteraard deels uit PR overwegingen, maar er liggen ook zakelijke overwegingen aan ten grondslag. Er gaat veel geld vast zitten in het opbouwen van een positie op de commoditymarkten. Dat is een kostbare zaak. Tegelijkertijd neemt de concurrentie van handelshuizen toe, waardoor omzet en winst alweer enkele kwartalen onder druk staan.
Of JP Morgan zodoende zich kan ontrekken aan rechtsvervolging is echter nog maar de vraag. Banken zijn nog steeds niet transparant en het recente verleden heeft geleerd waar dat toe kan leiden.
Cor Wijtvliet
>> Wilt u de dagelijkse column van Cor Wijtvliet zonder een dag vertraging ontvangen? Klik hier om u aan te melden voor de gratis Wijtvliets Investment Insider nieuwsbrief! <<
3 gedachten over “Banken manipuleren de prijs van commodities”
Het wordt tijd dat de personen die aan de touwtjes trekken, worden vervolgd voor fraude. De gevangenis in met tuig, in plaats van ze zich te laten verschuilen achter rechtspersonen.
Ik zou zeggen: intrekken die vergunningen. Ontneem ze die rechtmatige basis. Zoals ook al in het artikel gesuchereerd wordt. Betwijfel of de Fed dit gaat doen..
Zijn het de banken niet dan zijn het wel de grote commoditie traders zoals Glencore. Een prijs op basis van reëel vraag en aanbod zie ik er niet snel van komen