Eigenlijk weten we het allemaal! Als de laatste beer ineens een stier wordt, dan kan de markt nog maar één kant op en dat is omlaag. Misschien is dat het wat er op dit moment gaande is. Er is al zoveel optimisme geprijsd in financiële waarden dat die wel in waarde moeten dalen als er redenen voor zorgen om de hoek komen kijken. Het kan zomaar dat huidige ontwikkelingen zorgen voor meer hoofdpijn en meer zorgen op de financiële markten.
Vooral de oplaaiende strijd en ruzie tussen de oude en nieuwe supermacht kan reden zijn voor heel veel zorgen. Het IMF was daar onlangs nog zeer duidelijk over. Het goede nieuws van het IMF was dat de wereldeconomie ook in 2019 met meer dan 3% blijft groeien, maar dat de risico’s door de groeiende politieke onzekerheid wel aan het toenemen zijn. Het fonds wijst daarbij op het inmiddels bekende rijtje: groeiende geopolitieke spanningen al dan niet dankzij de handelsoorlog, economische problemen in de opkomende markten en oplopende olieprijzen. Het lijstje is beslist niet uitputtend. Denk bijvoorbeeld aan de groeiende kans dat inflatie weer de kop opsteekt of dat Europa haar monetaire beleid uiteindelijk moet gaan normaliseren.
Stress neemt toe
Voor sommige opkomende markten als Turkije en Argentinië geldt nu al dat als gevolg van het moeilijker worden van de financiële omstandigheden de economische stress al fors aan het toenemen is. Dat kan alleen maar meer worden als de risico-aversie in de welvarende landen gaat toenemen. Dat heeft dan een kapitaalvlucht uit opkomende markten tot gevolg wat weer de internationale stabiliteit aantast.
Groeiende internationale instabiliteit is niet alleen heel vervelend voor opkomende markten, maar ook voor landen met een zeer grote financiële sector. Dat althans leert het Global Financial Stability Report. De schuld van huishoudens, non-financial bedrijven en overheden is nu opgelopen tot een totale waarde van $167 biljoen. Dat is 250% van het geaggregeerde bruto binnenlands product. In 2008 was dat nog 210%. Als de rente gaat stijgen dan komen veel schuldenaren in de problemen.
Ondertussen blijven prijzen van assets gewoon hoog. De zogeheten Shiller P/E (K/W) staat op het hoogste niveau in 137 jaar. Alleen in 1929 en aan het einde van de jaren negentig van de vorige eeuw stond deze koers/winst verhouding hoger. Er hoeft niet veel te gebeuren of er kunnen ernstige ongelukken gebeuren. Wie weet was de recente onrust daar wel een voorbode van!
Financiële kwetsbaarheid neemt toe (Bron: Financial Times)
Wereldeconomie blijft kwetsbaar
De wereldeconomie en zeker het financieel bestel ogen kwetsbaar. Hoe fragiel ze in werkelijkheid zijn, weten we niet totdat ze echt getest worden. De belangrijkste factor voor de kwetsbaarheid is politiek van aard. Een zeer ongewenste erfenis van de crisis is wereldwijd de schijnbaar niet te stoppen opmars van populisten en nationalisten. Daardoor neemt internationaal de onzekerheid toe.
Wat te denken van het onvoorspelbare optreden van president Trump. Met zijn kritiek op de renteverhoging door de Fed overtrad hij elke ongeschreven regel, zijn aanvallen op de Wereldhandelsorganisatie (WHO) wekken de nodige onrust bij overheden en instituties, om nog maar te zwijgen over zijn felle handelsoorlog met China. Een nieuwe Koude Oorlog dreigt. Maar China is van een heel ander kaliber dan de voormalige Sovjet-Unie. Het land telt heel veel inwoners, heeft een goed gestructureerde economie en is veel dynamischer dan de Russische van toen. Bovendien is China van heel groot belang voor de wereldeconomie.
Al deze ongunstige ontwikkelingen doen het ergste vrezen in geval van een nieuwe crisis. Zullen landen en regio’s dan net zo goed samenwerken als in de rampjaren 2008/09 of zal de wereldeconomie dan wel in elkaar klappen? Het zijn gevaarlijke tijden, maar de waarschuwingen van het IMF dreigen genegeerd te worden, met alle grote risico’s van dien. Het is een illusie te veronderstellen dat de economie rustig blijft voort groeien als dit alles dreigt te gebeuren!
Cor Wijtvliet
Bron: Financial Times
Deze bijdrage is afkomstig van www.corwijtvliet.nl
Tot slot:
- Hebt u opmerkingen en/of vragen? Mail ze gerust aan: [email protected]
- Of via mijn twitteraccount: @wijtvliet
- Voor meer door mij geschreven artikelen bezoekt u mijn website: www.corwijtvliet.nl
- Of bezoek www.Beurshalte.nl
- Ontvangt u het Cor Wijtvliet Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!
Vindt u deze columns van Cor Wijtvliet interessant, dan kunt voor €25 per jaar donateur worden van het CorWijtvlietJournaal. Ook kunt u een geheel vrijwillige bijdrage overmaken naar NL14RABO0156073676, ten name van Wijtvliet Research.
Donateurs krijgen niet alleen zonder vertraging het CorWijtvlietJournaal in hun mailbox, maar kunnen ook rekenen op een wekelijkse extra nieuwsbrief met vijf beleggingstips van Cor Wijtvliet. Neem voor meer informatie contact op met Cor Wijtvliet via het hierboven genoemde mailadres.
