Welke gevolgen heeft een vertrek van Groot-Brittannië uit de Europese Unie? En wat zijn de vervolgstappen als men vandaag via het referendum inderdaad voor een Brexit stemt? Dat zijn vragen die de financiële markten zich al weken mee bezighouden, maar waar eigenlijk niemand een helder antwoord op kan geven. Dit stuk is gebaseerd op een artikel dat eerder verscheen op de website van de Europese denktank Bruegel.
Brexit? Artikel 50
Stemt de Britse bevolking voor een vertrek uit de EU, dan moet de Britse regering dat eerst voorleggen aan het parlement. Zij zullen dan stemmen over Artikel 50 uit het Verdrag van Lissabon, het artikel waarin de procedure beschreven wordt voor het verlaten van de Europese Unie.
Stemt het Britse parlement in met een vertrek uit de EU, dan dient de Britse regering pas een verzoek bij de Europese Unie in om zich terug te trekken. Daarna volgen onderhandelingen over de voorwaarden waaronder Groot-Brittannië mag vertrekken en waaronder men in de toekomst zal samenwerken. Deze onderhandelingen mogen twee jaar duren.
Wordt er binnen die termijn een overeenkomst bereikt, dan kan Groot-Brittannië eerder vertrekken. Lukt het beide partijen niet overeenstemming te bereiken over de voorwaarden, dan kunnen ze deze periode verlengen. De Europese regels blijven gedurende deze periode overigens van kracht.
Wat gebeurt er na het referendum als men voor een Brexit stemt? (Via Bruegel)
Geen miljarden naar Europa
Het Verenigd Koninkrijk levert na Duitsland, Frankrijk en Italië de vierde grootste bijdrage aan de EU. In 2014 leverde het land netto een bijdrage van £13 miljard van het totale EU budget van £118,9 miljard. Dat is omgerekend een half procent van het bbp van Groot-Brittannië. Van dat bedrag krijgt het land overigens ongeveer £4 miljard weer terug via Europese subsidies, voornamelijk voor de landbouwsector.
Stapt het land uit de Europese Unie, dan houdt het land daar een directe besparing van een paar miljard per jaar aan over. Of dat genoeg is om de indirecte kosten van het verlies van EU lidmaatschap de lange termijn op te vangen, dat is nog de vraag…
Handelsverdragen
De grootste aderlating voor het Verenigd Koninkrijk is dat ze met heel veel landen opnieuw moet onderhandelen, want de handelsverdragen die het land via de EU heeft met 52 verschillende landen zullen dan niet meer van toepassing zijn. Ook profiteert het land dan niet meer van de handelsverdragen die in de toekomst kunnen voortkomen uit de onderhandelingen die de EU nog voert met 72 verschillende landen.
Vertrekt het Verenigd Koninkrijk uit de EU, dan moet ze zelf de onderhandelingen gaan voeren met de EU en met 124 andere landen (Huettl en Merler, 2016). En die onderhandelingen kunnen soms erg lang duren, zo blijkt uit wetenschappelijk onderzoek. Gemiddeld duurt het 28 maanden tussen het begin van de onderhandelingen en het ondertekenen van een handelsverdrag (Moser en Rose, 2012).
De EU is momenteel bezig met een belangrijk en omstreden handelsverdrag met de Verenigde Staten, onderhandelingen die al in 2013 begonnen zijn. Gesprekken die zijn opgestart met Canada (2009), Japan (2012) en India (2007) lopen nog steeds. Voor het Britse bedrijfsleven kan het vertrek uit de Europese Unie dus grote gevolgen hebben.
EU burgerschap
De Britse bevolking is na een vertrek uit de Europese Unie ook geen EU-burger meer. Dat is een bepaalde status die ook via verschillende Europese verdragen is vastgelegd. Welke rechten burgers hier precies aan kunnen ontlenen weten we niet, maar dat zou het voor Britten lastiger kunnen maken toegang te krijgen tot publieke instellingen in EU landen.
Welke rechten EU-burgers krijgen in het Verenigd Koninkrijk en Britse staatsburgers in de Europese Unie, dat zijn onderwerpen die aan de onderhandelingstafel besproken worden bij een Brexit.
Welke gevolgen heeft een Brexit?
