Dit jaar moet het jaar worden van het definitieve herstel van de VS. Het is geen sterk, laat staan een imponerend herstel en het zal nog lang duren voordat de schade van de crisis definitief overwonnen is. Als dat trouwens al zal gebeuren. Maar het kan altijd erger en slechter. Europa is daar in 2015 misschien wel het beste voorbeeld in de wereld van. Ook dit jaar komt de economie amper of niet van zijn plaats. In de meeste lidstaten van de eurozone is het bruto nationaal inkomen per hoofd van de bevolking nog altijd kleiner dan in 2008. In de wat meer sombere scenario’s zal de economie niet meer herstellen in dit decennium. Dat betekent, dat de bewoners van dit continent nog jaren op tegenslag en stagnatie moeten rekenen, waarvoor vaak op persoonlijk en privéniveau een zeer hoge prijs betaald wordt en nog zal worden betaald.
Het is een moeilijk verteerbare conclusie, maar dit deel van de wereld mag een groot deel van de economische ellende op eigen conto schrijven. Natuurlijk, de Amerikanen staken in 2008 de vlam in de pan, maar in de jaren daarna was het Europees onvermogen om adequaat op te treden schrikbarend groot. Veel is er sinds 2008 misgegaan, om te beginnen met de euro. Die munt was ooit bedoeld om te verenigen, maar heeft alleen maar voor een steeds groeiende verdeeldheid gezorgd. Die interne verdeeldheid heeft veel gekost en blijft dat doen. Maar vooral arrogantie heeft een allesbepalende rol gespeeld bij het voortduren van de crisis. Jaar in, jaar uit voorspellen beleidsmakers dat de crisis voorbij is, maar even zovele malen moeten ze hun ongelijk toegeven.
Toch verandert er niets. Beleidsmakers blijven zweren bij structurele hervormingen. Die gaan gepaard met eindeloze bezuinigingen, welke op de korte termijn ten koste van de groei gaan ,maar 
zullen er op termijn voor zorgen dat Europa sterker uit de crisis komt. Na zeven jaar crisis begint dit op een soort bezweringsritueel te lijken. Nog maar pas geleden gaf Klaas Knot, president van de Nederlandsche Bank, toe, dat er eigenlijk helemaal geen zekerheid was, dat dit beleid van hervormen en bezuinigen effect gaat sorteren. Ondanks de extreem lange duur van de crisis en het uitblijven van noemenswaardige resultaten, zag hij geen reden om het beleid bij te stellen. Wat heet arrogantie!
Europese crisis raakt democratie
Het drama in Europa begint buiten het domein van de economie te treden en lijkt nu te gaan knagen aan het geloof in de democratie. Zeker in de landen die het zwaarst getroffen zijn, worden regeringen weggestemd, maar verandert het beleid niet. De dictaten uit Brussel, Frankfurt en Berlijn wegen zwaarder dan de stem van het volk. Die arrogante houding van opnieuw de beleidsmakers opent de deur voor extreme protestpartijen, waarvan het vaak onduidelijk is hoe het democratisch gehalte is. Wat dat betreft kan Griekenland een testcase worden. De crisis heeft op een onvoorstelbare manier huisgehouden onder de bevolking. Het ziet er naar uit, dat op 25 januari het linkse Syriza als winnaar uit de bus zal komen. Het is echter allerminst zeker, dat deze partij dan ook daadwerkelijk kan gaan regeren. De tegenkrachten in Berlijn en Brussel hebben zich al gebundeld.
Dat dit een onduldbare inmenging is in binnenlandse aangelegenheden schijnt niet tot de technocraten en politici door te dringen! Dit mogelijk toppunt van politieke arrogantie moet vroeger of later vreselijke consequenties uitlokken. Maar voorlopig is Europa blind voor het eigen falen en verhaalt men het eigen ongelijk op een steeds ongelukkigere bevolking. Hoe lang kan en zal dit doorgaan, voordat beleidsmakers bij zinnen komen en een einde maken aan hun dwaasheid?
Cor Wijtvliet
Bron: Joseph E. Stiglitz, Europe’s lapse of reason. Project-syndicate, January 8 2015
Over Cor Wijtvliet: Als econoom studeerde Wijtvliet af op economische geschiedenis en kent hij als geen ander de valkuilen en mogelijkheden van crises. Wijtvliet werkte tot de vorige crisis van 2008 als onderzoeker, analist en vermogensstrateeg voor banken en instellingen zoals het Nederlands Instituut voor het Bank- en Effectenbedrijf (NIBE), Centraal Bureau voor de Statistiek, KBW-Wesselius, Friesland Bank Securities en Van Lanschot Bankiers. Die wereld laat hij in 2009 achter zich en vestigt zich succesvol als onafhankelijk analist. Hij schrijft in 2009 onthullende commentaren en vileine columns en wordt regelmatig gevraagd zijn doortastende kijk op geld- en beleggingszaken te geven in de Nederlandse media. Zo was Dr. Wijtvliets opinie onder andere te zien, te horen en te lezen in RTLZ, Business Nieuws Radio (BNR) en Het Financieele Dagblad (FD).
Meer informatie:
- Opmerkingen en vragen kunt u richten aan: [email protected]
- Bezoek ook de website van Cor Wijtvliet en lees meer door hem geschreven artikelen
- U kunt Cor Wijtvliet boeken voor een inspirerende spreekbeurt. Laat u verrassen!
- Ontvangt u het Journaal niet rechtstreeks? Abonneert u zich dan hier!
- Volg Cor Wijtvliet op twitter: @wijtvliet
