De financiële markten zijn steeds gevoeliger geworden voor schokken, zo schrijft het Financieel Dagblad. Vooral op de obligatiemarkten neemt de spanning zichtbaar toe door het opdrogen van liquiditeit. Er is zo weinig handel in het schuldpapier dat het minste of geringste nieuws een grote impact kan hebben op de koersen. Zelfs zonder enig richtinggevend nieuws kunnen de koersen sterk omhoog of omlaag bewegen. Dat laatste gebeurde afgelopen week, want de rente op Duitse 10-jaars leningen steeg in een week tijd van ongeveer 0,5 naar bijna 0,9 procent. Ook de Nederlandse rente schoot zonder enig richtinggevend nieuws omhoog van iets meer dan 0,7 procent naar 1,05 procent.
Het zijn de grootste koersschommelingen op de obligatiemarkt in jaren, zonder dat er een duidelijke aanleiding voor te vinden was. Vermogensbeheerders, met name de grote institutionele beleggers, maken zich steeds meer zorgen over de onvoorspelbaarheid van de obligatiekoersen. “Ik maak me zorgen over de potentiële schade als iedereen tegelijk naar de uitgang wil”, zo verklaarde Thijs Aaten van APG Asset Management tegenover het FD. Hij vergelijkt de situatie op de obligatiemarkt met een afgeladen stadion. “Als er paniek uitbreekt worden er mensen onder de voet gelopen.”
Duitse 10-jaars rente
Strengere regels
Volgens het FD is het opdrogen van liquiditeit het gevolg van strengere regels voor banken ten aanzien van de kapitaalbuffers. Voorheen waren ze bereid het schuldpapier van een verkopende partij tijdelijk op de balans te zetten als er niet meteen een koper voor te vinden was. Dat zorgde voor een betere beschikbaarheid en minder prijsschommelingen van het schuldpapier. Door nieuwe regels moeten banken veel meer kapitaal aanhouden om het koersrisico van obligaties op te vangen, waardoor ze in veel gevallen ervan afzien als ‘market maker’ op te treden.
Ook de ECB houdt de bewegingen op de obligatiemarkt scherp in de gaten, al is het maar omdat ze zelf voor tientallen miljarden per maand aan staatsleningen uit de markt haalt. Draghi zei vorige week tijdens de maandelijkse persconferentie dat de grote schommelingen in de obligatierente het gevolg zijn van een gebrek aan liquiditeit. Of het stimuleringsprogramma van de ECB voor extra liquiditeit zorgt valt moeilijk aan te tonen. Het is aannemelijk dat – zo lang de centrale bank maandelijks voor tientallen miljarden euro’s uit de markt haalt – er een neerwaartse druk is op de rente. Maar daarmee zijn korte en hevige koersschommelingen zoals die van afgelopen week niet uit te sluiten.
