De Spaanse vice-premier Soraya Saenz de Santamaria verklaarde vorige week dat de Spaanse economie dit jaar zal krimpen met 1,7% als gevolg van de drastische bezuinigingsmaatregelen die de overheid zal doorvoeren. Deze verwachting komt overeen met die van het IMF, maar was pessimistischer dan de prognose van de eigen centrale bank en die van Europese Commissie. De Spaanse economie leunde sinds de invoering van de Europese muntunie zwaar op de vastgoedmarkt, maar die is sinds de crisis vrijwel volledig stil komen te vallen. De gevolgen waren groot, want geen enkel ander Europees land komt in de buurt van Spanje als het gaat om de officiële werkloosheid. Die ligt nu al ruim boven de 20% voor de totale beroepbevolking en zelfs op ongeveer 50% voor het jongste segment van de beroepsbevolking met een leeftijd tot en met 25 jaar.
Door de bezuinigingen zullen er in eerste instantie nog meer arbeidsplaatsen verloren gaan, want de Spaanse overheid houdt voor 2012 rekening met een werkloosheid die verder zal oplopen tot 24,3%. Maar misschien is het nog wel erger dan dat, aangezien de werkloosheid in het laatste kwartaal van 2011 alleen al steeg van 21,5 naar 23,3 procent. Het aantal werklozen in de beroepsbevolking is vandaag de dag ongeveer 2,5x zo groot als tijdens de top van de huizenmarkt in 2006. Toen lag de werkloosheid in Spanje op een relatief laag niveau van minder dan 8%. Spanje heeft wel vaker te maken gehad met een zeer hoge werkloosheid, want ook in 1986 en in 1994 zat meer dan 20% van de beroepsbevolking thuis zonder werk. Het oude record dreigt nu verbroken te worden, want ook in veel andere Europese landen wordt de broekriem aangehaald. Het land waar de economie nog wel redelijk goed draait is Duitsland, dat een grote binnenlandse afzetmarkt heeft, terughoudender is geweest met het promoten van hypotheken (private schuld) en dat met de sterke industriële sector nog altijd veel kan exporteren.
De groei van de Spaanse economie wordt afgekneld door een toenemende schuldenlast, meer druk vanuit Europa om de tekorten terug te dringen en door de grote voorraad aan leegstaande woningen die de prijzen omlaag drukken. Volgens berichtgeving op Bloomberg kan de Soaanse economie nog wel tot en met het derde kwartaal van dit jaar blijven krimpen en zullen ook de consumentenbestedingen in 2012 de neerwaartse trend voortzetten, mogelijk met wel 4%.
De eerste grafiek brengt de werkloosheid en de veranderingen per kwartaal sinds maart 2003 in beeld. Op de linkeras is het absolute aantal werklozen in Spanje te zien, de rechteras geeft de veranderingen van kwartaal op kwartaal weer in absolute aantallen. De tweede grafiek plaatst de cijfers in historisch perspectief. Hieruit blijkt dat een relatief hoge werkloosheid in Spanje gebruikelijk is, maar dat de situatie nu wel somberder is dan tijdens vorige crises.
Werkloosheid Spanje sinds 2003 (Bron: Zero Hedge)
Werkloosheid Spanje sinds 1976 (Bron: Reuters)
