Nieuws uit de Nederlandse media
Draghi reist niet af naar Jackson Hole
ECB-president Mario Draghi zal niet verschijnen op de jaarlijkse conferentie van centrale bankiers in het Amerikaanse Jackson Hole, omdat hij het te druk heeft met de Europese agenda. Volgens de ECB zal er ook geen ander lid van het dagelijks bestuur afreizen naar de conferentie die ieder jaar door de centrale bank van Kansas City wordt georganiseerd. Vanaf 2008 was de vorige ECB-president, Jean-Claude Trichet, wel steeds aanwezig. Op de agenda van de ECB staat onder meer het rentebsluit, dat volgende week donderdag bekend zal worden gemaakt. In aanloop daar naartoe zal Draghi op maandag plaatsnemen in het Europees Parlement voor een dialoog met de commissie voor economische en monetaire zaken van het Parlement, zo schrijft het FD.
Verder buigt de ECB haar hoofd over de noodzaak tot interventie om de Europese schuldencrisis te bezweren. De ECB kan daarbij volgens Draghi onconventionele middelen inzetten, indien de financiële markten ‘verdeeld’ raken of beïnvloed worden door ‘irrationele angsten’. Dat verklaarde de ECB-president in de Duitse krant Die Zeit. Daar wordt meteen aan toegevoegd dat de ECB binnen haar mandaat zal blijven opereren. Het activeren van het opkoopprogramma voor staatsobligaties van bijvoorbeeld Spanje en Italië kan de schuldenlast drukken, maar dit moet niet tot gevolg hebben dat deze landen hun hervormingsplannen in een lager tempo gaan uitvoeren. Ook wil de ECB voorkomen dat de inflatie in deze landen te snel gaat stijgen, waardoor voorzichtigheid gewenst is.
De ECB zal naar verwachting op 6 september haar beleidsprogramma presenteren, na de beleidsvergadering.
De Jager voorziet ‘stevige maanden’ eurozone
Jan Kaas de Jager verklaarde in een interview met NU.nl dat september en oktober twee ‘stevige maanden’ zullen worden voor de eurozone. In deze periode worden er namelijk een aantal belangrijke beslissingen genomen die de stabiliteit en eenheid binnen de muntunie moeten bewaren. NU.nl schijft:
”In september wordt het ’trojka’-rapport verwacht, over de voortgang van de bezuinigingen in Griekenland. Tegen die tijd wordt eveneens duidelijk hoeveel geld Spanje nodig heeft om de financiële sector er weer bovenop te helpen.
Bovendien wordt aan de invoering van het Europees bankentoezicht gewerkt. Als dit toezicht effectief en bewezen is, wordt het op termijn ook mogelijk dat banken direct van kapitaal worden voorzien via het Europese noodfonds.”
De Jager is de afgelopen twee jaar scpetischer gewoden ten aanzien van uitspraken van Griekse politici. Hij wil graag duidelijkheid hebben over wat er wel en niet is gebeurd om de Griekse begroting weer op orde te krijgen. De Jager verklaarde verder dat er alles aan gedaan zal worden om te voorkomen dat het misgaat (red: eventuele ‘Grexit’), maar dat er desondanks wel voorbereidingen worden getroffen voor ‘meerdere scenarios’. Voor het hele interview verwijzen we naar NU.nl.
- De Jager voorziet ‘stevige maanden’ eurozone (NU.nl)
- ‘Aanpak eurocrisis verloopt democratisch’ (NU.nl)
Italië kan goedkoop lenen voor korte termijn, maar Monti maakt zich zorgen
Volgens Mario Monti, de premier van Italië, kan de hoge rente op Italiaanse staatsobligaties ook negatieve gevolgen hebben voor Duitsland. Monti, die voorheen werkzaam was als adviseur voor de zakenbank Goldman Sachs, stelt dat de vlucht richting Duitse staatsobligaties de rente zo ver omlaag gedrukt heeft dat er in Duitsland het gevaar dreigt van een hogere inflatie. Door de lage obligatierente wordt het interessanter om te beleggen in Duits vastgoed, waardoor de huizenprijzen volgens Monti sneller kunnen stijgen. Deze hypothese legde Mario Monti uit in de Italiaanse zakenkrant Il Sole 24 Ore.
