De ECB heeft deze week opnieuw een pleidooi gehouden voor de introductie van Eurobonds. De vice-president van de centrale bank, Luis de Guindos, sprak tijdens een conferentie met de Europese Commissie over de noodzaak van een nieuw ‘risicovrije’ financieel instrument dat beleggers kunnen aanhouden als alternatief voor staatsobligaties van landen. Het voorstel is omstreden, omdat de noordelijke landen van de muntunie vrezen voor een transferunie.
Als Europese landen gezamenlijk staatsobligaties uitschrijven zijn ze minder kwetsbaar voor de grillen van de financiële markten. Problemen zoals tijdens de Europese schuldencrisis van een aantal jaar geleden zouden dan minder snel voorkomen. Omdat landen gezamenlijk garant staan voor de schulden zullen beleggers niet meer massaal schuldpapier van minder kredietwaardige landen in de verkoop doen. Zo kan voorkomen worden dat een land als Griekenland haar toegang tot de kapitaalmarkt verliest.
Tekort aan veilig schuldpapier
Sinds het uitbreken van de financiële crisis is er een structureel tekort aan veilig schuldpapier. Dat is een probleem, omdat staatsleningen met een triple A kredietstatus als onderpand gebruikt worden voor financiële transacties. Voor de crisis was er een groter aanbod van hoogwaardig schuldpapier, omdat meer landen toen een hoge kredietstatus hadden. Ook werden herverpakte hypotheekleningen tot het uitbreken van de kredietcrisis nog als veilig onderpand gezien.
De lancering van Eurobonds kan het tekort aan ‘veilig’ onderpand verlichten en beleggers een liquide instrument geven om vermogen in te parkeren. Volgens ECB bestuurslid Benoit Coeuré kunnen gezamenlijke obligaties ook de monetaire unie en de internationale rol van de euro versterken. Toch heeft een dergelijk besluit ingrijpende gevolgen. Gezamenlijk schulden uitgeven betekent namelijk ook dat landen samen verantwoordelijkheid dragen voor een degelijk fiscaal beleid.
De introductie van Eurobonds zal dus gepaard moeten gaan met meer Europees toezicht op het begrotingsbeleid van landen. Ervaringen uit het verleden zijn weinig hoopgevend, want onder het Stabiliteits- en Groeipact hielden verschillende grote landen zich ook al niet aan de begrotingsregels. Ook probeerde Italië zich vorig jaar te onttrekken aan de Europese begrotingsregels. Zo lang er geen garantie is dat landen zich allemaal aan de regels houden blijft het risico van een transferunie bestaan.
Eurobonds
Volgens de vicepresident van de ECB moet er een open discussie plaatsvinden over Eurobonds. Hij zei daar het volgende over.
“We zouden niet bang moeten zijn voor een open discussie over de noodzaak van een Europese veilige obligatie. Mits goed ontworpen kan een dergelijke Europese obligatie een referentiepunt worden voor investeerders in de Europese kapitaalmarkt. Daarmee verminder je het risico van een kapitaalvlucht tussen nationale staatsobligaties binnen de Eurozone. Ook verminder je het risico op de bankbalansen.”
De ECB krijgt er volgende maand met Philip Lane een nieuwe voorstander van Eurobonds bij. Hij zal Peter Praet opvolgen als hoofdeconoom van de centrale bank. Lane heeft vorig jaar al een opzetje gemaakt over hoe een dergelijke lening eruit kan zien.
Eerder deze maand hield ook Vítor Constâncio, voormalig vice-president van de Europese Centrale Bank, een pleidooi voor gezamenlijke uitgifte van schuldpapier. Zie ook dit artikel voor meer informatie.
Dit artikel verscheen eerder op Goudstandaard
