Moody's ziet de verslechterende economische omstandigheden, mogelijke nieuwe garanties en kapitaalinjecties voor het Franse bankwezen, als ook de bijdrage aan het Europese noodfonds (EFSF) als aanleiding om de Franse kredietwaardigheid opnieuw te beoordelen. Moody's benadrukt dat Frankrijk haar triple A status behoudt vanwege de kracht van de Franse economie, een robuuste institutionele infrastructuur en een financieel krachtige overheid. Tegelijkertijd stelt Moody's dat de onzekerheden in Europa aanleiding zijn om Frankrijk door te lichten.
Moody's wijst op de risico's in het Franse bankwezen die de Franse overheid kunnen noodzaken om over te gaan tot nieuwe kapitaalinjecties. Daaaast speelt voor Moody's ook de mogelijkheid mee dat de bijdrage voor Europese probleemlanden omhoog moet en dat als gevolg hiervan de Franse overheid nog meer garanties moet afgeven. Gezien de blootstelling bij Franse banken aan Griekse schulden kan het niet uitgesloten worden dat Frankrijk opnieuw haar banken moet gaan steunen. De Franse minister van Financiën Francois Fillon liet echter afgelopen vrijdag weten dat Franse banken zelfstandig in staat zijn om hun kapitaalbuffers te vergroten. Een week eerder nog meldde de Franse krant Le Figaro dat Frankrijk achter de schermen heeft gewerkt aan een noodplan om Franse banken te steunen.
Bron: BBC
Nu het EFSF in alle eurolanden is geratificeerd maar onvoldoende groot is, loopt Frankrijk het risico uiteindelijk nog meer financiële verplichtingen op haar balans te moeten nemen. De Franse staatsgarantie aan het EFSF is na het akkoord over de tweede Griekse bailout van juli verhoogt van bijna €90 miljard naar ruim €158 miljard (zie pagina 27 van herziene EFSF verdrag). Wanneer dit bedrag nogmaals verhoogd wordt dan is de kans aanzienlijk dat de Franse kredietwaardigheid afgewaardeerd wordt. Indien Frankrijk de aller veiligste kredietwaardering verliest dan komt ook het Europese noodfonds op losse schroeven te staan. Immers, Duitsland en de overgebleven landen met een triple A rating waaronder Nederland zouden de Franse garanties dan op zich moeten nemen om het noodfonds te financieren. Samenvattend, zonder Frankrijk, geen EFSF. De Franse triple A status is dus van cruciaal belang voor het Europese noodfonds.
Bron: Institute for Research in Economic and Fiscal Issues
De Franse staatsschuld, momenteel zo'n 83% van het BBP, bedraagt ruim €1.600 miljard (Eurostat, pdf) en is – zoals op bovenstaande grafieken is weergegeven – de afgelopen 30 jaar door aanhoudende begrotingstekorten alsmaar toegenomen. Een van de oorzaken is dat pensioenuitkeringen in Frankrijk voor ruim 85% door de overheid betaald worden. De pensioenuitkeringen kosten de Franse belastingbetaler jaarlijks zo'n €260 miljard en dat is ruim 13% van het bruto binnenlands product (BBP). Ondanks de pensioenhervormingen van vorig jaar is het de vraag hoelang deze relatief hoge uitgaven houdbaar zijn.
Naast de hoge uitgaven voor de sociale zekerheid is met name de vertragende economische groei aanleiding voor zorgen. In het tweede kwartaal is de groei stilgevallen en moest recent ook de groeiverwachting voor volgend jaar naar beneden bijgesteld worden. Door die tegenvallende groei moet Frankrijk harder bezuinigen om het begrotingstekort terug te dringen. De regering van president Sarkozy heeft al laten weten die bezuinigingen door te zullen voeren, maar die kunnen ertoe leiden dat de economie juist krimpt te meer de Franse economie voor ruim 56% uit overheidsuitgaven bestaat (Eurostat; pag. 5). Gezien deze Franse cijfers kan de aankondiging van Moody's om de Franse kredietwaardigheid te onderzoeken niet als een complete verrassing komen. De financiële markten reageerden desalniettemin gespannen, met name vanwege de consequenties van een Franse afwaardering voor het Europese noodfonds.
