In Europa en in de Verenigde Staten zijn de schulden zeer hoog en hanteren centrale banken een rente van bijna nul procent. Desondanks komen overheden nog steeds geld tekort en moeten ze veel moeite doen om hun begroting op orde te brengen. Dat is een groot contrast met Rusland, dat bijna geen externe schulden heeft en een relatief hoge rente van meer dan acht procent hanteert. Hoe kijkt Poetin naar de economische problemen van het Westen?
Poetin: Voor die landen is bezuinigen het juiste om te doen, maar voor ons niet. Het zijn compleet verschillende economieën. Die van ons is een ontwikkelende economie, terwijl Europa voor het grootste deel al ontwikkeld is. Maar de staat waarin hun economie verkeert is heel anders dan die van ons. Over het algemeen is onze economie gezond. We worden niet tegengehouden door externe schuld, zoals Europa en de Verenigde Staten.
Gemiddeld is de staatsschuld in Europa rond de 90% van het bbp, in de Verenigde Staten ligt het zelfs dicht bij de 100%, misschien zelfs iets meer. Europese landen hebben een hoge werkloosheid en een begrotingstekort. Alsof die hoge staatsschuld nog niet genoeg is hebben ze ook enorme begrotingstekorten. Onze externe schuld is 2,5% van het bbp en als we daar de interne schuld bij optellen is het ongeveer 10%. Wij hebben geen begrotingstekorten. Onze werkloosheid is 5,6%, in Europa loopt deze in sommige landen op tot 25 a 26 procent. Onder jongeren is de werkloosheid 40%, in sommige landen is het zelfs dicht bij de 60%. Dat is rampzalig. Wij zitten dus in een compleet andere situatie.
Natuurlijk, wij zijn afhankelijk van inkomsten uit olie en gas… Maar ik wil graag je aandacht richten op het feit dat wij geen dollars kunnen bijdrukken zoals de Verenigde Staten. En het punt is niet dat we inkomsten en reserves hebben uit olie, maar dat wij onze uitgaven onder controle houden. Onze centrale bank wordt vaak bekritiseerd vanwege haar hoge rente. Volgens mij is deze momenteel 8,5 of 8,25 procent, in elk geval is het hoog.
Kijken we dan naar de Verenigde Staten, daar is de rente ongeveer 0,25%. In Europa is de rente vergelijkbaar. En dan zeggen de mensen dat wij dat in Rusland ook moeten doen! Maar onze centrale bank gaat uit van een hoge rente om het opblazen van zogeheten ‘financiële bubbels’ te voorkomen. We zouden goedkope leningen kunnen verstrekken. Met deze leningen kunnen we een enorme hoeveelheid goederen produceren, waarvoor vervolgens onvoldoende vraag is. Daar heb je het al, een financiële bubbel.
Het evenwicht vinden tussen de rente en de overheidsuitgaven, dat noem ik economisch beleid dat grenst aan kunst! Ik denk dat we dit evenwicht nog niet hebben gevonden. Ook werkt alles nog niet zo efficient als het zou moeten. Mijn hoop is dat de overheid, na de vele bijeenkomsten die we gehad hebben, binnenkort een paar andere maatregelen kan nemen om de economie te stimuleren. Maar één van de maatregelen die we consistent nemen – en waarvoor onze liberale economen ons bekritiseren – is de toename van het reële inkomen. Die toename is in Rusland aanzienlijk. Vorig jaar steeg het reële inkomen met 4,5% en in januari, februari en maart van dit jaar was de stijging al boven de 5% (op jaarbasis). Dit is de stijging van het reële bruto inkomen. Het resultaat hiervan is een stijging van de binnenlandse vraag.
Zoals je ziet is de economische situatie dus totaal verschillend. In grote lijnen begrijp ik de bezuinigingsmaatregelen van onze Europese collega’s. De enige manier om economisch orde op zaken te stellen is om door middel van discipline het tekort in de begroting te dichten. Maar natuurlijk heeft alles een grens, je kunt niet de hele verantwoordelijkheid daarvoor op de schouders van de bevolking laten rusten.
