De extreem lage rente stelt vermogensbeheerders voor een grote uitdaging. Obligaties leveren steeds minder rendement op, terwijl de aandelenkoersen de afgelopen jaren al behoorlijk gestegen zijn. Wie geld op een spaarrekening parkeert ontvangt vandaag de dag niet veel meer dan één procent rente. Met een klein beetje inflatie ga je er op termijn dus op achteruit! De opties zijn beperkt, maar vermogensbeheerder Ivan Moen van Optimix ziet juist nu kansen om te beleggen in goud. Hij verlaagde de weging van aandelen in zijn beleggingsportefeuille ten gunste van goud.
Een opvallende stap, want onze ervaring leert dat veel vermogensbeheerders zeer terughoudend of zelfs totaal niet geïnteresseerd zijn in goud. Het kopen van goud wordt vaak afgedaan als een speculatieve grondstofbelegging. Het levert immers geen cashflow op en is daardoor lastiger te waarderen dan aandelen of obligaties. Wat zijn de argumenten van Ivan Moen om goud te kopen? En welke rol speelt het edelmetaal volgens hem in een beleggingsportefeuille? We stelden hem een aantal vragen…
In een publicatie van het Financieel Dagblad zegt u dat goud door het stimuleringsprogramma van de ECB weer interessant is geworden. Kunt u toelichten waarom?
“Goud heeft een negatieve correlatie met de reële rente. Door het stimuleringsprogramma van de ECB is de verwachting dat de rente nog wat verder zal dalen en dat de inflatieverwachting op termijn zal toenemen. Daardoor wordt de reële rente nog verder omlaag gedrukt en dat maakt het interessanter om goud te kopen. Daar komt bij dat het stimuleringsprogramma een drukkend effect heeft op de waarde van de euro. Ook dat maakt goud aantrekkelijker”
Uit de historie van Optimix blijkt dat jullie inspelen op trends. Denk aan de introductie van het Pessimix fonds in 1988, het technologiefonds in 1997 en een defensief income preservation fonds in 2002. Kan het besluit om nu goud te kopen ook gezien worden als het inspelen op een trend of is het een meer fundamenteel onderdeel van jullie beleggingsstrategie?
“Het besluit om goud te kopen was geen strategische maar een tactische zet. Door de aankondiging van het stimuleringsprogramma door de ECB werd het interessant om in goud te gaan, maar we blijven de ontwikkeling van de inflatie en de reële rente op de voet volgen. Deze indicatoren zijn, samen met het beleid van centrale banken, leidend in ons besluit om de positie in goud aan te houden of te verkopen”
Optimix heeft al eerder een positie gehad in goud, maar die werd in 2013 weer verkocht. Waarom?
“We hebben tussen 2008 en 2013 een positie in goud gehad vanwege het stimuleringsprogramma van de Federal Reserve. Door het stimuleringsprogramma daalde de reële rente, waardoor het interessant werd om goud aan te houden. Begin 2013 stond de goudkoers op ongeveer $1.600 per troy ounce en was de Amerikaanse rente aan het uitbodemen, terwijl de inflatieverwachtingen beperkt bleven. Dat was voor ons een signaal om uit goud te stappen. We hebben toen met een mooie winst kunnen verkopen.”
Hoeveel procent van de portefeuille heeft Optimix momenteel in goud belegd?
“Dat verschilt per klant van minimaal 0% tot maximaal 10%, maar gemiddeld zal het nu ongeveer 4% zijn van het door ons beheerde vermogen.”
Wat is uw verwachting van de goudprijs voor de komende jaren? En waar zal de prijs de komende tijd voornamelijk door beïnvloedt worden?
“Ik geef geen koersdoelen voor goud. Het is heel moeilijk om in te schatten waar de prijs naar toe zal gaan. Feit is dat goud het enige is wat centrale banken niet bij kunnen drukken. Bij een groeiende geldhoeveelheid en een oplopende inflatie is het dus interessant wat goud te hebben. Factoren die we goed in de gaten houden zijn de ontwikkeling van de reële rente, de inflatie en de inflatieverwachting en het beleid van centrale banken. Dat bepaalt voor ons hoe lang het aantrekkelijk blijft in goud te zitten.”
