Duitsland maakt momenteel bezwaar tegen de grote hoeveelheid staatsobligaties op de balansen van Europese banken. Staatsobligaties worden tot op de dag van vandaag aangemerkt als risicovrij kapitaal (Economen noemen dit de risicovrije rentevoet, hét fundament onder vrijwel elke economische theorie), waarvoor banken geen enkele buffer hoeven aan te houden. Maar de laatste jaren beginnen steeds meer mensen zich te realiseren dat ook staatsobligaties geen absolute zekerheid bieden.
Ook Duitsland ziet dat gevaar en wil dat er een einde komt aan de ‘onschendbare’ status van staatsobligaties. Ze wordt daarin gesteund door Nederland en door instanties als de Bank for International Settlements (BIS) en de Europese Bankautoriteit (EBA).
Tijdens de Europese schuldencrisis moest in alle haast een nieuw noodfonds opgezet worden om te voorkomen dat landen als Griekenland, Italie, Spanje en Portugal afgesloten zouden worden van de kapitaalmarkt. Door (nood)ingrijpen van de Europese centrale bank werd de situatie weer enigszins onder controle gebracht, maar nu slaat de balans weer door naar de andere kant….
Obligatiebubbel
Ruim €1.500 miljard aan staatsobligaties in de Eurozone leveren vandaag de dag een negatief rendement op. Dat betekent dat je als belegger geld bij moet leggen om het overgewaardeerde (mijn persoonlijke mening) schuldpapier te kopen. In plaats van risicovrij rendement kunnen we dus beter spreken van een rendementsvrij risico!
Als de rente in de toekomst weer gaat stijgen betekent dat grote verliezen voor iedereen die veel staatsobligaties in de boeken heeft staan. Dat zijn dus de banken (u dus), maar ook onze pensioenfondsen (ook u) en de verzekeraars…
Geen rendement
Een veel gehoord (terecht) argument in het verleden tegen het kopen van goud is dat het geen rente of dividend oplevert. Maar nu veel staatsobligaties ook geen rendement meer opleveren, kunnen we dit argument naar de prullenbak verwijzen. Waarom zou u als belegger nog voor staatsobligaties kiezen, als u tegen dezelfde kosten ook bijvoorbeeld fysiek goud kunt bezitten?
Het wordt tijd dat we grondig nadenken over het fundament onder ons financiële systeem. Zijn staatsobligaties daar echt het meest geschikt voor? Of zijn er alternatieven? De geschiedenis leert ons dat overheden met enige regelmaat hun schuldverplichting niet nakomen, een politiek risico dat u in ieder geval niet loopt als u kiest voor fysiek goud.
Sander Noordhof
Deze column van Sander Noordhof verscheen afgelopen vrijdag in de nieuwsbrief van Goudstandaard.
