Ongeveer een maand geleden schreven we op Marketupdate over het gedachtespinsel van het IMF voor een mogelijke heffing op spaargeld. In de Fiscale Monitor van het IMF stond op pagina 49 een klein stukje over de mogelijkheid van een spaardersheffing om de schuldenlast te verlichten. De wereld was even te klein, gezien alle reacties onder ons artikel. Ook door andere media werd deze mogelijke spaardersheffing overgenomen. Hoe durft het IMF de rekening voor de crisis bij de spaarzame burger neer te leggen?
Hoe moeten we die spaardersheffing wegen? Was het inderdaad niet meer of minder dan een gedachtespinsel? Zit er een strategie achter (onrust stoken in Europa…)? Of is het echt iets waar we rekening mee moeten houden?
De beruchte passage over de heffing op spaargeld uit het rapport van het IMF
Storm in een glas water?
Dinsdag kwam het IMF eindelijk met een persbericht naar buiten. Daarin schrijft Mr. Sanjeev Gupta van de afdeling fiscale zaken dat de betreffende passage in het rapport niet gezien moet worden als een voorstel van het IMF. In het IMF rapport wordt ook gewaarschuwd voor de negatieve effecten van een spaardersheffing, zo stelt Gupta. “In het rapport geven we geen aanbeveling voor een spaardersheffing”.
Het IMF weerlegt de heffing op spaartegoeden, maar daarmee blijven een aantal vragen onbeantwoord. Deutsche Wirtschafts Nachrichten publiceerde vandaag een interessant artikel over dit onderwerp, waar we graag het licht op willen schijnen.
Spaardersheffing past binnen de context…
Zo wijst Deutsche Wirtschafts Nachrichten erop dat de betreffende passage uit het IMF rapport niet op zichzelf staat. Het staat in een context van een uitvoerig rapport over verandering van de belastingstructuur, naast een aantal andere voorstellen voor hervorming. Ook keert het onderwerp vermogensheffing terug in de Executive Summary van het rapport, al wordt het daar wat breder omschreven. We hebben deze passage voor u vertaald:
“Er lijkt in veel geavanceerde economieën nog ruimte te bestaan om meer inkomsten op te halen bij de top van de inkomstendistributie (waardoor deze in sommige gevallen een aanzienlijk gedeelte van de lasten zullen dragen), mocht dat wenselijk zijn. En er is in veel geavanceerde economieën een goede reden om substantieel meer geld op te halen met vermogensbelastingen (hoewel dit het beste gedaan kan worden als de financiële markten veerkrachtig zijn).
In de basis levert een belasting op vermogen veel geld op tegen relatief lage uitvoeringskosten. De resultaten uit het verleden zijn niet bepaald bemoedigend, maar dat kan veranderen als het algemene belang groter wordt en er meer internationale samenwerking is die ervoor zorgt dat de mogelijkheden om de belasting te ontduiken afnemen.”
Uit deze passage valt af te leiden dat er nog steeds wordt nagedacht over manieren om meer belasting te heffen op vermogen. Het is ook in harmonie met de richting waarin Europa en de VS bewegen, namelijk van de collectieve bail-out constructie naar de nieuwe bail-in aanpak. Cyprus was een goede testcase, want daar werden de spaarders en obligatiehouders ook aangeslagen om de verliezen van banken op te vangen. Een algemene heffing op spaartegoeden om de staatsschulden wat omlaag te brengen lijkt daar een overtreffende trap van te zijn die we niet op voorhand moeten uitsluiten.
Financiële repressie?
Tijdens het laatste G20 topoverleg werd er ook gesproken over het terugdringen van de belastingontduiking. Ook dat past binnen het grotere plaatje van financiële repressie. Alles lijkt vandaag de dag geoorloofd om hoge staatsschuld van landen geloofwaardig te houden.
Volgens Deutsche Wirtschafts Nachrichten is het ook bijzonder dat het gedachtespinsel van het IMF speciaal werd toegespitst op Europa. Waarom niet op andere werelddelen? Hebben de Amerikanen niet hetzelfde schuldenprobleem als de Europeanen? Hieruit kan men concluderen dat het voorstel concreter is dan slechts een gedachtespinsel. Volgens de Duitse site is de aanpak van het IMF misschien wel te vergelijken met wat Jean-Claude Juncker in 1999 zei:
“We nemen een beslissing, laten een proefballonnetje los en kijken daarna wat er gebeurt. Als er geen opstand komt, omdat de meeste mensen geen idee hebben wat er gaande is, dan gaan we door. Stap voor stap, totdat er geen weg meer terug is.”