“De onbalans is ook een risico voor landen die lijken te profiteren”, zei Monti over de grote renteverschillen in de eurozone. “Het zorgt voor een inflatierisico in Duitsland. Ik niet dat dit overeenkomt met de wensen van de Europese Centrale Bank of die van Duitsland.”
Ondertussen heeft Italië geen problemen om geld op te halen voor de korte termijn. Zo werd woensdag een staatslening van €9 miljard met een looptijd van een halfjaar in de markt gezet tegen 1,59%. Dat is aanzienlijk lager dan de 2,45% die de Italiaanse overheid eind juli moest betalen bij een soortgelijke obligatieveiling. Destijds stond de 10-jaar rente van zowel Italië als Spanje op recordhoogte. Donderdag haalt Italië geld op met nieuwe obligaties die een looptijd hebben van 5 en 10 jaar. Volgens data van Bloomberg worden deze schuldpapieren momenteel op de secundaire markt verhandeld voor respectievelijk 4,78% en 5,81% rente. Op 24 juli piekte de rente op 10-jaars leningen naar het hoogste punt sinds begin dit jaar, namelijk 6,6%.
Zwakke vraag noopt Fiat tot productiestop
Er is meer economisch nieuws uit Italië, namelijk van autofabrikant Fiat. Die zal in de herfst de autofabriek in Pomigliano, waar de Fiat Panda wordt gemaakt, twee weken stil leggen. Dit zou nodig zijn vanwege de aanhoudend zwakke vraag naar auto’s en vijf jaar van dalende autoverkopen in Europa. De werknemers van deze fabriek zullen tijdelijk ontslag krijgen voor de week van 24 t/m 28 september en 1 t/m 5 oktober. Vakbonden vrezen dat de problemen daarmee niet opgelost zijn en dat de fabriek mogelijk nieuwe investeringen gaat uitstellen of zelfs zal overgaan tot sluiting. RTL-Z weet te melden dat het Amerikaanse Chrysler, dat al enige tijd eigendom is van Fiat, winstgevend is. In Europa zou Fiat, net als vele concurrenten, momenteel verlies lijden.
- Zwakke vraag noopt Fiat tot productiestop (RTL-Z)
Hans de Geus geeft potentiele huizenkopers advies
Neem even drie minuten de tijd om onderstaande video te kijken en leg deze voor aan iedereen die van plan is om een huis te kopen. Hans de Geus laat zien dat de vastgoedbubbel in Nederland nog maar een klein beetje is leeggelopen en dat er (waarschijnlijk) nog een lange weg te gaan is naar meer betaalbare woningen. Goed nieuws voor huizenkopers, slecht nieuws voor wie de laatste jaren een huis gekocht heeft. De betaalbaarheid van huizen in Nederland is (hoe paradoxaal het misschien ook klinkt) afgenomen door de toename van de hypotheekschulden. We hebben hier overigens al vaker op gewezen, maar deze korte video maakt het ook inzichtelijk voor iedereen die financieel minder goed onderlegd is.
Politici nemen CPB-modellen veel te letterlijk
Volgens econoom Aoud Boot worden de doorrekeningen van het Centraal Planbureau op de verkeerde manier gebruikt door politici. In een radioprogramma van BNR zei Boot dat de uitkomsten van de doorrekening door het CPB vaak te letterlijk worden genomen. Zo kan het consumentenvertrouwen bijvoorbeeld omslaan, met als gevolg dat de uitkomsten van de modellen weer compleet anders worden. Daar zouden politici volgens de econoom van de UvA te weinig rekening mee houden.
