Nederland is het zwakke jongetje van de klas

Woensdag 14 augustus zal in de annalen van de geschiedenis van de eurozone waarschijnlijk opgenomen worden als een dag van historisch belang. Wellicht zal het de dag blijken te zijn, waarop de eurozone zich opmaakte om definitief afscheid te nemen van de langste economische crisis sinds de Grote Recessie van de jaren Dertig van de vorige eeuw.

Belangrijke landen als vooral Duitsland en in mindere mate Frankrijk presenteerden met 0,7% en 0,5% beter dan verwachte groeicijfers over het tweede kwartaal van 2013. De beste prestatie kwam echter op naam van Portugal. Dat mag absoluut een verassing heten. Dat de slechtste prestatie op naam van Cyprus staat, zal eigenlijk niemand verbazen. Maar dat Nederland op de voorlaatste plaats eindigt, mag zonder meer als een klap omschreven worden.

Krimp

De cijferregen van het Centraal Bureau voor de Statistiek van woensdag loog er niet om. De centrale boodschap was, dat Nederland nog steeds in een recessie zit. De economie is in het tweede kwartaal van 2013 met 0,2 procent gekrompen ten opzichte van het vorige kwartaal. Dat is het vierde opeenvolgende kwartaal met krimp. Enigszins troostend, wilde de woordvoerder van het CBS nadrukkelijk stellen, dat de krimp kleiner geworden is. Hij vergat er echter bij te zeggen, dat dit de derde periode van krimp is in minder dan vijf jaar tijd. Het erge is, dat de recessie nu slachtoffers maaktt in de volle breedte van de economie. Niets en niemand lijkt gespaard te worden.

Consumptie

De diepere oorzaak van de krimp zit voornamelijk in het binnenland. Met de consumptie gaat het nog niet goed. Die blijft maar dalen. Over juni noteerde de detailhandel een daling van 4% van de omzet. Sinds het tweede kwartaal van 2012 is de omzet permanent gedaald en het lijkt erop alsof aan die daling niet spoedig een einde komt.

Politici en beleidsmakers breken zich het hoofd hoe de consument tot meer uitgaven te verleiden. Dat is echter geen gemakkelijke opgave. Sedert het uitbreken van de crisis in 2008 is het gemiddelde loon in Nederland met 6,2% gedaald. Dat is na Griekenland de grootste loondaling in heel de eurozone. Dat is geen gezonde basis voor het opvoeren van bestedingen. Dat is een oorzaak, waar politici gemakshalve over heen kijken, maar waarvan de burger en consument dagelijks de nadelige gevolgen van ondervindt. En dus houden hij en zij de hand strak op de knip. Dat betekent, dat ze niet alleen minder naar de winkel gaan, maar overal op beknibbelen waar mogelijk.

Ook dat is terug te zien in de cijfers van het CBS. Huishoudens gaven in het tweede kwartaal 2,4 procent minder uit aan goederen en diensten. Daarmee krimpt de consumptie nu al ruim twee jaar.

Grootste banenverlies

Maar er was meer slecht nieuws, nog veel meer. Het CBS moest ook vaststellen, dat de arbeidsmarkt maar blijft verslechteren. De werkgelegenheid in Nederland is in het tweede kwartaal met maar liefst 147.000 banen gekrompen. Dat is de sterkste daling sinds het begin van de metingen in 1995. De daling deed zich voor in alle bedrijfstakken. De meeste banen gingen verloren in de bouw en de zakelijke dienstverlening.

Het grote verlies aan banen gaat gepaard met een snelle groei van de werkloosheid. Die is in juli opgelopen tot 8,7 procent van de beroepsbevolking. Het CBS telde vorige maand in totaal 694.000 werklozen. Dat waren er weer 19.000 meer dan een maand eerder. In juni van dit jaar stond de werkloosheid in Nederland nog op 8,5 procent. In juli vorig jaar had 6,5 procent van de beroepsbevolking geen betaalde baan. De werkloosheid loopt al sinds juli 2011 vrijwel onafgebroken op en de groei lijkt vooralsnog te versnellen. De groei maakt ook voorspellingen van het Centraal Planbureau (CPB) waardeloos. Die ging uit van 670 000 werklozen in 2014. Natuurlijk is het niet vreemd, dat onder genoemde omstandigheden het aantal vacatures gestaag blijft dalen. Onheilspellend is echter, dat de daling volledig voor rekening van het particuliere bedrijfsleven komt. Daar moeten uiteindelijk de nieuwe banen geschapen worden.

Hiermee was wat het CBS betreft de gifbeker nog niet leeg. Want het bureau wist ook nog te melden, dat de ontwikkeling van de export zeer te wensen overlaat. Over het tweede kwartaal liet die een krimp zien van 0,3%. En ten slotte, daalde ook nog het niveau van de investeringen. Dat kon er nog wel bij!

Voorspelbaar

Leden van het kabinet ventileerden na al dit slechte nieuws hun voorspelbare opinies. Het viel niet te ontkennen dat de cijfers slecht waren, maar Nederland moet maar voor het vijfde jaar op rij door de zure appel heen bijten. Als het tekort eenmaal tot onder 3% is terug gebracht wordt alles vanzelf beter. Nederland komt sterker uit de crisis heet het dan parmantig. Diezelfde regering gaat echter onverdroten verder met het verzwaren van de lasten. De befaamde € 6 miljard aan extra bezuinigingen moeten in 2014 kost wat kost behaald worden. Dat de bezuinigingsdrift niet helpt, lijkt niet ter zake te doen. Volgens het CPB zal het tekort in 2014 uitkomen op 3,9%.

Nederland wordt zodoende steeds meer het zwakke jongetje van de klas! Hoe dat komt? Misschien heeft de winnaar van de Nobelprijs voor economie, de Amerikaan Paul Krugman, het juiste antwoord. In een van zijn laatste columns kwam hij tot de conclusie, dat in Nederland in grote harmonie alleen maar de verkeerde dingen gedaan worden. Het is om het schaamrood op de kaken te krijgen.

Cor Wijtvliet

>> Wilt u de dagelijkse column van Cor Wijtvliet zonder een dag vertraging ontvangen? Klik hier om u aan te melden voor de gratis Wijtvliets Investment Insider nieuwsbrief! <<