Centrale banken hebben sinds het begin van de kredietcrisis veel liquiditeit in de markt gebracht om een deflatoire depressie te voorkomen. De volgende grafiek van Merk Investments laat de ontwikkeling van het balanstotaal van acht verschillende centrale banken zien sinds augustus 2008. Sindsdien is de balans van de Federal Reserve bijna vier keer zo groot geworden en is ook de balans van de Bank of England ruim drie keer zo groot geworden. In beide gevallen groeide het balanstotaal door ongekende monetaire stimulering.
Ook de centrale bank van Zwitserland zag haar balanstotaal door de jaren heen fors toenemen, wat voor een groot deel te wijten valt aan het verdedigen van de wisselkoers met de euro. In 2011 maakte de Swiss National Bank bekend dat de Zwitserse frank niet verder mocht appreciëren dan 1,20 frank tegenover de euro. In de praktijk betekende het dat de centrale bank grote hoeveelheden francs ‘bij moest drukken’ om deze vervolgens in te wisselen voor andere valuta. Toen in 2012 de Europese schuldencrisis uitbrak en de euro verzwakte moest de centrale bank van Zwitserland opnieuw de geldkraan aanzetten om de waarde van haar eigen munt te onderdrukken.
Op gepaste afstand volgt de Bank of Japan, dat pas later begonnen is met monetaire stimulering. Haar balanstotaal is nu 150% groter dan in augustus 2008 en dat zal in de toekomst alleen maar verder toenemen. Afgelopen week kondigde de centrale bank een verdere uitbreiding van haar QE-programma aan, waardoor er nog meer schuldpapier op de balans komt te staan. De ECB lijkt een uitzondering te zijn in de grafiek, wat haar balanstotaal is sinds het begin van 2013 alleen maar gedaald. Dat komt door de afwikkeling van het LTRO programma en door de lagere waardering van de goudvoorraad van het Eurosysteem. Internationaal wordt de druk op de Europese centrale bank opgevoerd om ook de geldkraan open te zetten en daar is de centrale bank onder leiding van Draghi voor gezwicht. Naar verwachting zal de ECB de komende jaren voor honderden miljarden euro’s aan schuldpapier uit de markt halen en op haar eigen balans parkeren.
Lees ook:
- Analyse: Hoe werkt QE?
- FOMC: Federal Reserve stopt met QE
- ECB start aankoop obligaties
- Bank of Japan verrast met nog groter stimuleringsprogramma
Balanstotaal centrale banken sinds augustus 2008 (Bron: Merk Investments)
