De rente op staatsobligaties is in sommige landen zo ver gedaald, dat overheden geld toe krijgen op nieuwe leningen. Op 11 juli werd ook de rente op sommige Nederlandse staatsobligaties voor het eerst even negatief.
De rente op Nederlandse staatsobligaties met een looptijd van tien jaar is op 11 juli even onder de 0% terecht gekomen. Dat was voor het eerst sinds er in 1517 een begin werd gemaakt met het bijhouden van de prijsontwikkeling van dit soort leningen.
De Nederlandse obligatiemarkt is niet de enige die in zekere zin op zijn kop staat. Onder meer in Duitsland en Japan ligt de rente op een groot deel van de staatsobligaties eveneens onder het nulpunt. Wereldwijd staat er voor meer dan € 11.000 miljard aan leningen uit met een negatieve rente.
Pensioenfondsen en verzekeraars
Het lijkt vreemd dat iemand een lening wil verstrekken waarbij geld wordt toegelegd in plaats van dat er elk jaar wat rente wordt bijgeschreven. Veel instellingen zoals pensioenfondsen en verzekeraars hebben echter geen keuze. Deze organisaties zijn verplicht om een groot deel van de beleggingen aan te houden in veilige obligaties – ongeacht de hoogte van de rentevergoeding die ze ontvangen.
Daar komt bij, dat de Europese Centrale Bank als onderdeel van een programma om de economische groei te stimuleren sinds maart 2015 voor ruim € 1.000 miljard aan voornamelijk staatsobligaties heeft ingekocht. Ten slotte zijn er ook partijen die liever met een deel van het vermogen obligaties kopen met een negatieve rente dan dat ze investeren in aandelen of andere meer risicovolle beleggingen. Door de toenemende vraag stijgen de prijzen van staatsobligaties uit Nederland en van veel andere landen.
Flinke prijsstijging
Die prijsstijging heeft twee kanten. Aan de ene kant boeken partijen zoals pensioenfondsen en verzekeraars die obligaties kopen en ze tot de aflossingsdatum vast te houden, een negatief rendement. Aan de andere kant ontstaan juist kansen voor beleggers die actief kunnen in- en uitstappen.
“Wie begin dit jaar bijvoorbeeld Duitse staatsobligaties met een looptijd van dertig jaar had gekocht, kan die nu met een winst van meer dan 25% verkopen”, vertelt Kommer van Trigt, beheerder van het Robeco Global Return Bond Fund.
Beweging van de rente telt
“Rendementen van staatsobligaties worden op de korte termijn voornamelijk gedreven door bewegingen van de rente en minder door het renteniveau zelf”, legt Van Trigt uit waarom het Robeco Global Return Bond Fund ondanks de dalende rente sinds eind 2015 een rendement haalde van ruim 4%.
Hij waagt zich overigens niet aan een voorspelling hoe lang of ver de rente onder het nulpunt daalt: “Een aantal jaar geleden had niemand gedacht dat de korte officiële rente negatief kon worden. Inmiddels is dat al in verschillende Europese landen en Japan het geval. Telkens weer blijken dingen mogelijk waarvan experts voorspelden dat ze niet konden gebeuren.”
Door: Robeco
Belangrijke informatie: Robeco Institutional Asset Management B.V. heeft een vergunning als beheerder van ICBE’s en ABI’s van de Autoriteit Financiële Markten te Amsterdam.
