De ECB begon in juni met het opkopen van bedrijfsobligaties en heeft volgens de laatste berichten al €16 miljard aan schuldpapier uit de markt gehaald. Normaal gesproken kopen de centrale banken in de Eurozone deze schuldpapieren op via de obligatiemarkt, maar er zijn nu al twee gevallen bekend waarbij de centrale bank rechtstreeks geld aan bedrijven heeft uitgeleend.
Volgens de Wall Street Journal heeft de Spaanse centrale bank in opdracht van de ECB een lening van €500 miljoen aan het Spaanse oliebedrijf Repsol en een lening van €200 miljoen aan het Spaanse energiebedrijf Iberdrola verstrekt. Zakenbank Morgan Stanley maakte het mogelijk dat deze twee bedrijven hun obligaties rechtstreeks konden plaatsen bij de centrale bank.
Directe financiering
Normaal gesproken moet een bedrijf een uitgebreid prospectus opstellen, voordat ze een obligatie kan aanbieden op de obligatiemarkt. Daarbij is het ook nog eens onzeker of het volledige bedrag opgehaald kan worden. Is de rentevergoeding te laag of zijn de andere voorwaarden van de lening minder gunstig, dan is er een kans dat er minder geld opgehaald wordt dan de bedoeling was.
Een private plaatsing zoals voor deze twee Spaanse bedrijven werkt dan veel eenvoudiger, omdat dan op voorhand al bekend wie het schuldpapier gaat kopen en tegen welke voorwaarden dat gebeurt. Er hoeft in dat geval geen uitgebreid prospectus geschreven te worden, wat betekent dat het bedrijf veel sneller over het geld kan beschikken.
“In dergelijke gevallen is er vaak geen prospectus, er is geen transparantie en er is geen persbericht. Het wordt allemaal discreet uitgevoerd”, zo verklaarde Apostolos Gkoutzinis, hoofd van de afdeling Europese kapitaalmarkt van advocatenkantoor Shearman & Sterling LLP tegenover de Wall Street Journal.
ECB verstoort de markt
Het monetaire beleid van de ECB is op een hellend vlak terechtgekomen. Was de centrale bank tot twee jaar geleden nog fel tegenstander van het opkopen van obligaties, nu doet ze dat in een duizelingwekkend tempo van €80 miljard per maand. Dat zijn overwegend staatsobligaties, maar sinds kort dus ook obligaties die zijn uitgegeven door circa 150 grote Europese bedrijven, zoals Siemens, Volkswagen, Mercedes, Allianz, Shell, Total, Lufthansa, Telekom Italia, Danone en L’Oreal.
Door het opkopen van bedrijfsobligaties verstoort de centrale bank de vrije markt, voor zover die nog bestaat. Het zijn namelijk alleen hele grote bedrijven die in aanmerking komen voor het opkoopprogramma van de ECB. Ook kan de ECB nu bepalen welke sectoren en welke bedrijven binnen een bepaalde sector wel voor een krediet in aanmerking komen en welke niet. In een kapitalistisch systeem worden deze zaken aan de private markt overgelaten.
Door rechtstreeks geld uit te lenen aan het Europese bedrijfsleven komt de ECB weer een stapje dichter bij helikoptergeld. En dat is volgens voormalig ECB bestuurslid Otmar Issing het failliet van het monetaire beleid. Als het zo doorgaat is het slechts een kwestie van tijd voordat de centrale bank aan iedereen geld gaat uitdelen…
ECB leent rechtstreeks geld uit aan bedrijven
