Econoom Steve Keen legt in deze reeks van drie video’s uit hoe een op krediet gebaseerd geldsysteem werkt en waarin het verschilt van een geldsysteem op basis van bijvoorbeeld gouddekking. Hij laat zien dat banken in ons huidige krediet gebaseerde geldsysteem een natuurlijke neiging hebben om meer (te veel?) kredieten te verlenen, omdat het voor de bank vrijwel altijd winstgevend is om te doen. Daardoor ontstaan kredietbubbels die vroeg of laat uit elkaar barsten.
Ook merkt Steve Keen op dat veel economen voor het uitbreken van de financiële crisis bijna geen rekening hielden met de impact van de schuldquote op een economie. Men keek vooral naar werkloosheid en de inflatie, om tot de conclusie te komen dat het eigenlijk best wel goed ging met de economie. Pas in 2006 en 2007 werd duidelijk dat de economische groei in belangrijke mate gedreven werd door het stapelen van schulden. Inmiddels is men tot het inzicht gekomen dat ook het schuld gedreven groeimodel niet eeuwig houdbaar is.
Piramidespel
Steve Keen wijst op een grote weeffout in krediet gebaseerde geldsystemen, namelijk de onproductieve kredietverlening. Wanneer banken geld uitlenen dat niet gebruikt wordt om nieuwe economische activiteit te ontplooien ontstaat er een prijsopdrijvend effect, waarbij alle betrokken partijen aangemoedigd worden nog meer geld te lenen en in onproductieve activa te stoppen. Denk aan het opblazen van een huizenbubbel, waarbij huishoudens meer en meer schulden op zich nemen en waarbij er niet meer economische groei ontstaat.
Elk geldsysteem op basis van krediet is zelf-destructief, omdat er voortdurend meer schulden gemaakt moeten worden om alle rentelasten te kunnen betalen. En meer schulden nu betekent dat er in de toekomst nóg meer rente betaald moet worden aan banken. Dit spel kan verlengd worden door de rente naar nul te duwen (wat centrale banken de afgelopen jaren gedaan hebben), maar dan nog is een uiteindelijke implosie onafwendbaar. Ook dat legt Steve Keen uit in deze video’s.
Deel 1/3
Deel 2/3
Deel 3/3
15 gedachten over “Steve Keen: “Het geldsysteem is een piramidespel””
Altijd weer mooi om te zien hoe steeds dezelfde conclusies worden getrokken, maar waar zijn de aanbevelingen? Een realistisch alternatief wordt niet geboden. Desalniettemin heeft het bestaande systeem veel welvaart en groei gebracht ondanks de bekende weeffouten. Ik krijg een beetje het idee van een iteratief proces van twee stapjes naar voren en weer één stapje terug. Ook dan komen we er uiteindelijk wel.
Het krediet gebaseerde geldsysteem heeft voor en nadelen, maar de voordelen boven een geldsysteem op basis van gouddekking zijn wat mij betreft evident. Je wilt de geldhoeveelheid niet limiteren aan een vaste hoeveelheid goud, dat remt de economische activiteit en groei af. Bovendien is geldsysteem met gouddekking zeer ongunstig voor diegene die geen goud hebben. Nog erger is het voor mensen die schulden hebben in goud, die worden bij economische groei steeds zwaarder door de deflatoire werking. Naar mijn idee moeten we gewoon leren leven met het idee dat valuta komen en gaan en dat een valuta een beperkte levensduur heeft. Dat is ook helemaal niet erg, aangezien valuta gebruikt wordt voor transacties in het hier en nu. Wie voor een langere tijd vermogen wil parkeren zijn er meer dan genoeg opties, waarvan fysiek goud er een is.
Binnnen het bestaande systeem wordt de groei gemeten met de nummers (van valuta) die men zelf uit het niets exponentieel creeert, dan groeit het altijd dus het argument dat we groei kennen door het systeem is daarmee ontkracht.
Welvaart is er ook ontstaan in vorige systemen of dit systeem meer welvaart heeft gecreeerd is objectief niet te meten omdat we in een periode leven met erg veel technologische doorbraken. Net als half 19de eeuw tot begin 20ste eeuw en toen was de wereld op een goudstandaard.
Het is inderdaad voorbarig om schuldengroei te definiëren als economische groei, wat in feite wel gebeurt met het berekenen van het bbp / GDP. Wel is het zo dat ondernemers in een krediet gebaseerd geldsysteem zich makkelijker kunnen ontplooien. Ze lenen immers van een bank en niet van een vermogende investeerder die vaak een grote mate van zeggenschap wil hebben. Onder een goudstandaard concentreert de macht zich even goed of misschien nog wel meer bij diegene die vermogen hebben.
