De ECB zou bereid zijn meer Italiaanse staatsobligaties op te kopen als de uitkomst van het referendum op 4 december voor grote onrust zorgt, zo schrijft Reuters op basis van verschillende bronnen bij de centrale bank. De afgelopen maanden is de rente op staatsleningen van Italië veel harder gestegen dan die van Duitsland, omdat beleggers vrezen dat het mislukken van het referendum meer onzekerheid met zich mee zal brengen over de positie van Italië binnen de Europese Unie en de eurozone.
De Italiaanse premier Matteo Renzi zal opstappen als het referendum over constitutionele hervormingen op een nee uitdraait. Als dat gebeurt zouden er nieuwe verkiezingen kunnen komen, waar de 5-sterren beweging van Beppe Grillo als winnaar uit zal kunnen komen. Als we de peilingen mogen geloven zal de meerderheid van de Italianen aanstaande zondag tegen het referendum stemmen en zal de 5-sterren beweging bij nieuwe verkiezingen de grootste partij worden.
#Italy risk spread over Germany plunges as #ECB indicates will be a buyer in case of post-vote 'turmoil', spreads narrow, safety net. pic.twitter.com/XzAWGZ1opE
— Holger Zschaepitz (@Schuldensuehner) November 29, 2016
Staatsobligaties opkopen
Om de onrust op de financiële markten te bezweren zou de ECB voor een korte periode van enkele weken meer Italiaanse staatsobligaties kunnen opkopen dan nu het geval is. Maar het is niet mogelijk structurele steun te geven aan Italië, omdat het stimuleringsprogramma van €80 miljard volgens een bepaalde verdeelsleutel werkt.
De Italiaanse staatsschuld is in verhouding tot andere landen in de Eurozone bijzonder hoog, namelijk meer dan 130% van het bbp. Toen de rente in 2012 een record van 7% bereikte besloot de ECB niet langer toe te kijken. Draghi verkondigde die zomer dat hij alles zou doen om de euro te redden, waardoor de rente weer begon te dalen.
De rente op een Italiaanse staatslening met een looptijd van 10 jaar steeg de afgelopen dagen tot 2%, het hoogste niveau in een jaar tijd. Vergeleken met het dieptepunt in augustus is de rente zelfs bijna verdubbeld.
Italiaanse rente op 10-jaars lening loopt sterk op (Bron: Bloomberg)
Mag de ECB dit wel doen?
Analisten van JP Morgan betwijfelen of de ECB werkelijk zal ingrijpen, zo schrijft Zero Hedge. Het stimuleringsprogramma van €80 miljard per maand is uitsluitend bedoeld om de inflatie aan te jagen en niet om specifiek te interveniëren in bepaalde landen. Daarvoor zou de ECB een ander stimuleringsprogramma moeten inzetten, zoals de Outright Monetary Transactions (OMT). Ook is het niet de taak van de centrale bank om de politieke problemen in lidstaten te verzachten, zeker niet als die problemen door politici zelf veroorzaakt zijn.
Het opkopen van meer Italiaanse staatsobligaties dan onder de huidige afspraken zou volgens JP Morgan goedkeuring vereisen van de Raad van Bestuur van de ECB. Het is volgens JP Morgan ondenkbaar dat de ECB tot actie zou overgaan zonder deze goedkeuring en zonder dat dat door de ECB zelf gecommuniceerd wordt. Een officiële verklaring van de centrale bank is tot op heden ook uitgebleven.