Goud behaalde het beste rendement in tijden van negatieve reële rente
Onder vermogensbeheerders is men zeer terughoudend met het beleggen in goud. Herkent u dat? En zo ja, wat kan daar volgens u de reden van zijn? En is die terughoudendheid volgens u gerechtvaardigd?
“Veel vermogensbeheerder zijn inderdaad zeer terughoudend of hebben gewoon weinig interesse om te beleggen in goud. Enerzijds kan ik dat wel begrijpen, omdat goud nog steeds wordt gezien als een niet conventionele belegging. Ten onrechte, want goud is naar mijn mening te belangrijk om volledig links te laten liggen. Goud heeft in de portefeuille namelijk een verzekeringswaarde en een spreidingswaarde. Door de negatieve correlatie met andere beleggingen kan goud soms zeer interessant zijn.”
U zegt dat goud een verzekeringswaarde heeft. Maar is het dan niet verstandiger om die verzekering permanent in je portefeuille op te nemen?
“Juist niet. Een positie in goud biedt bescherming van de portefeuille in onzekere tijden, maar als het economisch beter gaat is het vooral kostbaar en weinig zinvol om een positie in goud aan te houden. Daarom beleggen we alleen in goud in onzekere tijden.”
Zou u het vermogende klanten aanbevelen om een vast percentage van hun vermogen om te zetten in fysiek goud? En hoeveel zou dat in het ideale geval moeten zijn?
“Dat besluit moet iedereen voor zichzelf maken, maar ik zou niet adviseren meer dan tien procent van een beleggingsportefeuille in goud te stoppen. Stel je voor dat je een verkeerde inschatting maakt ten aanzien van de ontwikkeling van de reële rente en dat de waarde van een belegging in goud keldert. Het beste uitgangspunt is daarom om spreiding toe te passen en niet te zwaar in te zetten op één soort belegging. Wil je goud kopen, dan is een weging van rond de 5 tot 10 procent een verstandig uitgangspunt.”
In welke vorm kopen jullie goud? Zijn het aandelen in goud-ETF’s of kopen jullie fysiek goud in opslag? En waarom die keuze?
“We hebben een positie genomen in een fonds dat gedekt is door fysiek goud, bijvoorbeeld PHAU. We hebben er niet voor gekozen zelf goudstaven aan te kopen en in een kluis op te slaan omdat we daar geen ervaring mee hebben. Ook is het voor ons gemakkelijker om deze positie weer te verkopen. Het is zeer liquide.”
Beleggen jullie naast goud ook in andere edelmetalen?
“We beleggen naast goud ook in zilver, platina en palladium. Deze edelmetalen bewegen doorgaans in dezelfde richting als goud en zijn momenteel extra interessant door de daling van de olieprijs. We verwachten dat de lage olieprijs een impuls zal geven aan de economie en dat daardoor ook de vraag naar auto’s zal aantrekken. Dat kan de vraag naar palladium en platina stimuleren, omdat deze metalen gebruikt worden voor katalysatoren van auto’s.”
Is het door de extreem lage rente niet aantrekkelijk om in aandelen te zitten? Dat levert tenminste dividend op. Een vlucht naar aandelen kan ook een koerswinst opleveren. Waarom dan toch de keuze om minder aandelen en meer goud in de portefeuille op te nemen?
“We hebben onze weging in aandelen weliswaar verlaagd van 60 naar 50 procent, maar dat is nog steeds een groot deel van onze portefeuille. Ik ben het ook volledig eens met de stellingname dat aandelen – met name dividendaandelen – door de extreem lage rente nog steeds aantrekkelijk zijn, maar dat neemt niet weg dat het goed is wat spreiding toe te passen en in te blijven spelen op kansen in de markt. Zo hebben we naast een positie in goud ook obligaties in Deense kronen gekocht. Dat hebben we gedaan vlak nadat de Zwitserse centrale bank de munt losliet van de euro. Ook heeft Optimix een positie in de Noorse kroon opgenomen door staatsleningen van Noorwegen te kopen.”
