De dagenlange protesten op de pleinen van hoofdstad Kiev hebben de Oekraïense president Viktor Yanukovich er niet van weerhouden gesprekken te voeren met de Russische president Vladimir Poetin. Uit die gesprekken kwam dinsdag een overeenkomst, waarin besloten ligt dat Rusland $15 miljard leent aan Oekraïne. Daarnaast krijgt het Oekraïense gasbedrijf Naftogaz voor onbepaalde tijd een stevige korting op de Russische gasprijs. In plaats van meer dan $400 per duizend kubieke meter gas hoeft het bedrijf nog maar $268,5 aan de Russische leverancier te betalen.
Lening van $15 miljard
Een Russisch staatsfonds zal voor omgerekend $15 miljard aan Oekraïense staatsobligaties kopen, obligaties die in euro’s zijn uitgegeven. De afgelopen jaren is het tekort op de Oekraïense betalingsbalans verder opgelopen en heeft het land steeds moeilijk geworden om de gasrekeningen aan Rusland te voldoen. Ook is de munt sterk in waarde gezakt sinds het uitbreken van de financiële crisis. De buitenlandse valutareserve van het Oost-Europese land is in de afgelopen jaren gehalveerd, van ongeveer $38 miljard in de zomer van 2011 tot minder dan $19 miljard in november 2013. De eerste grafiek laat de ontwikkeling van de valutareserves zien, de tweede grafiek toont het jaarlijkse overschot/tekort op de betalingsbalans.
Valutareserves Oekraïne (Bron: Tradingeconomics)
Betalingsbalans Oekraïne (Bron: Tradingeconomics)
Investeringen
Naast een lening ter waarde van $15 miljard en de forse korting op het aardgas heeft Poetin nog meer te bieden aan Oekraïne. Zo werden er ook overeenkomsten ondertekend met betrekking tot de productie van het Antonov AN-124 vrachtvliegtuig, de bouw van een transportbrug in de Straat van Kertsj en de verdere samenwerking in de scheepvaart en de luchtvaart. Ook hebben Rusland en Oekraïne een overeenkomst bereikt om de drugshandel tussen de twee landen te bestrijden.
Is Oekraïne geholpen?
Nu Oekraïne een deal gesloten heeft met Rusland blijft de pro-Europese oppositie met twee vragen achter. Waarom is Rusland zo gul geweest om $15 miljard te verstrekken én korting te geven op gas? Wat heeft president Yanukovich in ruil daarvoor aangeboden? En de tweede vraag, die hier misschien wel aan gekoppeld is: Heeft dit gevolgen voor de samenwerking van Oekraïne met Europa?
Volgens Poetin hoeft de Oekraïense bevolking zich daar geen zorgen over te maken. Hij zei er het volgende over:
“Ik wil benadrukken dat deze overeenkomst niet gebonden is aan enige voorwaarden… Ik wil jullie kalmeren – we hebben helemaal niet gesproken over de mogelijke toetreding van Oekraïne tot de douane-unie.”
Viktor Yanukovich en Vladimir Poetin sluiten overeenkomst (Afbeelding via Reuters)
