Het gaat niet zo goed met de Japanse economie. Het land gaat gebukt onder hoge schuldenlast en heeft daar nog steeds geen oplossing voor gevonden. Monetaire en fiscale stimulering blijkt geen structurele verbetering op te leveren, terwijl de centrale bank steeds gekkere sprongen maakt om de economie te ondersteunen. We hebben vier zorgwekkende trends van de afgelopen jaren op een rij gezet…
1. Vlucht in staatsobligaties
De rente op Japanse staatsobligaties met een looptijd van dertig jaar is de afgelopen maanden spectaculair gedaald. Kreeg je begin dit jaar nog 1,2% rendement op deze langlopende lening, nu is dat niet veel meer dan 0,2%. Beleggers vluchten in staatsobligaties, omdat die nog steeds de status van veilige haven hebben. Maar hoeveel staatsobligaties kunnen beleggers nog kopen, nu ook de Bank of Japan de spreekwoordelijke geldpers laat draaien?
Eerder deze maand schreef Bloomberg dat er bijna geen handel is meer is de langlopende staatsobligaties, omdat niemand zijn stukken nog wil verkopen. Op een bepaalde dag was er zelfs helemaal geen handel in de Japanse staatsobligaties van dertig jaar. Geen wonder dat we dan de volgende grafiek zien…
I've seen this chart of the 30-year Japanese bond yield before, but it's still stunning… pic.twitter.com/it5SqpMkt8
— Robin Wigglesworth (@RobinWigg) April 22, 2016
2. Bank of Japan bezit meer dan helft van alle ETF’s
De Japanse centrale bank heeft alle registers opengezet om deflatie te voorkomen. De afgelopen jaren heeft de Bank of Japan stelselmatig staatsobligaties en aandelen opgekocht, in een poging de economie te stimuleren. Het resultaat van dit alles is dat de centrale bank op dit moment niet alleen de grootste bezitter is van de staatsschuld, maar ook van alle ETF’s in Japan. In 2010 begon de Bank of Japan aandelen te kopen via zogeheten exchange traded funds, met als resultaat dat meer dan de helft van al deze ETF’s inmiddels op haar balans staat. Hoe gezond is de economie nog als de centrale bank de prijzen ondersteunt door de helft van de aandelen op te kopen?
Bank of Japan bezit helft van alle ETF’s (Bron: Bloomberg)
3. Japanners vluchten in contant geld
Eerder dit jaar schreven we over de run op kluisjes en contant geld. De invoering van negatieve rente door de Bank of Japan was voor veel spaarders reden om geld van de bank te halen en in de vorm van bankbiljetten in de kluis te stoppen. Dit is funest voor de banken, omdat spaargeld het onderpand is waarop zij geld mogen uitlenen. En als spaargeld begint te schuiven kunnen ook de banken in de problemen komen. De vlucht naar contant geld is ook de reden dat de Bank of Japan meer bankbiljetten moet bijdrukken.
Meer vraag naar grote bankbiljetten en kluisjes in Japan
4. Handelsbalans
Sinds de aankondiging van nieuwe monetaire stimulering in december 2012 zakte de waarde van de Japanse yen ten opzichte van de Amerikaanse dollar met meer dan 40%. Je zou verwachten dat de Japanse economie hier een exportvoordeel uit zou halen, maar het tegenovergestelde gebeurde. Het voordeel van de exportpositie werd teniet gedaan door hoge importkosten voor olie en gas. Deze kosten zijn het afgelopen jaar enorm gedaald, wat een gunstig effect heeft gehad op de betalingsbalans van Japan. Maar of het land van de rijzende zon ooit weer de sterke exporteconomie van weleer wordt, dat is nog maar de vraag met concurrentie uit andere Aziatische landen zoals Zuid-Korea. Een land met een eigen centrale bank een een structureel handelstekort is een kandidaat voor hyperinflatie.
“If you’re running a trade deficit and your government can (and will) print, then you are a candidate for hyperinflation.” – FOFOA
Japan is niet langer een exporteconomie (Bron: Tradingeconomics)