Over aandelen gesproken, hoe kijkt u naar goudmijnaandelen?
“Ik zie goudmijnaandelen als een soort leverage op goud. Bij een stijging van de goudprijs kunnen goudmijnen een beter rendement halen, maar als de goudprijs daalt gaan aandelen van goudmijnen doorgaans harder onderuit. Het is een meer speculatieve manier om in goud te beleggen. Er kleven ook meer risico’s aan goudmijnaandelen dan aan fysiek goud.”
De rente is mede dankzij het handelen van centrale banken extreem laag geworden. Voorziet u in de toekomst een verdere daling van de rente? Welke gevolgen heeft de lage rente voor een vermogensbeheerder als Optimix?
“Ik vind het heel moeilijk daar iets over te zeggen. Mijn verwachting is dat de rente in Europa de komende tijd richtingloos blijft. In de Verenigde Staten kan de rente dit jaar nog iets dalen, om vervolgens weer te stijgen en het jaar op een hoger niveau af te sluiten. Wat opvalt is dat de volatiliteit op de obligatiemarkt is toegenomen. De rente op bijvoorbeeld Duitse staatsleningen fluctueert nu veel sterker dan een aantal jaar geleden. Dat heeft volgens mij te maken met het feit dat banken vandaag de dag minder obligaties verhandelen en dat de liquiditeit van dit soort veilige obligaties daardoor is afgenomen.”
Welke ontwikkelingen / indicatoren houdt u in de gaten om het juiste moment te bepalen om goud bij te kopen of juist te verkopen?
“Zoals gezegd kijken we naar de ontwikkeling van de reële rente, de inflatieverwachting en naar het handelen van centrale banken. Wordt er meer monetaire stimulering toegepast, dan heeft dat een positief effect op de goudprijs. Stijgt de reële rente, dan is dat een reden om uit goud te stappen. Het totale vermogen belegd in goud is zo klein in verhouding tot het totale vermogen dat rond gaat in de financiële markten dat een kleine toestroom richting goud al snel voor een prijsstijging kan zorgen. Ik verwacht de komende tijd echter niet meer volatiliteit in goud dan in de afgelopen jaren. Wel zullen er dagen zijn dat de prijs flink omhoog gaat door bepaalde gebeurtenissen.”
Over Ivan Moen
Ivan Moen is 18 jaar actief in de investment management sector, met name in de institutionele markt. Voorheen werkte Ivan voor Banque Artesia, Rabobank en 8 jaar voor ABP. Bij ABP was Ivan verantwoordelijk voor de omvangrijke tactische allocatie portefeuille. Sinds 2008 werkt Ivan bij Optimix. Als hoofd beleggingen geeft hij leiding aan de beleggingsafdeling en geeft hij dagelijks leiding aan het beleggingsteam. Voor meer informatie verwijzen we naar zijn Linkedin en naar de website van Optimix.
Over Optimix
Optimix Vermogensbeheer is één van de grootste zelfstandige vermogensbeheerders van Nederland en telt momenteel 35 werknemers. Optimix Vermogensbeheer NV is een partnership. Alle aandelen van ons bedrijf zijn in handen van de partners en medewerkers. Doordat al onze medewerkers aandeelhouder zijn of kunnen worden, zijn wij in staat talentvolle professionals aan te trekken en langdurig aan ons te binden. Opeenvolgende wisselingen van contactpersonen zijn bij Optimix niet aan de orde. Integriteit, kwaliteit en persoonlijke aandacht zijn kernwaarden van onze bedrijfscultuur.
Optimix Vermogensbeheer heeft zich over de afgelopen 30 jaar ontwikkeld tot een gespecialiseerde vermogensbeheerder met nog steeds een geheel eigen signatuur. Een signatuur nog steeds gebaseerd op uitgesproken keuzes op het gebied van asset allocatie en waar alle medewerkers op dezelfde manier beleggen als hun cliënten. Optimix beheert op dit moment ongeveer twee miljard euro aan vermogensbeheermandaten en beleggingsfondsen.