Aoud Boot zou slechte herinneringen hebben overgehouden aan de debatten voorafgaand aan de vorige verkiezingen, waarom politici elkaar probeerden af te troeven met CPB voorspellingen tot het jaar 2040. Gisteren plaatste ik in de Dagelijkse kost het interview van Chris Martenson met Keith Fitz-Gerald, waarin ook wordt gewezen op de tekortkomingen van lineaire modellen. De economie is te weerbarstig en er zijn veel verschillende factoren die de toekomstige economische groei kunnen beinvloeden. Extee schokken kunnen ook de Nederlandse economie ontregelen, zoals de val van de Amerikaanse zakenbank Lehman Brothers liet zien. Op dit soort schokken kunnen modellen niet anticiperen, waardoor de voorspellingen uiteindelijk ver naast de realiteit kunnen liggen.
Volgens Aoud Boot maken we eigenlijk dezelfde fout waarmee we in de huidige economische crisis verzeild zijn geraakt. ”Er zijn allerlei financiële spelers geweest die hun modellen letterlijk namen terwijl het een hulpmodel is bij besluitvorming.” De politiek mag er volgens Boot niet van uit gaan dat de uitkomsten van de CPB-berekeningen uiteindelijk dicht bij de waarheid zullen liggen.
- Boot: politici nemen CPB-modellen veel te letterlijk (BNR)
‘Bankia lijdt €4 miljard verlies’
De noodlijdende Spaanse bank Bankia heeft in de eerste helft van dit jaar waarschijnlijk een verlies van €4 miljard geleden, zo bericht persbureau Reuters op basis van niet nader gespecificeerde bronnen. Deze bank werd in mei genationaliseerd, omdat de bank niet meer genoeg geld kon aantrekken en veel moest afschrijven op slechte leningen. Bankia zit, net als veel andere Spaanse banken, vol met hypotheekleningen. Door de daling van de huizenprijzen en de stijgende werkloosheid is de kans groot dat niet al het geld dat de banken hebben uitgeleend ook weer terugbetaald zal worden. De bank vroeg in mei op een kapitaalinjectie van €19 miljard, waaa de Spaanse regering zich genoodzaakt zag om €100 miljard aan Europese steun te accepteren om de bankensector overeind te kunnen houden.
Naast Bankia zullen ook andere Spaanse banken waarschijnlijk moeten afboeken op hun bezittingen, want NU.nl schrijft dat er naar schatting voor €184 miljard aan slechte leningen in de bankensector van het land zitten. Vrijdag komt Bankia met de halfjaarcijfers op de proppen en weten we hoe groot het verlies werkelijk was. De problemen in Spanje zijn nog lang niet voorbij…
- ‘Bankia lijdt 4 miljard euro verlies’ (NU.nl)
In ander nieuws
- Thieme (PvdD) zoekt alteatief voor de euro (BNR)
- Boele Staal: bankenpleidooi Samsom achterhaald (BNR)
- Telegraaf koopt verlieslatend Metro (FD)
- Sjofele bijstandsollicitant moeilijk aan te pakken (FD)
- Wekelijkse hypotheekaanvragen VS dalen (Beurs.nl)
- GroenLinks wil langzaam lucht uit banken laten lopen (NU.nl)
Nieuws uit buitenlandse media
FOFOA: Four!
Eigenlijk plaats ik hem veel te laat, maar de artikelen van FOFOA zijn altijd wel het lezen waard. Ik volg dit blog pas een jaar of twee en ik heb nog lang niet alle artikelen gelezen, maar het heeft me ontzettend veel geholpen om op een andere manier naar geld, goud en de wereldeconomie te kijken. Voor wie nog niet bekend is met dit blog is het nieuwste artikel ‘Four!’ dat vorige week al geplaatst is een mooie inleiding, omdat de schrijver hierin uitlegt hoe hij in de afgelopen vier jaar kennis heeft gemaakt met het werk van de anonieme schrijvers ANOTHER, FOA en ARISTOTLE op het forum van USAGold. Die schreven in 1998 over de crisis die aanstaande was, toen de goudprijs op de bodem lag. Ik zal opnieuw benadrukken dat ik nog maar een fractie van dit werk heb gelezen, maar dat ik daar al erg veel nieuwe inzichten door heb gekregen.