“Dat betekent dat er met het verstrijken van tijd voortdurend geld terugbetaald moet worden aan banken dat nooit in circulatie is gebracht. Alle rentelasten moeten uit de bestaande geldhoeveelheid onttrokken worden, …”
@Frank
In de eerste zin zeg je dat rente niet gecreërd is (als een lening) en in de tweede zin zeg je dat rente moet afgelost worden als een lening.
You can’t have it both ways!
Dus als rente geen lening is kan bijgevolg rente bij aflossing ook niet verdwijnen.
De rente die je aan de bank betaalt blijft dus in circulatie, in de zin dat het verschijnt als de inkomsten van de bank die de bank vervolgens gebruikt voor haar vaste lasten, investeringen en voor de uitkering aan aandeelhouders, spaarders, obligatiehouders? Bedoel je dat?
Hmmm zo heb ik er nog niet naar gekeken!
Intrest = loon van de bank!
Loans (L) create deposits (D)
https://www.marketupdate.nl/nieuws/economie/banken-lenen-geen-reserves-uit/
Enkel het gedeelte kapitaalaflossing doet (L) dalen en verdwijnt bijgevolg uit de geldhoeveelheid.
De intrestbetaling komt op de (deposito)rekening (een Assetrekening) van de bank terecht. Hiervan betaalt de bank haar kosten (lonen, gebouwen, intrest op spaarrekeningen, kantoorbenodigdheden …). Dit geld gaat dus terug in circulatie. Wat hiervan op het einde van het boekjaar dan nog overschiet is de winst van de bank.
Dat is wel een eye-opener eigenlijk.. Omdat je het zo vaak anders hoort. Zie de videos van Money as Debt en van Mike Maloney… Dat is dus allemaal niet waar 😐
Zijn video heet niet voor niets de biggest scam in history 😉
De ECHTE vraag die u zich hier moet stellen is : wat als de bank de winst niet uitkeert?
Bedankt voor je bijdragen MK10, ik had gisteren een eureka moment. Hier ga ik binnenkort een artikel over schrijven…. Double entry bookkeeping ftw!
Als de bank de winst niet uitkeert, dan is het geld niet beschikbaar voor de reële economie. Op macro niveau wordt het voor bedrijven en consumenten dan moeilijk om hun schulden af te betalen, right?
OK, ik hou het antwoord op mijn ECHTE vraag tot dan in beraad.
You better be right 😉
“Interest-can’t-be-repaid” is a myth.
http://www.youtube.com/v/7ZK7aTBD97U?start=1257&end=1293&version=3&autoplay=1&modestBranding=1&rel=0&showinfo=0
Dus onderstaande video is dead wrong.
http://www.youtube.com/v/tj2s6vzErqY?start=2710&end=2803&version=3&autoplay=1&modestBranding=1&rel=0&showinfo=0
What happened in 1971?
Well, Richard Nixon took us off the gold standard … but they forgot to change the textbooks (a complete overhaul).
En daarom komen we, na bijna 45 jaar, nog steeds de gekste verhalen tegen.
http://www.youtube.com/v/oDp1Yi4tCRA?start=117&end=224&version=3&autoplay=1&modestBranding=1&rel=0&showinfo=0
@9 augustus 2014
Right. En dan klopt MM zijn verhaal wel! Boem!
It’s the SAVER, stupid! (niet de intrest)
De L en D (uit het niets) op de balans kun je opsplitsen in L1, L2, L3, enz en D1, D2, D3, enz. Bij bankbetalingen wordt er voortdurend met getallen geschoven tussen de D1, D2, D3, … Iemand die spaart haalt in feite een bepaalde hoeveelheid D uit omloop.(De getallen blijven gewoon op zijn bankrekening stilstaan) En iemand anders gaat ergens D tekort komen.
You don’t save the MoE! want anders is er geen MoE meer!
Maar uiteraard wordt er natuurlijk wel gespaard.
Hoe lossen we dit (spaar) probleem nu op?
Als we nu eens een grote D en L konden bijcreëren op de balans die niet zou terugbetaald worden. Die D kan dan gebruikt worden in de plaats van de spaartekorten.
Probleem opgelost.
Wie is er zo kapitaalkrachtig om dit te doen?
Het zou eigenlijk nog beter zijn als iemand deze D en L uit het niets zou kunnen creëren.
Want dan heeft die iemand geen enkele beperking. (We can never run out of numbers.)
Wel, die iemand staat op de balans maar in plaats van L noemt men dit R en die zijn D zit verspreid over alle D1, D2, D3,…
Die iemand vraagt voor zijn D dan gewoonlijk nog een tegenprestatie en kan zo zaken laten uitvoeren die anders door niemand zouden gedaan worden.