- FOFOA: Four! (FOFOA)
Amerikaanse staatsschuld passeert de $16 biljoen
De Amerikaanse overheid veilde deze week $35 miljard aan 2-jaars staatsobligaties, waardoor de officiele staatsschuld de grens van $16 biljoen gepasseerd is. In augustus vorig jaar werd het schuldenplafond na veel getouwtrek tussen de Republikeinen en Democraten eindelijk verhoogd, met als gevolg dat op 16 november vorig jaar de grens van $15 biljoen doorbroken kon worden. Deze mijlpaal ligt volgens Zero Hegde slechts 286 dagen achter ons, wat wil zeggen dat de Amerikaanse overheid dagelijks gemiddeld $3,5 miljard meer heeft uitgegeven dan er binnenkwam. Op een bevolking van ongeveer $320 miljoen inwoners betekent dat een lening van ongeveer $300 per inwoner per maand. Hoe failliet kan een land zijn?
Gelukkig voor Amerika koopt het buitenland nog steeds voldoende staatsobligaties en was de Federal Reserve de afgelopen jaren gewillig met het opkopen van staatsobligaties om de rente omlaag te drukken. De website van de Federal Reserve laat zien dat de balans vorig jaar nog snel groeide, maar dat Beanke het dit jaar wat rustiger aan doet met de steunaankopen. Zero Hedge rekende uit dat de staatsschuld van de VS in het huidige tempo zal groeien tot:
- $17 biljoen op 10 juni 2013
- $18 biljoen op 23 maart 2014
- $19 biljoen op 3 januari 2015
- $20 biljoen op 16 oktober 2015
Balanstotaal van de Federal Reserve over de afgelopen vijf jaar (Bron: FED)
Obama maakte begin 2009 al de belofte om het begrotingstekort te halveren gedurende zijn eerste termijn
- $16.OOO.OOO.OOO.OOOBAMA! (Zero Hedge)
‘Verwacht volgend jaar geen banengroei in de VS’
De CEO van de NYSE, Duncan Niederauer, maakte in een interview met Fox Business News duidelijk dat de vooruitzichten voor de Amerikaanse arbeidsmarkt ook volgend jaar slecht zullen zijn. Hij baseert zich op een enquete die de NYSE onlangs onder grote en kleine bedrijven, waaruit naar voren kwam dat twee derde van de kleinere bedrijven geen plannen heeft om nieuwe banen toe te voegen en mogelijk zelfs banen zal schrappen. Het negatieve sentiment is volgens de enquete vooral toe te schrijven aan het feit dat kleine bedrijven in het huidige economische klimaat meer moeite hebben om kapitaal aan te trekken. Daaaast zou er nog steeds onzekerheid zijn over de hoeveelheid belastingen die bedrijven volgend jaar moeten gaan betalen, waardoor ze terughoudend zijn met investeringen.
Infographic: De staat van de Autralische huizenmarkt
In Australie wordt een heuse vastgoedbubbel opgeblazen. In onderstaande infographic op Debtconsolidation.com wordt de data van de Australische huizenmarkt over 2011 vergeleken met die van 2006. Hieruit is op te maken dat Australiers een steeds groter gedeelte van hun inkomen kwijt zijn aan hypotheeklasten en aan huren en dat de kosten van het wonen veel sneller zijn gestegen dan de gemiddelde inkomens.
- State of the Australian property market (Debtconsolidation)
Meer wanbetalingen op leningen aan Chinese bedrijven
Nog een teken dat de Chinese economie aan het vertragen is: er zijn steeds meer betalingsproblemen met bedrijfskredieten. De Franse bank Societe Generale deed onderzoek naar de Chiense leenmarkt en kwam tot de ontdekking dat het aantal ‘non-performing-loans’ (NPL) aan het toenemen is. Als gevolg van de groeivertraging elders in de wereld kampen veel Chinese bedrijven met overcapaciteit, die niet productief aan te wenden is. De leningen die gemaakt zijn voor deze investeringen zijn door de tegenvallende omzet- en winstcijfers soms niet meer op te brengen, met als gevolg dat er steeds meer bedrijven in de problemen komen. De winstgevendheid zou vooral bij de hoogovens, smelterijen, chemische installaties en mijnbouwbedrijven verslechterd zijn.
Volgens de Chinese ‘Banking Regulatory Commission’ is het totaal aan ‘slechte leningen’ aan zwakkere bedrijven in het tweede kwartaal gegroeid tot 456,4 miljard yuan (ongeveer €45 miljard), een toename van 4,2% ten opzichte van een kwartaal eerder en 11,9% ten opzichte van het derde kwartaal vorig jaar. Societe Generale maakt zich overigens nog geen zorgen voor een acute bankencrisis, omdat de bank er rekening mee houdt dat de overheid er alles aan zal doen om een dergelijke crisis te voorkomen.
Japan had eerder ook al te maken met een stijging van het aantal slecht presterende leningen (NPL’s). De ratio piekte daar pas in het jaar 2002, toen de economie en het banksysteem al behoorlijk verzwakt waren. Japan is dat probleem nog steeds niet helemaal teboven gekomen, getuige de jarenlange deflatie en de zwakke economische groei.
Chinese banken zien aantal slechte leningen toenemen als gevolg van wereldwijde groeivertraging (Grafieken via Zero Hedge)
- China’s ‘Non-Performing Loan’ Nightmare (Zero Hedge)
Amerikaanse economie na correctie voor inflatie en bevolkingsgroei al tien jaar vlak?
Op het blog Financial Armageddon verschenen een aantal grafieken die een ander licht laten schijnen op de toestand van de Amerikaanse economie. Door de officiele publicaties van het Amerikaanse bureau voor de statistiek te corrigeren voor inflatie en de bevolkingsgroei zien de Amerikaanse economie er opeens veel zwakker uit. De blauwe stippellijn geeft de cijfers weer die het Census Bureau publiceert, de rode lijn corrigeert voor de inflatie die er sinds 2002 geweest is.
Persoonlijk inkomen (boven) en de winkelverkopen (onder)
Netto waarde bezittingen van huishoudens (boven) en Amerikaanse BBP (onder)
Amerikaanse staten hebben gezamenlijk voor meer dan $4 biljoen aan schuld
Bovenop de $16 biljoen aan Amerikaanse staatsschuld is er ook nog veel schuld op het niveau van de vijftig staten. Uit een nieuw rapport zou blijken dat de schuldenberg op dit niveau een omvang kent van $4,19 biljoen. Die schuld bestaat uit obligatieleningen, maar ook uit pensioenverplichtingen die nog niet gedekt zijn en tekorten op de huidige begroting. Met $617,6 miljard heeft de staat Califoie de hoogste schuld, meer dan dubbel zoveel als de nummer twee op de lijst. De nummer twee is New York, die volgens onderzoeksbureau State Budget Solutions een schuld van $300,1 miljard heeft. Andere staten die een aanzienlijke bijdrage leveren aan het totaal van $4,17 biljoen zijn Texas, New Jersey en Illinios, die respectievelijk $287, $282,4 en $271,1 miljard in het krijgt staan. De staat Vermont heeft de financien het best op orde, want deze staat heeft een schuld van slechts $5,85 mijard.
In tegenstelling tot de Amerikaanse overheid lukt het de staten overwegend wel om de begroting op orde te krijgen, want vorig jaar was de totale schuld van alle vijftig staten bij elkaar nog iets hoger, namelijk $4,24 biljoen.
- U.S. states’ debt tops $4 trillion-report (Reuters)
Tot slot
In de delta van de Mekong rivier in het zuiden van Vietnam is een vissoort ontdekt waarvan het mannetje het geslachtsdeel aan zijn hoofd heeft. Daarmee grijpt de vis vast en kan het haar bevruchten. Deze merkwaardige vissoort was al bekend bij de lokale bewoners, maar is nog nooit wetenschappelijk beschreven. Het onderzoek naar deze vis, de Phallostethus cuulong, werd uitgevoerd door universiteit van de stad Can Tho.
Het geslachtsdeel van de Phallostethus cuulong hangt aan zijn keel
